Türkiye ile Suriye Hmeymim’de görüştü

Türkiye ile Suriye’den askeri yetkililerin 11 Haziran Salı Günü Rusya arabuluculuğunda Hmeymim Üssü’nde bir araya geldiği bildirildi.

Aydınlık’ın Suriye Hükûmeti’ne yakın kaynaklardan edindiği bilgilere göre, iki ülke arasında bir süredir dondurulan görüşmeler yeniden başladı. Bu kapsamda Türk Silahlı Kuvvetleri ile Suriye Ordusu’ndan askeri yetkililer, Lazkiye’nin güneydoğusundaki Hmeymim kentinde bulunan ve Rusya tarafından işletilen Hmeymim Hava Üssü’nde bir araya geldi. Görüşmenin özellikle İdlib ve çevresinde yaşanan son gelişmelere odaklandığı bildirildi. “Rusya, Hmeymim Hava Üssü'nde Türkiye ve Suriye arasında yapılan toplantıya sponsor oldu.” diyen kaynak, söz konusu toplantının Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Moskova’daki görüşmesinin ertesi günü yapılmasına dikkat çekti.

Kaynak, “Bu toplantı, Suriye topraklarında yapılan, türünün ilk örneği bir güvenlik toplantısı oldu. Suriye-Türkiye ilişkileri yakınlaşıyor gibi görünüyor.” değerlendirmesinde bulundu.

İDLİB HAREKETLENDİ

Görüşmenin hemen ardından Türk Silahlı Kuvvetlerinin İdlib’in güneyindeki Cebel Zaviye bölgesine askeri sevkiyat yaptığı yönünde haberler düştü.

İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) de 14 Haziran’da yayınladığı bir haberinde, şu bilgileri paylaştı:

“SOHR aktivistleri, Türk güçlerinin, İdlib kırsalında ‘Putin-Erdoğan’ sınırları içinde kalan ve 20 kasaba ve köyü içeren bölgelerde çoğu cephe hattında yeni bir ‘savunma hattı’ kurduğunu bildirdi. Güçler, askeri tırmanma veya olası çatışmalardan korkan bölgeleri ayırmak için ana yolları ve ikmal hatlarını korumak amacıyla toprak setler yükseltti ve hendekler kazdı.”

SIRADAKİ GÖRÜŞME BAĞDAT’TA

Diğer yandan Suriyeli kaynak, iki ülke arasında bir sonraki görüşmenin ise Irak’ın başkenti Bağdat’ta yapılacağını söyledi.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya eş-Sudani de 31 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, “Suriye ve Türkiye arasında bir uzlaşma ve diyalog zemini oluşturmaya çalışıyoruz.” demişti. Muhabirin “Bu konuyla ilgili Erdoğan veya Esad’la konuştunuz mu?” sorusunu da yanıtlayan Sudani, “Kesinlikle bununla ilgili görüşmeler sürüyor. İnşallah yakında bu bağlamda bazı adımlar olacak.” ifadelerini kullanmıştı.

Daha sonra Irak medyasına demeç veren bir Hükûmet yetkilisi de Türkiye ve Suriye’den yetkililerin önümüzdeki günlerde Bağdat’ta bir görüşme yapacağını duyurmuştu. Irak’ın iki ülkeyi uzlaştırma çabalarına atıf yapan yetkili, “Sudani ve ekibi, açıklanmayan ikili temaslar ve görüşmeler yoluyla olumlu sonuçlar elde etti; hem Şam hem de Ankara, Bağdat'ın arabuluculuğunu önemli ölçüde kabul etti.” demişti.
Açıklamaların hemen ardından da Sudani ile Esad’ın bir telefon görüşmesi yaptığı duyurulmuştu.

KOORDİNASYON MERKEZİ KURULACAKTI

Türkiye ile Suriye arasındaki normalleşme sürecinin temelleri 2021 yılında yapılan gayriresmi görüşmelerle atılmış, 28 Aralık 2022'de Savunma Bakanları ve İstihbarat Başkanları arasında Moskova'da yapılan görüşme ile resmiyet kazanmıştı. 10 Mayıs 2023'te Dışişleri Bakanları bir araya gelerek temaslar üst seviyeye taşındı. Ancak yapılan tüm alt ve üst düzeydeki toplantılara rağmen iki ülke arasında fiili adımlar atılamadı. Halbuki dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, iki ülkenin terörle mücadele için Suriye topraklarında ortak bir Koordinasyon Merkezi kuracağını dahi duyurmuştu. 5 Mayıs 2023'te TV100'e konuşan Akar, şu açıklamayı yapmıştı:

“11 yıl sonra Suriye ile görüşmemiz oldu. Bu toplantıda görüşmelerimizi açıkça ifade ettik. Biz hiçbir şekilde işgalci bir kuvvet değiliz, en önemli amacımız terörle mücadele. Tek hedefimizin teröristler olduğunu kendilerine söyledik. Bizim komşularımızın toprak bütünlüğüne saygılı olduğumuzu ifade ettik. Suriyeli muhataplarımıza yaptığımız çalışmada teröristlerden bir anda kurtulmamız gerektiği anlatıldı. İlave bir mülteci akınına tahammülümüz yok, bunu önlememiz gerekiyor. Bu nedenle Suriye’de bulunmamız önemli. Bulunduğumuz bölgelerde hayatın normalleşmesi için bakanlıklarla yoğun bir çalışma içindeyiz. Teröristler Suriye’ye ait olan malları kullanıyorlar ve vatandaşların haklarını gasp ediyorlar. Bunlara karşı birlikte olmamız gerektiğini gündeme getirdik ve Suriye topraklarında Koordinasyon Merkezi kurma çerçevesinde mutabık kaldık.”