Mahkemeden rezalet karar: Üfürükçüyü referans gösterip bilimi reddetti
Kars’ta bir aile, bebeğine topuk tarama testi yaptırmak istemedi. Konu yargıya taşındı. Ancak mahkeme bir skandala imza attı, 'alternatif tıpçı'yı dayanak göstererek başvuruyu reddetti. Bakanlık karara itiraz ederken hekimler de tehlike konusunda uyardı
Başta akraba evliliklerinin çok fazla olmasından dolayı SMA dahil 6 doğumsal hastalığın tespiti amacıyla yenidoğan bebeklerden alınan topuk kanı tarama testi, Kars Aile Mahkemesi’nin verdiği kararla yok sayıldı.
Sağlık Bakanlığı konuyla ilgili üst mahkemeye başvururken; Türk Tabipler Birliği de Bakanlığı destekler bir açıklama yaptı. Kars Aile Mahkemesi 2014 yılında hayatını kaybeden sözde alternatif tıp uzmanı Özbekistanlı Aidin Salih’in tarama uygulaması ile ilgili bilim dışı açıklamalarını referans gösterdi.
‘ÇOCUKLARIMIZIN SAĞLIĞINI TEHLİKEYE ATIYOR’
Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN) Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Demet Turgut konuyla ilgili Aydınlık’a konuştu:
“Türkiye'de Ulusal Yenidoğan Tarama Programı, Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık çalışanlarının gayretiyle başarıyla yürütülmektedir. Topuk kanı testi, bebeğin topuğundan birkaç damla kanla bakılarak basit şekilde uygulanabilir. Ancak önemli metabolik ve genetik rahatsızlıkların erken teşhis edilmesini sağlayan elzem bir testtir.
"Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası olarak, Kars Aile Mahkemesi’nin bilimsel kanıtlara dayanmayan mahkeme kararını çocuklarımızın sağlığını tehlikeye atan yanlış bir karar olarak görüyoruz. Bakanlığımızı ivedilikle önlem almaya davet ediyor ve bu gibi hatalı kararların toplumsal bilinci zayıflatmaması için tekrarının yaşanmamasını diliyoruz.”
BİLİMSEL TIBBI HİÇE SAYDILAR!
Kars’ta 19 Temmuz 2024’te dünyaya gelen Zübeyir Asaf bebeğin ailesi her yenidoğan bebeğe rutin olarak yapılan Topuk Kanı Tarama Testi’ne (Neonatal Tarama Programı) itiraz etti. Konu Kars İl Sağlık Müdürlüğü tarafından Kars Aile Mahkemesi’ne taşındı. Mahkeme bilimsel tıbbı hiçe sayacak bir karara imza attı.
Mahkeme hakimi Muhammed KOÇ imzasıyla yayınlanan, 2024/455 esas ve 2024/368 karar, nolu kararda, Özbekistanlı Alternatif Tıp Uzmanı Aidin Salih’in sözde eserlerine dayandırılarak,
“Tıbbi otoritelerce ispatlanmamış olması ve olası bir teşhis ve tedavinin de tıp otoritelerince hala tartışmalı olması (Alternatif tıp uzmanı Aidin Salih'in topuk kanı almanın çocuğa yapılacak en büyük kötülüklerden olduğunu özetle eserlerinde ifade etmiş ve benzer tespitler pek çok STK tarafından inceleme konusu edilmiştir.),velev ki topuk kanı ile otizmli olduğu tespit edilse dahi otizmin erken tedavisi diye bir tedavi şeklinin olmaması veya doğmuş çocuğun akraba evliliğinin önüne nasıl geçeceği izah edilemeyeceğinden, topuk kanı almanın esasen topluma veya toplum sağlığına da hizmet eden bir yanının olmaması ve WHO'nun (Dünya Sağlık Örgütü) güdülendirmesi ile neonatal tarama adı altında ne için yaptığı/yaptırdığı belli olmayan bir uygulama olması nedeniyle ve hegamonik bir dikte ile üye ülkelere dikte edilen bir uygulama olması nedeniyle talebin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm verilmiştir” denilerek Sağlık Müdürlüğü’nün talebinin reddine karar verdi.
ÜST MAHKEMEYE TAŞINDI
Sağlık Bakanlığı konuyu istinaf mahkemesine taşıdı. Bakanlığın konuyla ilgili açıklamasında, “T.C. Kars Aile Mahkemesi tarafından 20.08.2024 tarihinde Yenidoğan Tarama Programı kapsamında çocuklarımızın hastalıklarını erken teşhis ederek tedavilerini başlamak amacıyla topuk kanı alınması hakkında verilen karar, ilk derece mahkemesi kararı olup kesin hüküm niteliğinde değildir.
"Kesin hüküm niteliği taşımayan mezkur kararın hatalı olduğunu değerlendirdiğimizden, bu karara karşı Bakanlığımızca istinaf yoluna başvuru süreci ivedilikle başlatılmıştır. Hukukun, adalet ve doğruluk temelinde vereceği karara olan inancımız tam olduğundan, yargı süreci sonuçlanıncaya kadar Yenidoğan Tarama Programı aynı şekilde devam edilecektir.” ifadelerine yer verildi.
TOPUK KANI NEDEN ALINIR?
Akraba evliliklerinin çok fazla olmasından dolayı kalıtsal hastalıkların oranı bir o kadar yüksektir. Bundan ötürü yenidoğan bebeklere topuk kanı tarama testinde; fenilketonüri, hipotirodi, biotidinaz eksikliği ve kistik fibrozis, SMA gibi genetik hastalıkların taraması yapılıyor.
TTB’DEN AÇIKLAMA
Konuyla ilgili bir açıklama yapan Türk Tabipler Birliği de, “Çocuğun üstün yararı” ilkesi; çocukların bedensel ve zihinsel gelişimlerinin sağlanabilmesi için her türlü kararda ve eylemde çocuk haklarının ön planda tutulmasını amaçlar ve bu bağlamda vazgeçilmezdir.
"Kars Aile Mahkemesi’nin bilimsel bilgi ve yöntemleri yok sayarak, bilim insanlarının ve uzmanların görüşüne başvurmadan, dahası “alternatif tıp” adı altında ortaya atılan bilim dışı iddialara dayanarak topuk kanı alınmasını reddettiği kararı; hem “çocuğun üstün yararı” ilkesinin açıkça çiğnenmesidir hem de halk sağlığını tehdit etmektedir.
"Tabip odamız ile birlikte gerekli girişimleri başlattığımızı, Halk Sağlığı Kolumuzun ve Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulumuzun (UDEK) kamuoyunu ve konunun ilgililerini bilgilendirmek üzere çalıştığını duyuruyoruz. Sağlık Bakanlığı’nın ivedilikle istinaf yoluna başvurduğunu açıklamasını olumlu buluyor, kamu otoritesinin “tüm kurumlarıyla” aklın ve bilimin ışığında hareket etmesi gerektiğinin altını çiziyoruz.” İfadelerini kullandı.