Türkiye, Kuşak ve Yol’da ticaret noktası olabilir

Tempolu büyüme, sanayileşme ve kalifiye işgücü, ülkeler arasında bağları güçlendirir.
Türkiye’nin Asya ve Avrupa arasında stratejik köprü konumu, sanayileşmede hızlı büyümesi, vasıflı işgücü ve Çin şirketleri ile çeşitli ticari bağları, ülkeyi önümüzdeki yıllarda Kuşak ve Yol Projesi'nin gelişmesinde bir kapı ve ticaret noktası haline getirecektir.

‘KAPASİTE ARTIYOR’
Çin Akademisi Uluslararası Ticaretin Desteklenmesi Konseyi Dekan Yardımcısı Lu Ming, Kuşak ve Yol’un şirketleri de geliştirdiğini vurguladı: “Güçlü büyüme ivmesi, her iki ülkeden şirketleri, üretim kapasitelerini ve teknolojik üstünlüklerini sonuna kadar zorlamaya itiyor. BRI’nin itici gücü altına, şirketlerin hizmetlerde ve yeni enerji endüstrilerinde ticari kapasiteleri artıyor.”
Lu, hem Çin hem de Türk ekonomilerinin, özellikle son iki yıldır küresel mal ve hizmet talebinin azalmasından etkilenmiş olduklarına, buna rağmen ikisi arasındaki karşılıklı bağımlılığın ticarette istikrarın korunmasını sağladığına dikkat çekti.
Çin ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi 2018’de 21.55 milyar doları bulurken, iki ülkede de altyapı, enerji, hizmet ve tarım gibi sektörlerde daha da fazla işbirliği gözlenmiştir.
İstanbul’daki Çin Başkonsolosu Cui Wei, iki ülkenin BRI kapsamında işbirliği yapmalarından bu yana ikili ticaret hacminin son beş yılda toplam 100 milyar dolara ulaştığını söyledi.
Çin Türkiye’ye ağırlıklı olarak inşaat makineleri, üretim ekipmanları, çelik, elektronik ve ev aletleri ihraç etmektedir. Mineraller, kıymetli ve işlenmiş metaller, kimyasal ve tarım ürünlerine ek olarak, Türkiye’nin Çin’e diğer başlıca ihracatları; plastik, kauçuk, mobilya, oyuncak, nakliye ekipmanları, tekstil ve konfeksiyon malzemeleridir.

LİANYUNGANG’DAN İSTANBUL’A...
Çin, ikili ticareti daha da geliştirmek için Doğu Çin’in Jiangsu eyaletindeki Lianyungang’dan 2018 yılının kasım ayında İstanbul’a bir yük treni hattı açtı. Kazakistan, Azerbaycan ve Gürcistan’dan geçerek İstanbul’a varan yük treni, Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan lojistik ağını daha da güçlendirdi. Tren, her ayın 8, 18 ve 28’inde hareket etmektedir.

‘BRI İÇİN ÖNEMLİ BİR EKONOMİ’
Güney-Güney İşbirliğini Destekleme Konseyi Başkanı Lyu Xinhua, “Türkiye BRI için önemli bir ekonomi” dedi. Lyu, son üç yıldır e-ticaret platformlarının, akıllı şehirlerin, gümrük işlemlerinin, ticari hizmetlerin ve mal ticaretinin gelişiminin her iki ülkede de hızlandığını söyledi.
Lyu, seform ve dışa açılma politikalarıyla Çin’in orta gelirli kesimlerinin büyüdüğünü, Şanghay’da her yıl düzenlenen Çin Uluslararası İthalat Fuarı’na daha fazla Türk firmasının katılmasını beklediklerini söyledi.

‘ÇİN PAZARINDA SINIRSIZ OLANAKLAR’
Çin’in Türkiye Büyükelçisi Deng Li, Türkiye’nin Çin’e ihracatının yanı sıra, Çin’in Türkiye’ye yaptığı yatırımların da arttığını, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin kurulmasının 50’nci yıldönümü olan 2021’e kadar Çinli turistlerin sayısının iki katına çıkmasını beklediğini belirtti.
Deng, bazı teknik sorunlar giderildiğinde, kiraz ve bal gibi Türk ürünlerinin daha büyük miktarlarda Çin’e ihraç edilebileceğini söyledi. Türk işletmelerine doğru ortaklar bulma ve Türk ürünlerini Çin’de pazarlamak için daha fazla çaba gösterme çağrısında bulunan Deng, şöyle konuştu: “Çin pazarı birçok Türk ürünü için neredeyse sınırsız olanaklar sunuyor.”
Türkiye Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’na bağlı Türkiye-Çin İş Konseyi Başkanı Murat Kolbaşı, Türk işadamlarının uzun süredir Çin’e ihracat hacmini artırmak istediklerini söyledi. Kolbaşı, “Sorunlar var, farkındayız, ancak işbirliğimizi artırmak ve ticari rakamları daha da büyütmek için Çin pazarında olmak istiyoruz” dedi.
İstanbul Vali Yardımcısı İsmail Gültekin de Türk makamlarının yabancı yatırımların önündeki engelleri kaldırmak için ellerinden geleni yaptığını söyledi.

2013'TEN BERİ İLİŞKİLER İSTİKRARLI GELİŞİYOR

Çin Halk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkiler, 2013 yılından beri istikrarlı bir şekilde gelişme hızını korumuştur.
2013 yılında iki taraf sık sık ve karşılıklı üst düzey ziyaretlerde bulundu, karşılıklı siyasi güven daha da derinleşti. Eylül ayında, Devlet Başkanı Xi Jinping, St. Petersburg’daki G20 Zirvesi paralel görüşmelerinde dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. Başbakan Li Keqiang, Dalian’daki Davos zirvesine katılan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ile bir araya geldi. Haziran ayında ise Çin Halk Siyasi Danışman Konferansı Ulusal Komitesi Başkan Yardımcısı ve Çin Halkı Barış ve Silahsızlanma Derneği Başkanı Han Qide, heyet başkanı olarak Türkiye’yi ziyaret etmişti. Ekim ayında, ÇKP Merkez Komitesi Siyasi Bürosu üyesi, ÇKP Merkez Komitesi Sekreterliği üyesi ve Tanıtım Başkanı Liu Qibao Türkiye’ye bir heyet getirdi ve dönemin Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile bir araya geldi.
İki taraf da, çeşitli düzeylerde ve çeşitli alanlarda iletişimi sürdürmeye devam etti. Temmuz ayında Dışişleri Bakanı Wang Yi, ASEAN Bölgesel Forumu paralel görüşmelerinde dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile bir araya geldi. Ayrıca, ÇKP iyi niyet delegasyonu ve ÇKP genç siyasi liderler delegasyonu dahil olmak üzere bir dizi delegasyon da Türkiye’yi ziyaret etmiştir. Türkiye tarafında dönemin Yargıtay Başkanı Ali Alkan, Genelkurmay Başkanı General Hulusi Akar, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Tarım ve Orman Bakanı Mehmet Mehdi Eker, Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez Büyük Millet Meclisi Dışişleri Komitesi Volkan Bozkır ve Devlet Personel Başkanı Mehmet Ali Kumbuzoğlu da sırasıyla Çin’i ziyaret ettiler.

EKONOMİK İŞBİRLİĞİ DERİNLEŞİYOR
Pratik işbirliği açısından da ilerlemeler kaydedildi. China Railway Construction Corporation tarafından üstlenilen hızlı tren projesinin Ankara’dan İstanbul’a kadar olan ikinci aşaması da tamamlandı. Çin Tianchen Mühendislik Şirketi, Kazan (Ankara) trona depolama projesi ihalesini aldı. Çin Güney Demiryolları Şirketi, Ankara metrosu için tren teslim süreci içindeydi.
İki ülke arasındaki ekonomik ve ticari işbirliği derinleşmiştir.
FUARLAR, FESTİVALLER
İnsan insana etkileşim, art arda büyük etkinliklerle gelişti. İstanbul Uluslararası Kitap Fuarı sırasında şeref konuğu olarak Çin’in düzenlediği etkinlikler, Türkiye’nin Nevruz festivali sırasında Sinciang Uygur Özerk Bölgesi’nden gelen sanat grubunun gösterileri, Türk halkı tarafından sıcak bir şekilde karşılandı ve iki halk arasındaki karşılıklı hoşgörüyü ve dostluğu büyük ölçüde artırdı. 2013 Türk Kültür Yılı kapsamındaki etkinlikler ve Türkiye’nin İslam Kültürü sergisi Çin’de başarıyla gerçekleştirildi. Çin Sosyal Bilimler Akademisi, Çin Bilimler Akademisi, Çin Çağdaş Uluslararası İlişkiler Enstitüleri, Çin Devlet Konseyi Danışma Ofisi ve Çin Çağdaş Dünya Araştırmaları Merkezi’nden gelen heyetler Türkiye’yi ziyaret etti. Ünlü yerel düşünce kuruluşları ve akademisyenlerle derin bir etkileşimde bulundular ve iyi sonuçlar elde ettiler.
İki ülke, Birleşmiş Milletler, G20 ve Asya’daki Etkileşim ve Güven Oluşturma Konferansı gibi çok taraflı çatı kuruluşlarda sağlam işbirliğini sürdürdü.