TOKİ binaları neden yıkılmadı?
Deprem bölgesinde TOKİ'nin yaptığı hiçbir bina yıkılmadı. Peki TOKİ neyi farklı yapıyor? TOKİ binaları neden yıkılmıyor? TOKİ binaları neden daha sağlam?
TOKİ BİNALARI NEDEN YIKILMIYOR?
Deprem bölgesinde TOKİ tarafından günümüze kadar yapılmış olan 133 bin 759 binadan hiçbirinin yıkılmadığı öğrenildi. 2011'deki Van depreminde de hiçbir bina yıkılmamıştı. Peki TOKİ konutları neden yıkılmıyor?
TOKİ neyi farklı yapıyor da binaları daha sağlam oluyor ve depremde yıkılmıyor? Öncelikle TOKİ evleri radye temel üzerine kuruluyor.
RADYE TEMEL KULLANILIYOR
Radye temel; binadan gelen yükü zemine düzgün biçimde yayan, binayı destekleyen sürekli bir levhadır. Mat temel olarak da bilinen radye temel'in ingilizcesi raft foundation veya mat foundation'dur. Halk arasında ise radye temel, radya temel, radyal temel ya da radyan temel adlarıyla anılır.
Tekil temellere veya sürekli temellere çok daha dayanıklı bir sistem olan radye temel sistemi, depreme karşı iyi bir davranış gösterir. Binayla bütün olarak hareket eden, yükü zemine düzgün bir şekilde aktaran radye temelin mantığını şu şekilde düşünebilirsiniz: Karda yürürken eğer normal ayakkabı yerine palet benzeri geniş alana sahip bir ayakkabı kullansaydınız kara daha az batardınız.
Yani radye temel, binadan gelen yüklerin zemine yüzeysel bir biçimde yayılmasını sağlıyor. Bu yöntem TOKİ harici yeni yapılan evlerde de kullanılmaya başlandı.
TOKİ konutlarının asıl farkı ise perde beton yöntemi.
PERDE BETON YÖNTEMİ BİNAYI KALKAN GİBİ KORUYOR
Büyük çoğunluğu deprem riski altında bulunan Türkiye için yapılarda perde duvar kullanımı yatay yükleri karşılama açısından çok önemlidir. Özellikle günümüzde kullanımı yaygınlaşan yüksek katlı yapılarda hem göreli kat ötelemelerini azaltması hem de yapının yanal yer değiştirmesini sınırlandırması sebebiyle bu elemanlara başvurmak gerekmektedir.
Bu yöntemde duvarlar; deprem, rüzgar gibi yanal yükleri karşılayıp zemine aktarır. Özellikle yüksek katlı binalarda bu yöntem büyük önem taşımaktadır.
Çünkü, deprem anında yüksek katlı binaların eğilme ve yana yatma ihtimali daha yüksektir. Bu yükler zemine aktarılırsa binanın karşılaşmış olduğu güç tüm alana yayılır ve sarsıntı hafifletilmiş olur.
Kaynak: Z Raporu