Milli muhrip için bütçe ayrıldı tasarım başlıyor
Savunma Sanayi İcra Komitesi, merakla beklenen TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi için bütçe ayrılmasına ve detaylı tasarım faaliyetlerine başlanmasına karar verdi.
Türk Donanması'nın en önemli harp gemilerinden olacak TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi (HSHM) için kritik adım atıldı. Savunma Sanayi İcra Komitesi (SSİK) tarafından geminin detaylı tasarımı için bütçe ayrılırken, ilk geminin İstanbul Tersanesi Komutanlığında inşa edilmesine karar verildi.
Milli Savunma Bakanlığı Teknik Hizmetler Genel Müdürü Tümgeneral Hüseyin Duman, önceki gün Ankara'da düzenlenen Savunma Sanayii Medya Zirvesi sırasında TF-2000 Hava Savunma Harbi Muhribi Projesi hakkında önemli bilgiler paylaştı. Duman, “En son SSİK toplantısında, TF-2000’in tasarımına başlanması ve bunun için bütçe ayrılmasına karar kılındı.” dedi. Aydınlık, daha önce geminin inşaatı konusunda yaşanan tersane anlaşmazlığını gündeme getirmişti. Tümgeneral Duman, “İlk TF-2000 Muhribi, ASFAT marifetiyle İstanbul Tersanesi Komutanlığında üretilecek.” diyerek de bu tartışmanın sonucunu bildirmiş oldu.
2021 yılında Deniz Sistemleri Semineri'nde konuşan Deniz Kuvvetleri Teknik Başkanı Tuğamiral Ramis Akın, TF-2000 Hava Savunma Muhribi programında ön tasarım faaliyetlerinin tamamlanmasına çok az bir süre kaldığını bildirmiş, ardından detaylı tasarım sürecine geçileceğini söylemişti. Aynı yıl IDEF kapsamında düzenlenen törenle, Savunma Sanayii Başkanlığı, ASELSAN ve ARMELSAN arasında TF-2000 Multistatik Sonar Suiti Geliştirilmesine İlişkin Protokol imzalandı. 2022 yılında da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Önümüzdeki 2 yılda donanmamızı daha da güçlendiriyoruz. Hava savunma muhribimiz TF-2000'in ihalesine yakında çıkıyoruz.” ifadelerini kullandı.
MİLGEM Programı'nın en yüksek deplasmanlı gemisi olacak TF-2000, denizi bir kalkan gibi kullanarak alçak/orta/yüksek irtifalı kısa/orta/uzun menzilli güdümlü mermilerin ve balistik füzelerin tespit edilmesi ve anakaraya yaklaşmadan imha edilmesini sağlayacak temel görev fonksiyon yeteneğine sahip olacak.
TASARIMDA RADİKAL DEĞİŞİKLİKLER
Türk Donanması’nın en prestijli projelerinden olan TF-2000’in tasarım ve üretim planında, geçen yıllarda radikal değişiklikler yapılmıştı.
Aslında TF-2000 projesinin Bilgi İstek Dosyası Mayıs 1996’da, İhaleye Çağrı Dokumanı 1998 yılında yayınlandı. Hedef; 5 milyar dolarlık bir bütçe ile 2004 yılından itibaren hizmete alınmak üzere 6 adet firkateyn üretmekti. Ancak, 1999 Gölcük depremi ve sonrasında yaşanan ekonomik kriz nedeniyle proje ertelendi.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı Dizayn Proje Ofisi (DPO) tarafından 2017'de ön tasarımına başlanan TF-2000'de, ilk başta 32 adet Dikey Atım Sistemi (VLS) bulunması planlanıyordu. Bu kapsamda yapılan dizayn çalışmalarına göre gemi, boy ve deplasman bakımından firkateyn sınıfına giriyordu. Proje de bu yüzden “TF-2000 Hava Savunma Harbi Fırkateyni” olarak adlandırılmıştı. Ancak sonradan alınan bir karar ile gemide bulunacak VLS sayısı 32'den 64’e çıkarıldı. Bunun için DPO tarafından tasarımda değişikliliğe gidildi, geminin boyu uzatıldı ve ön-orta kısma 32 adet daha VLS hücresi yerleştirildi. Bunun da Milli Dikey Atım Sistemimiz MİLDAS olmasına karar verildi. Böylece geminin boyu 166 metreye uzandı ve deplasmanı 8 bin 500 tona yükseldi. Geminin boyundaki artış sebebiyle Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, “TF-2000 Hava Savunma Harbi Firkateyni” isimlendirmesini “TF-2000 Hava Savunma Muhribi” olarak değiştirdi. Proje kapsamında üretilecek gemi sayısı da 4'ten 4+4'e çıkarıldı. Halihazırda Deniz Kuvvetlerinin kullandığı sekiz adet Gabya Sınıfı Firkateyn’in yerini alması beklenen TF-2000’lerin ilki, 2027 yılında Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterine girecek. Daha sonra birer yıl arayla gemi sayının artacağı tahmin ediliyor.
MİLLİ KABİLİYETLER DİKKAT ÇEKİYOR
TF-2000, üzerinde barındıracağı milli imkan ve kabiliyetlerle dikkat çekiyor.
Gemiye Phalanx yerine Gökdeniz Yakın Hava Savunma Sistemi eklendi. Dekoy Atım Sistemi olarak KALKAN, Seyir Füzesi olarak 1000-1500 kilometre menzilli GEZGİN, Torpido Savunma Füzesi olarak TORK ve Gemisavar Füzesi olarak da ATMACA tercih edildi. Tasarımdaki en dikkat çeken nokta ise NAZAR Lazer Elektronik Harp Sistemi oldu. Milli üretim NAZAR ile 15-20 TL maliyetle füzeler imha edilebilecek.
TF-2000 bünyesinde aynı anda binlerce hedefi takip ederek üç boyutlu haritalandırma yapabilen faz dizinli radar teknolojisi ÇAFRAD bulunacak.
TF-2000, ağ destekli harekat yaklaşımının gerektirdiği ihtiyaçlara cevap veren, bütünleşik karar destek sistemleri ile taktik karar vericinin süratli ve doğru karar vermesini kolaylaştıracak milli ve yerli olarak geliştirilmiş GENESİS ADVENT Savaş Yönetim Sistemi’ni kullanacak.
166 metre boya, 21,5 metre genişliğe, 5,4 metre drafta, 8 bin 500 ton deplasmana, 28+ knots azami sürate ve 18 knots intikal süratine sahip olacak TF-2000 muhripleri, azaltılmış radar kesit alanı, sualtı akustik, manyetik ve kızılötesi ize sahip olacak.
TF-2000'lerin birim maliyetinin 1 milyar doları bulabileceği öngörülüyor.
HİBRİT MODELLE ÜRETİLECEK
Aydınlık, daha önce geminin askeri tersanede mi yoksa sivil tersanede mi inşa edileceğine yönelik tartışmaları gündeme getirmişti. Savunma Sanayi Başkanlığı (SSB) gemilerin sivil tersanede inşa edilmesini isterken, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı askeri tersanelerden yana tavır koyuyordu.
SSB'nin sivil tersane seçeneğini öne sürmesinde “zaman=maliyet” anlayışıyla “hız” konusu öne çıkıyordu. Deniz Kuvvetlerinin askeri tersanede ısrar etmesinde ise “ek isterler” konusu belirleyiciydi. Yani sivil bir tersanede inşa edilen gemilerde; sözleşmenin dışına çıkmak, projede son dakika düzeltmeleri yapmak yada ek isterler ile gemileri güncellemek pek mümkün olmuyordu. Bu nedenle Deniz Kuvvetleri, inşa sırasında hataların düzeltilmesi ve ihtiyaca en uygun gemilerin üretilmesi için biraz zaman da alsa askeri tersaneleri tercih ediyor.
Gemi inşa uzmanları, Türkiye'nin ihtiyaçları bakımından en verimli modelin iki tersanenin birlikte çalışması olduğunu belirtiyor. Bunun için de projedeki bir veya iki geminin askeri tersanede inşa edilmesi, tasarım olgunlaştıktan sonra devam gemiler için sivil tersanelerle işbirliğine gidilmesi öneriliyor. Nitekim MİLGEM projesinde kullanılan bu yöntem oldukça verimli bulunmuştu. Şimdi TF-2000'de de benzer bir yolun izleneceği değerlendiriliyor.