Türkiye bu savaşı durdurmalı !

Başbakan Rishi Sunak,  partisinin politikalarının vitrinindeki siyasetçi olarak katıldığı G20 zirvesinden Vladimir Zelenskiy'e, Kanada başbakanı ile beraber telefon ederek destek verdi. Daha sonra Sunak, Kiev'e giderek Zelenskiy'e sahada da destek verdiğini belirtti ve bu ziyarette ilave askeri yardım sözü verdi. Basına yansıdığı kadarıyla bu destek daha çok hava savunma füzelerinden oluşacak. İngiltere, şimdiye kadar ABD'den sonra Ukrayna'ya en çok askeri yardım yapan ikinci ülke konumunda.

Türkiye Ukrayna ile Rusya arasındaki bu çatışmadan zarar gören ülkelerden biri ve bu çatışmanın hızla ateşkes ve nihai olarak barış ile sonuçlanması Türkiye'nin çıkarına olacaktır. Nihayetinde kurulacak barış masasında, Ukrayna ile Rusya arasındaki yeni sınır hattı belirlenecektir. Çizilecek yeni sınır hattı muhtemelen sahadaki mevcut askeri gerçeklere göre ve bölge halkının iradesine göre şekillenecektir.

Türkiye bu çatışmada Ukrayna tarafına askeri destek vermesine rağmen Rusya nezdinde itibarını tamamen kaybetmiş değil ve iletişim kanallarını halen açık tutabilmekte.  Buğday sevkiyatları konusundaki arabuluculuk da bunun bir göstergesi.  Türkiye'nin barışı daha fazla zorlaması ve tarafları barış masasında uzlaştırmak ile ilgili daha fazla zaman ve kaynak ayırması ve konuyu Türkiye dış politikasının merkezine koyması uygun olabilir. Diğer NATO ülkeleri görüldüğü üzere bu savaşın sonlanmasını pek istemiyorlar ve Ukrayna'yı barış masasından sürekli kaçırıyorlar. Rusya tarafı barış müzakerelerinin çağrısını zaten yaptı. Türkiye'nin Zelenskiy’i savaş çığırtkanlarının etkisinden uzaklaştırıp masaya oturtabilmesi gerekir.

Türkiye'nin bu çatışma durumunu sonlandırmak için elinde kozu var mı? Şapkadan çıkartılabilecek tavşanlar var mı? Elimizdeki kartlara bakalım: Boğazlar ve Karadeniz kartımız var, turizm kartımız var, İstanbul, Antalya ve sivil havacılık kartımız var, açık iletişim kanalları kartımız var, ticaret kartımız, saha tecrübesi olan TSK kartımız ve verdiği sözü yerine getirebilecek 'egemen' bir iktidar yapımız var.

Rusya ile Türkiye'nin birkaç cephede yakın çalıştığını da hatırlayalım. Suriye'de Rusya ve Türkiye, nispeten durumun daha kötüye gitmesini engelleyen konumdalar. Libya'da aynı şekilde sahada kanlı bir savaşın tekrarını Rusya ve Türkiye engelleyebiliyor gibi görünüyor. Bu cephelerde Rusya ve Türkiye'nin çıkarı ortak. Libya'yı da Suriye'yi de, hem Türkiye, hem de Rusya istikrarlı ve bütün halde tutmaya çalışıyor. Azerbaycan-Ermenistan arasındaki sorunlarının çözülmesinde Türkiye ve Rusya'nın beraber çalışmasının etkili olduğunu gözlemledik. Türkiye ve Mısır ilişkilerinin normalleşmesinde de Rusya'nın olumlu katkısını bekleyebiliriz.

Ukrayna-Rusya çatışmasının durması için de benzer bir işbirliği kurulabilir. Rusya ve Ukrayna arasında bir tampon bölge oluşturulması ve iki tarafça kabul edilebilecek şartlar altında, Türkiye'nin askeri veya sivil birimlerince, bölgede kalıcı siyasi barış ortamı sağlanana kadar elverişli ortamın sağlanması mümkün olabilir. Aidiyeti konusunda mutabakatın sağlanamadığı bazı bölgelerin geçici idaresinin Türkiye tarafından üstlenilmesi önerilebilir. Bu konuda yapıcı bazı politikaları üretebiliyor olmalıyız çünkü bu görevi Türkiye'den başka önerebilecek ülke yok. (Coğrafi konum ve siyasi ilişkiler açısından)

Türkiye'nin bu girişimi, Avrupa'ya da boğazlarına kadar battıkları bu problemden "onurlu" bir çıkış imkanı sağlayacaktır. Destek verdikleri Ukrayna'yı yarı yolda bırakmış olmadan bu işi durdurabilmenin yolu, Türkiye'nin girişimini üstü kapalı dahi olsa desteklemek ve Zelenskiy’i Türkiye'ye yönlendirmektir.