Ukrayna Meclis Başkanı: Anayasamızdaki NATO'yla ilgili maddeyi değiştirebiliriz

Ukrayna’nın yasama meclisi Verkhovna Rada’nın Başkanı Ruslan Stefançuk’un 18 Mart 2022’de 1+1 kanalında sarf ettiği sözler ülke gündemine oturdu. Ekim 2021’den beri meclis başkanlığını yürüten Stefançuk, müzakerelerde ilerleme sağlanması için “ya anayasada yazan Avro-Atlantik ittifakıyla bütünleşmeye uygun bir anlaşmaya varılacağı ya da anlaşmaya varılması için anayasanın değişebileceğini” söyledi. Ukrayna’nın İngiltere Büyükelçisi Vadym Prystaiko, 14 Şubat’ta “NATO üyeliğinden vazgeçebiliriz.” dediğinde de gündeme gelen anayasa maddesi buydu. Ukrayna Meclis Başkanı’nın ses getiren çıkışı, Rusya’nın Ukrayna’yla müzakere heyetine başkanlık eden Medinski’nin “Ukrayna’nın tarafsız statüsü ve NATO’ya katılmaması üzerinde anlaşmaya en yakın noktadayız.” açıklamasının hemen ardından geldi.

İHANETLE SUÇLADILAR

Stefançuk’un açıklaması, Ukrayna’daki NATO’cu güçler tarafından büyük bir tepkiyle karşılandı. Meclis Başkanı, anayasanın değiştirilmesini tartışmaya açmanın “ihanet” olduğunu söyleyenlere karşı Rada’nın resmi sosyal medya hesabından bir açıklama paylaştı. Sözlerinin çarpıtıldığını savunan Stefançuk, “ihanet” gibi ifadelerin kullanılmasını “belirli siyasi güçlerin umutsuz bir girişimi” olarak değerlendirdi.

Stefançuk, suçlamalara karşı her zaman Atlantik yolunu savunduğunu vurguladıktan sonra “Ancak bir konuda açık olacağım: Bazı NATO ülkelerinin Ukrayna’nın Avro-Atlantik geleceğiyle ilgili pozisyonu beni gerçekten üzdü.” ifadesini kullandı.

‘YENİ FORMATLAR YARATILABİLİR’

Meclis Başkanı, “Ukrayna, kendi güvenliğini sağlamak için en iyi yolu bulmaya çalışıyor. Hem mevcut formatlarda hem de yenileri yaratılarak farklı seçenekler aranıyor.” dedi. Stefançuk ayrıca tüm bu süreçte Ukrayna Meclisi Rada’nın merkezi bir rol oynayacağının altını çizdi ve “Rada, huzuruna getirilen tüm teklifleri değerlendirecek ve kararını verecektir.” dedi.

‘NATO YÖRÜNGESİ DIŞINDA BİR MODEL’

Ukrayna müzakere heyetinin üyesi David Arakhamya, 6 Mart’ta Fox News kanalında “Ukrayna’nın herhangi bir bloğa dahil olmadan varlığını sürdürmesini tartışmaya hazır olduklarını” söylemişti. Ukraynalı yetkili, “NATO ülkelerinden duyduğumuz yanıtlardan İttifak’a girmemizin, en azından önümüzdeki 5-10 yıl içinde tartışma konusu bile olmayacağını anlıyoruz. NATO yörüngesi dışında modelleri tartışmaya hazırız.” demişti.

Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de Batı ülkelerini NATO üyeliği konusunda defalarca eleştirdi ve 8 Mart’ta “NATO’dan soğudum” açıklamasıyla gündeme geldi.

‘BİZİ ARAFTA KALMAYA ZORLAYAMAZSINIZ’

Zelenskiy, 20 Mart’ta CNN yayınında Fareed Zakaria’nın sorularını yanıtladı. Zelenskiy şunları kaydetti: “Batı’daki herkes bana Ukrayna’nın NATO ve AB üyeliği için hiçbir şansı olmadığını söyledi. Onlara bana doğrudan söyleyin, bizi AB’ye ve NATO’ya alacak mısınız? Bir yıl, iki yıl, üç içinde alacağız ya da almayacağız deyin. Bize bunu doğrudan ve net bir şekilde söyleyin. Bana verdikleri yanıt, AB ya da NATO üyesi olamayacaksınız, ama kamu önünde kapılar açık olacak, oldu.” Zelenskiy, Ukrayna’nın bu durumu daha fazla sürdüremeyeceğini kaydederek “Bizi üye olarak kabul edip etmeyeceğinizi anlamadığımız şüpheli bir pozisyonda bırakacaksanız, bizi böyle bir duruma, arafta kalmaya zorlayamazsınız.” ifadelerini kullandı.

ZELENSKİY’İN DANIŞMANI: NATO ÜYELİĞİ BİR HATAYDI

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi’nin resmi danışmanlarından Aleksey Arestoviç, Ukrainian News sitesine verdiği mülakatta NATO üyeliğini zorlamanın yanlış bir politika olduğunu savundu. Önceki Devlet Başkanı Petro Poroşenko zamanında “Avro-Atlantik yolununda ilerlemenin” anayasa yazıldığını kaydeden Arestoviç, bunun Poroşenko’nun yeniden seçilmek için öne sürdüğü “şahsi bir PR siyaseti” olduğunu vurguladı. Zelenskiy’in danışmanı, “Poroşenko, hiçbir zaman NATO’ya alınmayacağımızı gayet iyi biliyordu.” dedi.

BATI’DAN İTİRAF: UKRAYNA’YI ALMAYACAĞIZ

Atlantik ittifakının önde gelen temsilcileri, yakın zamanda Ukrayna’nın NATO ve AB üyeliği konusunda ciddi olmadıklarını açıklamalar yaptılar. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, 3 Mart’ta katıldığı Alman ZDF televizyonu programında Ukrayna’nın NATO’ya üye olarak kabul edilmemesinin doğru karar olduğunu söyledi.

AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borell, 11 Mart’ta TF1’e verdiği röportajda Kiev’e AB üyeliğiyle ilgili yapılan teklifin uygulanmasının mümkün olmadığını söyledi. Aynı gün NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Antalya Diplomasi Forumu’nda Ukrayna’nın NATO üyeliğinin “yakın geleceğin meselesi” olmadığını söyledi.