Tarımda yeni modele temkinli yaklaşım
Tarımsal destekler ilk defa üretim döneminden önce açıklandı. Destekler daha sade ve etkin hale getirildi. Bitkisel üretimin desteklenmesi programıyla çiftçilere temel, planlı üretim ve üretimi geliştirme destekleri verilecek
Planlı Üretim Desteği Tebliği Resmî Gazete'de yayımlandı. Tarımda 2025-2027 yılları arasında uygulanacak yeni destekleme programı kapsamında çiftçilere temel destek, planlı üretim desteği ve üretimi geliştirme destekleri verilecek. Birim destek katsayı değeri ve destekleme tutarı her yıl yeniden belirlenecek. Görüştüğümüz üretici temsilcileri yeni modele temkinli yaklaşarak “bekle gör” diyor.
Tebliğle, bitkisel üretimi artırmak, verim ve kaliteyi yükseltmek, üretim maliyetlerinin karşılanmasına katkıda bulunmak, sürdürülebilirliği ve arz güvenliğini sağlamak, kayıtlılığı arttırmak, verim ve kalitenin artırılması amaçlanıyor.
Bu amaç ve hedefler doğrultusunda geçmiş yıllarda uygulanan destekleme programları daha etkin bir yapıya kavuşturularak, ilk defa 2025-2027 yıllarını kapsayacak şekilde 3 yıllık yeni bir destekleme programı oluşturuldu. Tarımsal destekler ilk defa üretim döneminden önce açıklandı. Destekler daha sade ve etkin hale getirildi.
Bitkisel üretimin desteklenmesi programıyla çiftçilere temel destek, planlı üretim desteği ve üretimi geliştirme destekleri verilecek.
TEMEL DESTEKLER
Üretim maliyetine göre ürünler kategorilere ayrıldı. Her kategori için destek katsayısı belirlendi. 2025 üretim yılı için destek katsayı değeri dekarda 244 lira oldu. Temel, planlı üretim ve üretimi geliştirme destekleme tutarı, destek katsayı değeriyle destek katsayısının çarpımı sonucu elde ediliyor. Temel destekle tüm ürünler için mazot maliyetinin yüzde 50'si ve gübre maliyetinin yüzde 25'i karşılanacak.
İkinci kategoride yer alan arpa, buğday üreten çiftçiler dekara 317,2 lira, destek alacak.
PLANLI ÜRETİM DESTEĞİ
Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu tarafından arpa, aspir, ayçiçeği (yağlık), buğday, mercimek, mısır (dane), nohut, pamuk (kütlü), patates, soğan (kuru), soya ve yem bitkileri planlı üretim kapsamında yer alan ürünler listesine alındı. Planlama kapsamındaki ürünleri havzasında üreten çiftçilere temel desteğe ilave destek ödemesi yapılacak. Planlı üretim kapsamında üretim yapan üreticilere temel desteğe ilave destek verilecek. Bu üreticilerin mazot maliyetinin yüzde 100'ü ve gübre maliyetinin yüzde 50'si karşılanacak.
Yer altı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun bakanlıkça tespit edildiği havzalarda yer alan sulu tarım arazilerinde ilgili üretim yılında arpa, buğday, aspir, fiğ, mercimek, nohut, yem bezelyesi, ayçiçeği (yağlık) üreten çiftçilere ürünün bulunduğu kategoriye göre hesaplanan tutar üzerinden ilave yer altı su kısıtı desteği ödenecek. Yer altı su kısıtının bulunduğu yerlerde planlı üretime uygun üretim yapan üreticilerin mazot ve gübre maliyetinin yüzde 100'ü karşılanacak.
ÜRETİMİ GELİŞTİRME DESTEĞİ
Verim ve kaliteyi artırmak için sertifikalı tohum kullanım, sertifikalı/standart fidan kullanım, organik tarım, iyi tarım uygulamaları, katı organik-organomineral gübre destekleri verilmeye devam edilecek.
Desteklemelerden Tarım ve Orman Bakanlığı ÇKS kayıt sistemine kayıtlı çiftçiler yararlanacak.
‘GEÇ BİLE KALINDI’
Yeni sisteme üreticiler temkinli yaklaşıyor. Sistemin en iyi yanının tarımsal üretim desteklerinin sezon öncesi açıklanmış olması olarak görülüyor. Tarımda son zamanlarda en önemli sorunun ise sulama olduğu ve bu konuda köklü çözümler bulunması gerektiği savunuldu. Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram, 2024 yılının baz alınmasının kötü olduğunu belirterek, “Havza bazlı üretim planlaması ve kısıtlamalar geç bile kalındı. Üretimde en önemli sorun planlama ve hele ki bizim bölgede su sorunu. Sulamada büyük sıkıntılar çekiliyor. Bu konuda köklü değişiklikler ve yeni su kaynakları tarıma kazandırılmazsa istenilen verim elde edilmez. Destekler de bu konuda yeterli olmaz. Bu yıl önemli. Bu sistemin iyi ve eksik yanlarını göreceğiz. Temennimiz sistemin iyi işlemesi ve üreticiye destek olmasıdır.” dedi.
‘BEKLEYİP GÖRECEĞİZ’
Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri Aydınlık’a yaptığı açıklamada, “sistemin ne getireceğini bekleyip göreceğiz” diyor. Sonuçları hakkında net bir şey söylemek doğru değil diyen Tanyeri şu değerlendirmeyi yaptı: “Temel destek, planlı destek var ama nasıl sonuç alınır sezon sonunda göreceğiz. Bazı konularda çok farkı yok. İl tarım müdürlüğü yetkilileri üreticiyi bilgilendiriyor. Onlara bakarsak olumlu sonuçları olacak. Destekler, Çiftçi Kayıt Sistemine göre verilecek. Yaşayarak göreceğiz. İyi olacak gibi gözüküyor. İnşallah iyi olur. Bu yıl pamukta 8-10 lira açık vardı. Girdi maliyetinin altında fiyatı olan ürünlerde destek verileceğini söylüyorlar. Bu olursa iyi olur.”