TEPAV’dan borçluluk uyarısı

Raporda “Özel sektör kredi akışı dışındaki tüm göstergelerin analiz dönemindeki en yüksek değerlere ulaşmış olması iç dengesizliklerin 2011 yılından bu yana en üst seviyeye çıktığını göstermektedir” denildi.

Rapora  göre bu çeyrekte Türk lirasındaki değer kaybı hızlanırken birim işgücü maliyeti daha da düştü ancak rekabet gücünü destekleyen bu gelişmelere rağmen cari işlemler dengesi ve dünya ihracat payına ilişkin göstergeler geriledi. Raporda şu satırlara yer verildi: “Diğer taraftan, özel sektör ve genel hükümet borçlulukları önemli oranda artmış, varlık fiyatlarının göstergesi olan konut fiyatlarının artış eğilimi hızlanmıştır. İlgili göstergelerin bu çeyrekte son 11 yılın en yüksek değerlerine ulaşması dikkat çekmektedir. İstihdam görünümündeki olumsuz gidişat devam etmekte; işgücüne katılım oranına bağlı aktivite göstergesi gerilerken uzun dönem ile genç işsizlik oranları artış eğilimlerini korumaktadır.”

Rekabetçilik göstergelerinden reel efektif döviz kuru göstergesinin 2017 yılından itibaren gözlenen düşüş eğiliminin hızlanarak devam ettiğine dikkat çekilen raporda, diğer bir rekabetçilik göstergesi olan birim işgücü maliyetine ilişkin şu saptamada bulunuldu: “2019 yılında başlayan gerileme eğilimi, 2021 yılında hızlanmış ve dördüncü çeyrekte üç yıllık değişim oranı ile ifade edilen gösterge yüzde -10,0 ile analiz döneminin en düşük değerine gerilemiştir.”

‘CARİ DENGEDE İYİLEŞME TERSİNE DÖNDÜ’

Raporda, 2013 yılından itibaren iyileşme gösteren cari işlemler dengesine ilişkin dış dengesizlik göstergesinin ise uzun dönemli iyileşme eğiliminin 2021 yılının üçüncü çeyreğinden başlayarak tersine döndüğüne işaret edildi. Raporda “Türkiye’nin ihracat gelirlerinin dünya ihracatındaki payına ait gösterge 2021 yılında KOVID-19 öncesindeki seviyeye ulaşmış olmakla beraber çeyrekler itibariyle değerlendirildiğinde, söz konusu artışın son çeyrekte hız kestiği görülmektedir. 2021 yılı son çeyreğinde olumlu gelişme gösteren tek dış dengesizlik göstergesi olan net uluslar arası yatırım pozisyonu ilk defa yüzde-35 olan eşik değerin üzerine çıkmıştır.” denildi.

‘KONUT FİYAT ENDEKSİ DENGESİZLİK İŞARETİ’

2021 yılının dördüncü çeyreğinde özel sektör ve genel hükümet borçluluk göstergelerinin olumsuz yönde seyrettiği belirtilen raporda, finansal sektörün yükümlülüklerinin de önemli oranda arttığı ifade edildi. İç dengesizlik göstergeleri arasında yer alan özel sektör kredi akışının, özel sektör ve genel yönetim borç stokunun 2021 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla artmış olsa da düzey olarak eşik değerlerin altında kaldığı belirtilen raporda “Bu durum genel olarak borçluluk seviyesinin arttığına ve mali alanın daraldığına işaret etmektedir” denildi.

Finansal sektörün toplam yükümlülüklerinin de artmaya devam ettiğine dikkat çekilen raporda, konut fiyat endeksinin, iç dengesizliklerde artışı ima eden bir diğer öncü gösterge olduğu vurgulanarak, yüzde 6 olarak belirlenen eşik değerin oldukça üzerinde bir değer aldığı belirtildi.

Raporda, 2016 yılından başlayarak yüzde 10 eşik değerinin üzerinde seyreden işsizlik oranı göstergesinin de 020 yılında 12,6 düzeyine yükseldiği ve bu eğilimini 2021 yılında da sürdürdüğü ifade edildi.