Türkiye-Somali anlaşması Arap dünyasında tartışıldı
Arap Bakanlar Komitesi, 'Türkiye'nin Arap iç işlerine müdahalesi' konulu toplantı düzenledi
Türkiye ile Somali arasında 8 Şubat'ta imzalanan Savunma ve Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması, Körfez'de ses getirdi.
Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, geçen ay, ülkesi ile Türkiye arasında “Savunma ve Ekonomik İşbirliği Çerçeve Anlaşması” imzalandığını duyurmuştu. Anlaşmaya ilişkin bir açıklama yapan Mahmud, “Bu tarihi anlaşma, ulusumuzun güvenli ve müreffeh bir geleceğe doğru yolculuğunda yeni bir sayfaya işaret ediyor.” demişti. Anlaşmanın, her türlü yasa dışı faaliyetle mücadele konusunda ortak bir kararlılığı barındırdığını ve Somali'nin deniz güvenliği için de gerekli olduğunu vurgulayan Mahmud, “Kardeş Türkiye'ye, bölgedeki barış, istikrar ve refahın sağlanmasına yönelik sarsılmaz ve zamanında desteğinden dolayı derin şükranlarımızı sunuyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.
İki ülke arasında imzalanan bu anlaşma, Arap ülkelerinde tartışma konusu oldu.
İKİ TOPLANTI DÜZENLENDİ
Şark'ul Avsat'ın dün yayınladığı bir habere göre, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal, “Somali'ye Destek ve Türkiye'nin Müdahalesi” konulu bazı toplantılara katıldı. Haberde, şu bilgiler yer aldı: “Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan bin Abdullah, çarşamba günü, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik saldırılara karşı Somali'nin desteklenmesine ilişkin Bakanlar Çalışma Grubu toplantısına katıldı. Toplantıya Somali Dışişleri Bakan Vekili Ali Mohamed Omar başkanlık etti. “Prens Faysal ayrıca Türkiye'nin Arap ülkelerinin iç işlerine yönelik müdahalelerinin takibiyle ilgili Arap Bakanlar Komitesi toplantısına da katıldı. Toplantı, Mısır Dışişleri Bakanı Sameh Şükri başkanlığında, Arap Birliği Konseyi'nin 161. oturumu çerçevesinde, örgütün Kahire'deki merkezinde bakanlar düzeyinde gerçekleştirildi. “Arap Bakanlar Komitesi ve Bakanlar Çalışma Grubu, ortak kaygı duyulan konularda Arap koordinasyonunun güçlendirilmesinin ve uluslararası sözleşmelere uygun olarak üye devletlerin egemenliğine saygı gösterilmesinin önemini tartıştı. Toplantıda ayrıca son bölgesel ve uluslararası gelişmeler de ele alındı.”
TSK HEYETİ MOGADİŞU'DA
Söz konusu toplantılar ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden bir heyetin Somali'ye gitmesi de aynı güne denk geldi. Somali Savunma Bakanı Abdulkadir Muhammed Nur, çarşamba günü yaptığı açıklamada, Türkiye'den Deniz Kuvvetleri ve Kara Kuvvetleri Komutanlığından bir heyetin başkent Mogadişu'ya ulaştığını bildirdi. Tuğgeneral İbrahim Şeyh Muhyiddin'nın de katılımıyla Somali Silahlı Kuvvetler Karargahında bir toplantı düzenlendiğini kaydeden Bakan Nur, “İki ülkenin Ankara'da imzaladığı tarihi Savunma ve Ekonomi Anlaşması'nın uygulanmasını değerlendik. Aynı zamanda, Türkiye'nin, Somali Silahlı Kuvvetlerine (GorGor) sağladığı eğitim ve teçhizat desteğini ve güçlendirilmesini ele aldık. Terörle mücadele de görüştüğümüz konular arasında yer aldı.” dedi.
ORTAK HAREKÂT TARZI
Milli Savunma Bakanlığı kaynakları da Somali'ye giden Türk heyetle ilgili sorulara ilişkin şunları söyledi:
“Somali ile yapılan anlaşma bir çerçeve anlaşmasıdır. Bu kapsamda daha önce ifade ettiğimiz gibi Somali’ye destek olmak üzere en elverişli harekat tarzlarının belirlenmesi için ilgili makamlarla koordineli şekilde keşif ve teknik çalışmalar yapılarak ortak harekat tarzı belirlenecek.”
MSB kaynakları, geçen haftalarda ise yaptıkları açıklamada, şu bilgileri paylaşmıştı:
“Somali Ulusal Ordusu'nun yeniden yapılandırılması ve terörle mücadele edebilecek yapıya kavuşabilmesi açısından 10 yılı aşkın süredir destek sağlanmaktadır. Oluşum sürecine ve eğitimine katkı sağladığımız Somali Ulusal Ordusu, terörle mücadelede önemli bir başarı elde etmiştir. Bu başarı, Afrika coğrafyasında 'rol model' oluşturmaktadır ve bu modelin uygulanması için Afrika'daki başka ülkelerden de talepler gelmektedir. İmzalanan Çerçeve Anlaşması ile ikili askeri ilişkilerimiz kapsamında, şu ana kadar yapılan faaliyetlerimizin geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi hedeflenmektedir. Somali'nin isteği üzerine terörle mücadele konusunda verdiğimiz desteği deniz güvenliği alanında da vereceğiz. Böylece Somali'nin kendi karasularındaki yasa dışı ve düzensiz faaliyetlerle mücadelede kapasite ve kabiliyetlerini geliştirmesine yardımcı olacağız.”
ENERJİ ANLAŞMASI
Diğer yandan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Somali ile bir de enerji anlaşması imzalandığını duyurdu. Bakan Bayraktar, şunları kaydetti: “Somali Petrol ve Maden Kaynakları Bakanı Sayın Abdirizak Omar Mohamed ile Somali’nin kara ve açık deniz bloklarında petrol ve doğal gaz alanında iş birliğimizi geliştirmek üzere bir hükümetlerarası anlaşma ve mutabakat zaptı imzaladık. Bu anlaşma ile Somali’nin sahip olduğu kaynakları Somali halkına kazandırmak üzere ortak faaliyetler gerçekleştireceğiz.”
AMİRALLERDEN DEĞERLENDİRMELER
Amiral Cihat Yaycı, anlaşmayla ilgili Master Haber'deki yazısında şu ifadeleri kullandı: “Devletlerin üç alanı vardır; hayat alanı, etki alanı, ilgi alanı. Türkiye, Somali ile yaptığı bu anlaşmayla ilgi alanını etki alanına dönüştürerek, bölgeselden küresel güce doğru 'Büyük Devlet' olma yolunda önemli bir adım atmıştır. Unutmayalım ki; 'Bedava peynir sadece fare kapanında bulunur'. Bu anlaşmayı imzalayan Bakanımız Sayın Yaşar Güler’e ve bu anlaşmanın mutfağında olan tüm devlet kadememize teşekkürü bir borç bilirim.”
Amiral Yankı Bağcıoğlu ise aynı konuda Cumhuriyet’e verdiği mülakatta, özetle şu değerlendirmelerde bulundu: “Somali ile kara ve deniz alanlarında petrol ve doğal gaz alanında işbirliği anlaşması imzalanmış. Doğu Akdeniz’de Mısır, İsrail ve GKRY her gün yeni keşifler yaparken, araştırma/sondaj gemilerimizi Somali’ye mi göndereceğiz? Akdeniz’de neden aktif değiliz? Bölgemizde her an kriz çıkma durumu varken savaş gemilerimizi bölgede teknik açıdan yıpratacak mıyız? El Şabab tehdidi, Etiyopya-Somali gerginliği mevcut iken askerimizi niye tehlikeye atacağız?”