Tayvan ziyaretini Çin böyle yorumladı: Savaşın eşiğine geliriz
ABD, Tayvan krizini büyütecek bir adıma girişti. Temsilciler Meclisi Başkanı’nın Tayvan’a gideceği belirtildi. Çin ise plana büyük bir tepki göstererek, bu ziyaretin ikili ilişkilerde yapılacak en büyük kışkırtma olduğunu söyledi.
Çin resmi yayın organı geziyle ilgili ‘savaşın eşiğine getirir’ yorumunu yaptı.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin, ağustos ayında Tayvan’ı ziyaret edeceği açıklandı. Gezi, 25 yıl aradan sonra en üst düzey ziyaret olarak kayıtlara geçecek. Bundan önceki ziyaret 1997’de Temsilciler Meclisi Başkanı olan Cumhuriyetçi Newt Gingrich tarafından yapılmıştı.
WANG Yİ NİSAN’DA UYARMIŞTI
Daha önce nisanda Tayvan’ı ziyaret edeceğini açıklayan 82 yaşındaki Pelosi, Kovid-19’a yakalanması nedeniyle programını iptal etmişti. Nisan ayında Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Pelosi ziyaretini "kötü niyetli bir provokasyon" olarak nitelendirmişti.
Wang Yi nisan ayında, mevcut uluslararası durumun giderek daha çalkantılı olduğuna dikkat çekerek ABD’nin Tayvan sorununda, tek Çin ilkesinin kırmızı çizgisini açıkça çiğnediğini belirtti. Wang, “Bu apaçık bir çifte standarttır. ABD'nin siyasi lideri olan ABD Temsilciler Meclisi Başkanı, Tayvan'ı kasıtlı olarak ziyaret ederse, Çin'in iç işlerine büyük müdahale olur ve dış dünyaya son derece tehlikeli bir siyasi sinyal gönderir. ABD tarafı kendi yolunu çizmekte ısrar ederse, Çin mutlaka kesin bir yanıt verecek ve tüm sonuçlar ABD tarafından karşılanacaktır.” ifadelerini kullandı.
ABD YÖNETİMİNDE ÇEKİNCELER VAR
Ziyaretin duyurusu, ABD Başkanı Joe Biden ve Çinli mevkidaşı Xi Jinping, önümüzdeki haftalarda çevrim içi bir toplantı düzenleme hazırlığındayken geldi.
Geziyle ilgili konuşan yetkililer, Beyaz Saray'ın, ziyaretle ilgili endişelerini dile getirdiğini söyledi. Yetkililer, ABD yönetiminde Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaret edip etmeyeceği konusunda bölünmeler olduğunu söyledi. Bazı yetkililer, nisan ayında yapılacak bir ziyareti haklı çıkarmanın daha kolay olduğuna inanıyorlardı çünkü bu, Ukrayna operasyonunun başlamasından hemen sonra olacaktı. Kaygının ana kaynağı zamanlamanın Çin için önemli tarihlere denk gelmesi. Ziyaretin, Çin için önemli bir tarih olan Çin Halk Kurtuluş Ordusunun kuruluş yıl dönümü 1 Ağustos’ta yapılması planlanıyor. Aynı zamanda planlanan ziyaretten iki ay sonra Çin Komünist Partisi’nin 20. Kongresi yapılacak. Kongrede Xi Jinping’in, üçüncü dönem için yeniden lider seçilmesi bekleniyor.
‘EN KORKUNÇ KIŞKIRTMA OLUR’
Programın duyurulmasının ardından Pekin’den sert bir açıklama geldi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian konuyla ilgili yaptığı açıklamada "ABD devam etmekte ısrar ederse, Çin ulusal egemenliği ve toprak bütünlüğünü savunmak için sağlam ve güçlü önlemler almak zorunda kalacak." dedi. Böyle bir gezinin "Çin'in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne büyük zarar vereceğini" belirten Zhao, "Çin-ABD siyasi ilişkilerini ciddi bir şekilde etkileyeceğini" sözlerine ekledi.
Çin Komünist Partisi’nin yayın organlarından Global Times gazetesinde çıkan bir makalede ise bu girişimin, “Çin ile ABD arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana Tayvan sorununda, ABD'nin Çin'e yaptığı en korkunç kışkırmalardan biri olacağı” yazıldı.
‘SAVAŞIN EŞİĞİNE GETİRİR’
Pelosi'nin Tayvan ziyaretinin bariz bir kışkırtma olduğunu değerlendiren gazete, planın tehlikeli olduğunu belirtti. Ayrıca bu durumun, ülkeleri savaşın eşiğine getirdiği vurgulanan yazıda, “Kesinlikle Çin'den emsalsiz askeri baskı da dahil olmak üzere güçlü bir yanıtla karşılık verilecektir. Herhangi bir aksilik olmayacağını kimse garanti edemez.” ifadelerine yer verildi.
Haziran ayında Singapur'daki Shangri-La Savunma Forumunda konuşan Çin Savunma Bakanı Wei Fenghe ise, Çin ordusunun Tayvan'ın bağımsız olma girişimlerini "ezeceğini" söyleyip, ABD'yi Çin'i kontrol etmeye çalışmaktan vazgeçmesi konusunda uyarmıştı. Wei, "Birisi Çin'e savaş açmaya zorlarsa, Halk Kurtuluş Ordusu yılmaz." diyerek, "Eğer biri Tayvan'ı Çin'den ayırmaya cüret ederse, ne pahasına olursa olsun savaşacağız" uyarısında bulundu.
‘YAPTIRIM UYGULARIZ’
Global Times’ta yayınlanan makalede, Pelosi’nin ziyareti yapması halinde yaptırım uygulanacağı yazıldı. Yazıda Pelosi’nin geziyi yapsa da yapmasa da Washington'un Çin'e net bir açıklama yapması gerektiği belirtilirken, “Pelosi gerçekten Tayvan'ı ziyaret ederse, Çin'in yaptırım listesine dahil edilecek. Daha önce ABD medyasında Pelosi'nin kocasının Çin anakarasında bir dizi iş anlaşması olduğu bildirilmişti. Pelosi listeye girer girmez ailesinin mal varlıkları derhal dondurulmalıdır.” ifadelerine yer verildi.