TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar açıkladı: Limon zam şampiyonu kuru soğan atakta!
‘Eylül ayında üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkı yüzde 338,3 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat farkını yüzde 232 ile kuru soğan, yüzde 216,1 ile elma, yüzde 197,3 ile kırmızı mercimek, yüzde 192 ile maydanoz ve yüzde 188,3 ile havuç takip etti’
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, eylülde üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 338,3 ile limonda görüldüğünü belirtti.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, eylül ayı üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini, değişimlerin nedenlerini değerlendirdi. Üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 338,3 ile limonda görüldüğünü bildiren Bayraktar, limondaki fiyat farkını yüzde 232 ile kuru soğanın, yüzde 216,1 ile elmanın, yüzde 197,3 ile kırmızı mercimeğin, yüzde 192 ile maydanozun ve yüzde 188,3 ile havucun izlediğini kaydetti. Limonun 4,4, kuru soğanın 3,3, elmanın 3,2, kırmızı mercimeğin 3, maydanozun ve havucun 2,9 kat fazla fiyata satıldığına işaret eden Bayraktar, "Üreticide 4 lira 46 kuruş olan limon 19 lira 55 kuruşa, 4 lira 81 kuruş olan kuru soğan 15 lira 97 kuruşa, 8 lira 70 kuruş olan elma 27 lira 50 kuruşa, 17 lira 50 kuruş olan kırmızı mercimek 52 lira 02 kuruşa, 4 lira 21 kuruş olan maydanoz 12 lira 31 kuruşa, 9 lira olan havuç 25 lira 95 kuruşa markette satıldı." bilgilerini paylaştı.
EN FAZLA ARTIŞ FINDIKTA
Bayraktar, söz konusu ayda markette 37 ürünün 29'unda fiyatın arttığını, 7'sinde ise fiyatın düştüğünü, bir üründe ise fiyat değişimi yaşanmadığını aktararak, markette fiyatı en fazla artan ürünün yüzde 45,9 ile fındık olduğunun altını çizdi. Fındıktaki fiyat artışını yüzde 26,8 ile kuru kayısının, yüzde 25,6 ile şeftalinin, yüzde 25 ile kırmızı mercimeğin, yüzde 22,3 ile yumurtanın takip ettiğine dikkati çeken Bayraktar, markette fiyatı en çok azalan ürünün ise yüzde 16,6 ile yeşil mercimek olduğunu, bu ürünü yüzde 11,5 ile patlıcan, yüzde 4 ile domates, yüzde 3,9 ile kuru üzümün izlediğini belirtti. Eylül ayında üreticide 29 ürününün 21'inde fiyat artışı, 7'sinde fiyat düşüşü olduğunu, bir üründe ise fiyat değişimi olmadığını ifade eden Bayraktar, şu bilgileri paylaştı:
"Üretici fiyatlarında kuru kayısıda fiyat değişimi olmadı. Geçen ay 8 lira olan limon fiyatları yüzde 44,3 azalışla 4,46 liraya düştü. Pazarlama sıkıntısı yaşayan üreticilerimiz emeğinin karşılığını alamazken, artan market fiyatları nedeniyle üreticideki bu düşüş tüketiciye yansımadı. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 19,5 ile patlıcan, yüzde 12,3 ile patates, yüzde 11,2 ile domates izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 109,1 ile kuru incirde görüldü. Kuru incirdeki fiyat artışını yüzde 100 ile kuru üzüm, yüzde 74 ile elma, yüzde 64,3 ile kuru fasulye ve yüzde 50 ile havuç takip etti."
Bayraktar, üretici fiyat değişiminin nedenlerine de değinerek, mazot ve gübre desteklerinin artırılmasını istedi.
KÜTLÜ PAMUK MALİYETİ 29 LİRA!
‘5 MİLYAR DOLARLIK PAMUK İTHAL ETTİK’
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Feyzullah Korkut, Türkiye’nin pamukta dışa bağımlılığını uzun yıllardır çözemediğini, sadece 2022 yılında yaklaşık 5 milyar dolarlık pamuk ithal ettiğini belirtti. Pamukta dışa bağımlılığın kronikleşmesinde Türkiye’nin kütlü pamuk üretimini ciddi şekilde artıramamasının ve pamuk üretiminin 20 yıldır yaklaşık 2 milyon ton etrafında dolaşmasının etkili olduğunu vurguladı. Pamukta desteklemelerin üretimi artırma konusunda yetersizliğine dikkat çeken Korkut, üreticinin zarar etmemesi ve üretime devam edebilmesi için destekleme ödemesi hariç, kütlü kilogram fiyatının 29,34 TL’nin altında olmaması gerektiğini söyledi.
30 SEKTÖRE HAMMADDE SAĞLIYOR
2022 yılında Türkiye'de 5,7 milyon dekarlık alanda 2,75 milyon ton kütlü pamuk üretildiğini aktaran Korkut, bununla birlikte 1 milyon 17 bin 500 ton lif pamuk elde edildiğini açıkladı. Türkiye'nin pamuk üretiminde öncü olan illeri sıralarken, Şanlıurfa (yüzde 40), Diyarbakır (yüzde 15), Aydın (yüzde 10), Hatay (yüzde 9), İzmir (yüzde 6) ve Adana (yüzde 5) gibi altı ilin 2022 yılı pamuk üretiminin yüzde 85'ini karşıladığını belirtti. Korkut, pamuğun yüksek katma değer taşıyan bir ürün olduğuna vurgu yaparak, asıl ve yan ürünlerinin yaklaşık otuz farklı sanayi sektörüne ham madde sağladığını vurguladı. 2022 yılında üretilen 2 milyon 750 bin ton kütlü pamuktan sadece 1 milyon 17 bin 500 ton lif pamuğun yanı sıra 1 milyon 650 bin ton çiğit elde edildiğini paylaştı.
‘DESTEKLEME ÖNEMLİ’
Korkut, bu kadar kritik ve stratejik ürün olan pamuğun üretiminin artırılabilmesi için girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve gerçek anlamda desteklenmesi gerektiğine dikkat çekti. Çiftçilerin tohum, gübre, ilaç, mazot ve elektrik gibi temel maliyetlerini karşılayabilmesi için bu unsurların sübvanse edilmesinin gerekliliğine vurgu yaptı. Ayrıca, çiftçilerin geleceğe yönelik plan yapabilmesi ve pamuk üretimine devam edebilmesi için tahmini taban fiyatın önceden açıklanması ve desteklemelerin avans olarak ödenmesinin pamuk ekim alanının artmasına katkı sağlayabileceğini belirtti. Son olarak, ithalat nedeniyle kaybedilen dövizin yerel ekonomide kalması ve pamuk üreticilerinin tekrar pamuk ekmeye yönlendirilmesi amacıyla iyi bir planlama ve gerçekçi desteklemelerin önemine değindi.