Ukrayna’da sıkışan batı Çin’in kapısını çalıyor
Ukrayna cephesinde Rusya'ya karşı sıkışan ABD ve müttefikleri, Çin'le birbiri ardına görüşmeler yapıyor. Ülkelerin Çin'den talebi ise Rusya'yı durdurması.
Son 15 günde ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Almanya Başbakanı Scholz Çin’i ziyaret ederek Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüştü. 5 yıl aradan sonra 6-7 Mayıs tarihlerinde de Xi Avrupa’ya ilk ziyaretini Fransa’ya yapacak, ardından Sırbistan ve Macaristan’a geçecek.
13 Nisan’da Almanya Başbakanı Olaf Scholz, 26 Nisan’da ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Çin’i ziyaret etti. 6 Mayıs’ta da Xi Jinping Paris’e geliyor. Bu ziyaretlerde ticari konular ele alındı ama en önemli konu Ukrayna’da yenilen Batı Rusya’ya en yakın ülke olarak gördükleri Çin’den Rusya’nın savaşı durdurması ve bir barış masası kurulmasını istiyor.
Xİ JİNPİNG’İN PARİS’E DEVLET ZİYARETİ
Elysee Sarayı’ndan yapılan açıklamada “iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin 60. yılını kutlamak, başta Ukrayna'daki savaş ve Orta Doğu'daki durum olmak üzere uluslararası krizler, ticaret konuları, bilimsel, kültürel ve sportif işbirliğinin yanı sıra, özellikle iklim acil durumu, biyolojik çeşitliliğin korunması ve en savunmasız ülkelerin mali durumu gibi küresel zorlukların üstesinden gelmek için ortak eylemlerimiz üzerinde durulacak” denildi.
Xi Jinping ve eşi Peng Liyuan 6 Mayıs Pazartesi günü Paris'te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve eşi Brigitte Macron tarafından kabul edilecek ve Elysee Sarayı'nda bir devlet yemeği verilecek. İki çift 7 Mayıs Salı günü Hautes-Pyrénées'e gidecek ve burada baş başa bir görüşme gerçekleştirecek.
Fransa Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan basın açıklamasında, bu ziyaretin Fransa Cumhurbaşkanı'nın Nisan 2023'te Çin’e yaptığı ziyaretin ardından gerçekleşeceği belirtildi. Libération gazetesine göre “Emmanuel Macron bir yıl önce Çin'de Xi Jinping'e Ukrayna konusunda ‘Rusya'nın aklını başına getirmesi’ ve ‘herkesi müzakere masasına oturtması’ çağrısında bulunmuştu. Fransız heyetine göre Çin Devlet Başkanı daha sonra Ukraynalı mevkidaşı Volodymyr Zelensky'yi aramaya hazır olduğunu söyledi. Telefon görüşmesi gerçekten de kısa bir süre sonra gerçekleşti. Ancak Paris'in Rusya-Ukrayna cephesinde beklediği diplomatik ilerlemeler burada durdu”.
Gazete, Pekin’in Moskova'nın başlıca siyasi ve ekonomik müttefiki olmaya devam ettiğini ve Ukrayna ihtilafı konusunda Çin'in süper gücüyle diyaloğun öncelik olmaya devam ettiğine dikkat çekerek, Fransa’nın bir yıl sonra bu analizinin değişmediğini belirtiyor. Bir Fransız diplomatik kaynağın "Moskova'nın fikrini değiştirmek için objektif olarak en büyük güce sahip uluslararası oyuncu olan Çin'i devreye sokmaya devam etmeliyiz" dediğini aktarıyor.
ÖNCE SCHOLZ SONRA BLINKEN ÇİN’DE
Almanya Başbakanı Scholz’un Çin ziyareti öncesinde basında yer alan haber ve analizlerde, Scholz’un ziyaret kapsamında Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’den, Ukrayna savaşını bitirmesi için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin üzerinde baskı kurmasını isteyeceği yazılmıştı. Zira, mevcut durumda Rusya’yı müzakereye davet edecek tek gücün Moskova ile iyi ilişkilere sahip Çin’in olduğuna dikkat çekiliyordu.
Başbakan Scholz'un X hesabından yapılan paylaşımda da şu ifadeler kullanıldı: "Devlet Başkanı Xi ile buluşmamda, Ukrayna'da adil bir barışa nasıl katkı vereceğimizi de görüşüyoruz. Son Çin seyahatimden bu yana hükümetlerimiz arasında yoğun bir görüş alışverişi olması sevindirici. Çok sayıda konumuz var".
Blinken, Xi ile Çin'in Rusya'ya verdiği destek ile ilgili endişelerini paylaştı. Blinken özellikle Pekin'in, Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in Rusya'nın savunmasını ve Ukrayna'ya karşı savaşını güçlendirmek için kullandığı malzemeyi Moskova'ya tedariki konusunda süregelen endişelerini dile getirdiği belirtiliyor.
ABD Dışişleri Bakanı BBC'ye verdiği demeçte, Çinli mevkidaşlarına Soğuk Savaş'tan bu yana Avrupa güvenliğine yönelik "en büyük tehdidi körüklemeye yardımcı olduklarını" açıkça ifade ettiğini söylemiş. “Çin'e bir süredir söylediğimiz gibi, transatlantik güvenliğin sağlanması ABD'nin temel çıkarlarından biri. Bugünkü görüşmelerimizde. Çin bu sorunu çözmezse bizim çözeceğimizi açıkça ifade ettim” diye açıkça tehditkâr bir açıklamada bulunmuş.
Bloomberg’e göre Xi ise yaptığı açıklamada Çin'in Ukrayna sorununun barışçı çözümüne yönelik tüm çabaları teşvik edeceğini hem Rusya'nın hem Ukrayna'nın kabul edeceği, tarafların eşit olarak katılacağı ve tüm barış planlarının adil şekilde tartışılacağı bir uluslararası barış konferansını destekleyeceğini, bu konuda Almanya dahil tüm taraflarla diyaloğa açık olduğunu belirtti.