Türk mühendisliği ile döne döne tasarruf

Avrupa Futbol Şampiyonası EURO 2024 olimpiyatlar öncesi yaza damgasını vuran spor etkinliği oldu. Birçok yerli ve küresel şirketin yöneticileri sponsor oldukları Türkiye A Milli Futbol Takımı için Avrupa'daydı.

Biz de Amsterdam'daki plastik geri dönüşüm fuarı sonrası, Milli Takım'ın sponsorlarından olan ticari araç lastiği üreticisi Prometeon Türkiye'nin daveti ile Dortmund'daki Türkiye - Portekiz maçını takip ettik. Maalesef maçta istediğimiz sonucu alamadık. Maç sonrası Düsseldorf'a döndüğümüzde Prometeon yöneticileri ile sektör üzerine sohbet ettik.

TİCARİDE PIRELLI YERİNE PROMETEON

Prometeon adı sektör dışında çok bilinmese de şirketin Gebze'deki tesisi Türkiye'nin ilk araç lastiği fabrikası (Kuruluş 1960) olma özelliğini taşıyor. Şirket 2017'den bu yana Türkiye'ye 185 milyon avro yatırım yaptı. Bu yatırımın önemli bir kısmını ise Ar-Ge merkezi ve çalışmaları oluşturdu. Nihayetinde bugüne kadar Prometeon Pirelli damgalı ürünlerini pazara sunan şirketin ürünleri Türk mühendisliğinin de katkısı ile artık sadece Prometeon adıyla ticari lastik pazarında var olacak. Bu yeni ürün ise S02 (Serie 02 lastikleri) ne işe yarayacak derseniz;

"Önceki seriye kıyasla Serie 02’nin yuvarlanma direnci ortalama yüzde 18 daha azalırken kilometre ömrü ortalama yüzde 10 artış gösterdi. 150 kamyona sahip bir filo A sınıfı etiket değerlerine sahip lastikleri kullandığında yılda 10 milyon TL, yani bin kamyon deposu kadar daha az yakıt kullanarak tasarruf edebiliyor. Aynı zamanda çevre için 700 ton daha az karbon salımı yapıyor. Bu rakam 150’den fazla binek aracın yıllık karbon emisyonuna eşdeğer. Lastiğin yük taşıma kapasitesini de artıran Prometeon aks başına 10 ton artan yük kapasitesi sayesinde yola çıkan araç sayısını yüzde 10 azaltıyor."

Bu serinin üretimi için dört yıllık araştırma, 6 binden fazla lastik testi ve 200 milyon kilometre yol yapıldı.

MERDİVEN ALTI DEĞİL ONAYLI YENİLEME

Bütün bu bilgileri toplantıda bizlere Prometeon Türkiye, AFME, Rusya, CIS Bölge CEO’su Gökçe Şenocak ve Prometeon Türkiye, MEA, Rusya, CIS Bölgesi Pazarlama Direktörü Faruk Uslu aktardı. Prometeon küresel hedefler kapsamında 2050'ye gelindiğinde karbon nötr bir şirket olacak. Türkiye'deki fabrikada da bu kapsamda çalışmalar yapıyor. Şirket ürettiği lastiklerin yeniden kullanımı için kaplama oranının artmasını sağlayacak. Sadece bir sırt parçası ekleyerek yeniden kullanıma sunulan lastikler yenilenmiş oluyor.

Türkiye kaplama pazarında rakiplere göre geride. Kaplama oranı yüzde 25. Bu oran Asya'da yüzde 30. Avrupa'da yüzde 40'ın üzerinde. Kuzey Amerika'da yüzde 50'nin üzerinde. Kuzey Avrupa daha da fazla. Her sene 280 bin ton ömrü biten lastik açığa çıkıyor. Bir lastik ömrü boyunca 2 veya 3 defa kaplanabiliyor. Maalesef ülkemizde merdiven altı kaplama yaygın.

ARABADA TEKER AYAKTA TABAN

Fakat ülkemizde kaplama konusunda algı kötü. Oysa uçakların lastiklerinin kaplanma oranı yüzde 80. Bir uçak lastiği 6 kez kaplanıyor. Yere vurduğu andaki basıncı düşününce kaplamanın kalitesi ortaya çıkıyor. Kaplama güvensiz olsa havacılıkta kullanılmaz. Prometeon yöneticileri "Biz sıfır lastik üreticisiyiz ama derdimiz sürdürülebilirlik için yeni lastiğin üçte bir veya iki fiyatına denk gelen kaplama oranını artırmak." diyor.

Böylece hem müşteri daha az maliyetle yeni lastik alabilecek hem de sıfırdan üretimde kullanılan 150 bileşen ve ağır kimyasal süreç yerine daha sürdürülebilir bir ikincil üretim artacak. 2050 hedefleri kapsamında sadece kaplama oranının artırılması projesi yok. Sentetik kauçuk üretiminde kullanılan kimyasallar yerine soya, kanola; silika yerine de pirinç kabuğu gibi organik malzemelerden lastik üretilmesi için Ar-Ge çalışmaları yapılıyor. İlaveten daha önce prototip üretilirken sanal ortamda modeller çıkarılıp denemeleri yapılır hale gelmiş. Geçen yıl geri dönüştürülen lastik miktarı 230 bin ton. Bunun için sektör start-uplarla işbirliği yapıyor. Geri dönüşen lastikler ayakkabı altı, halı saha zemini, parklarda yürüyüş pisti vb. oluyor.