Uçuk kira fiyatları konut piyasasını durdurdu

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım ile konut piyasasına ilişkin yapılan düzenlemeler ile birlikte konut arzının artıp, kiralarda gerileme başladığını iddia etti. BloombergHT’nin “Kira fiyatları üç yıl sonra geriledi” başlıklı haberini alıntılayarak günlük kiralıktaki evlerin, normal kiralık piyasasına dönmeye başladığını paylaşan Şimşek, "Kısa vadeli kiralamalara ilişkin düzenlemelerimiz konut arzını artırdı, özellikle büyükşehirlerde kiralarda gerileme başladı. Deprem konutlarının tamamlanması, kentsel dönüşüm ve afet riskini azaltmaya yönelik çalışmalarımızın hız kazanmasıyla 2024’te konut arzı daha da artacak. Kira fiyatlarındaki katılığın azalması enflasyonu düşürme çabalarımızı destekler nitelikte.” ifadelerini kullandı.

‘İLAN SÜRESİ 30 GÜNDEN 90’A ÇIKTI’

Bakan Şimşek’in paylaşımına yanıt veren çok sayıda vatandaş ise paylaşımda belirtilenin aksine kiralık daire bulmakta zorlandığı ve fahiş fiyatlarla karşılaştıklarını dile getirdi. Merkez Bankasının son açıkladığı konut fiyat endeksi(Eylül 2023) verilerine göre de eylül ayında konut fiyatları aylık bazda yüzde 4,3, yıllık bazda da yüzde 89,2 yükseliş göstermişti. Konut piyasasındaki gelişmeleri ve Bakan Şimşek’in tespitlerini Aydınlık’a değerlendiren emlak ve tüketici temsilcileri, konut piyasasında talebin düştüğüne ve durgunluk yaşandığına dikkat çekti. İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, bir dairenin ilanda kalma süresinin 30 günden 90 güne çıktığının bilgisini vererek şöyle konuştu:

“Günlük kiralık konut meselesi hep turizm ve kayıtdışı ekonomi açısından ele alındı ancak biz bu konunun emlak piyasasına da oldukça kötü etkisi olduğunu hep belirttik. Normalde piyasaya arz edilecek evlerin, piyasadan çekilip günlük verildiğini gündeme getirdik. Bizim açımızdan konut arzını kısıtlayan bir faktör bu. Avrupa’da birçok ülke de bu günlük kiralama konusunda önlem aldı. Bakanlık da hem kendi tespitleri hem de bizlerin gündeme getirmesi sonucunda bir uygulama yaptı.

‘SADECE TALEBE BAĞLAMAK MÜMKÜN DEĞİL’

“Geçen sene satılıklarda yüzde 25-30, kiralıklarda da yüzde 10-15’lik bir düşüş olduğunu tespit etmiştik. Şimdi İstanbul cazibe merkezi olmaktan çıktı. Öğrenci bile gelmedi. Eskiden öğrencilerin geldiği dönemlerde yoğunluktan başımızı kaşıyamazdık. Şimdi öyle bir yoğunluk olmadı. Fiyatlardaki düşüşü sadece günlük kiralamaya bağlamak mümkün değil. Kiralık evlerde bir talep azalması da gözüküyor.

“Kiracı ile mal sahibi arasında bir uzlaşma başladı. Ne eskisi gibi kiracı ben yüzde 25’ten fazla ödemem diyor ne de ev sahipleri örneğin 15 binden aşağı düşmem diyor. O inatlaşma kırılmaya başladı. Koşullar iki tarafı da temkinli olmaya ve uzlaşmaya itti. İki taraf da mahkemeyi göze alamıyor şu an. Bu uzlaşmanın başlaması, piyasadaki kiralık ev talebini de kısıtladı. Kiracıların çoğu, yeni ev aramak yerine mevcut ev sahibi ile anlaşıyor. Fiyatların tavan yaparak kimsenin ödeyemeyeceği duruma gelmesi de yine talebin düşmesine neden oldu. Hem arzın artması hem de talebin düşmesi doğal olarak fiyatların düşmesine de neden oldu.

“Tabela fiyatlarına inanmasın insanlar. İlana bakarsanız, yanılırsınız. Örneğin şu anda ilanda 23 bin olan bir eve, 18 bine zor kiracı bulduk. Ev sahipleri en sonunda kabul etmek zorunda kalıyor ve fiyat düşüyor. Eskiden bir kiralık dairenin ilanda kalma süresi 30 gündü, şimdi 90 güne çıktı. Maliyet fazlası fiyatlar, köpük ve fırsatçılıktır. O köpük kısım gitmeli ve gitmeye başlıyor.”

KONUTA TALEP AZALDI

Yatırım amaçlı gayrimenkul sahipliğinin kısıtlanması nedeniyle konut piyasasındaki spekülasyonların azaldığını vurgulayan Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, şu sözleri kullandı:

“Konuta olan talep düştü. Konut kredilerinde kısıtlamaya gidildiği, ikinci konuta krediye kısıtlama getirildiği için konuta olan talep azaldı. Yatırım amaçlı konut alımı azalıp, ihtiyaç sahibi olan vatandaşların konut imkanı genişletildi. Kredi politikalarıyla da vatandaş, yatırım ve tasarruf amacıyla kolaylıkla kredi kullanamıyor. Bu da konut piyasasındaki spekülasyonlara karşı olumlu sonuç verdi.”