Vatan Partisi İşçi-Sendika Bürosu Başkanı Yıldırım Koç: Olumlu fakat genişletilmeli

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na geçici bir madde eklenmesini öngören tasarıyla ücretsiz izne ayrılan ve 15 Mart’tan sonra işsiz kalanlara İşsizlik Sigortası Fonu’ndan günlük 39,24 lira ödenecek.

Taslakta 4857 sayılı İş Kanunu’na “Geçici İstihdam Güvencesi” eklendi. Buna göre; “Bu Kanunun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin iş sözleşmesi, Kovid-19 salgın hastalık neticesinde kamu yararının gerektirmesi nedeni ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25’inci maddenin birinci fıkrasının ikinci bendinde gösterilen sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez.

“Birinci fıkra çerçevesinde fesih yasağı uygulanan hallerde işveren işçiyi ücretsiz izne ayırabilir.

“Bu madde kapsamında belirlenen fesih yasağı süresini altı aya kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir”.

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa şu geçici madde eklenerek işsizlik ödeneği almak da kolaylaştırılacak: “4857 sayılı İş Kanunu’nun geçici onuncu maddesi çerçevesinde ücretsiz izne ayrılan işçilere ve 15/3/2020 tarihinden sonra işten çıkarılmış olup, Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden istifade edemeyen işçilere, 4857 sayılı İş Kanununun geçici 10’uncu maddesi çerçevesinde belirlenen fesih yasağı süresince Fondan her gün için 39,24 Türk lirası nakdi ücret desteği verilir.

“Birinci fıkra çerçevesinde ücretsiz izne ayrılarak ücret desteğinden yararlanan işçinin işveren tarafından fiilen çalıştırılmaya devam ettiğinin tespiti halinde 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 102 nci maddesinde belirlenen idari para cezaları dört katı olarak uygulanır.

“Bu madde kapsamında verilecek nakdi ücret desteğinden yararlanma süresini altı ay süreyle uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.”

Uzmanlar salgının derinleştirdiği ekonomik krizden etkilenen binlerce çalışan için işsizlik ödeneği almanın şartlarının kolaylaştırılması gerektiğini, işten çıkarmanın da yasaklanmasının istihdamı korumak için gerekliliğini sıklıkla vurguluyordu. Hükümetten gelen bu yöndeki adımı Vatan Partisi Merkez İşçi-Sendika Bürosu Başkanı Yıldırım Koç, Aydınlık’a değerlendirdi.

VATAN PARTİSİ’NİN ÖNERİSİ

4 Nisan’da Aydınlık’ta da yayımlanan partisinin açıkladığı çalışanı koruyacak önlemlerin iki maddesinin bu taslakta yer almasının memnuniyet verici olduğunu belirten Koç, “Kamu ve özel sektörde işten çıkarmalar yasaklanmalı; 4447 sayılı kanunda değişiklik yapılarak işsizlik ödeneği alma koşulları kaldırılmalı demiştik. Hükümet bu yönde olumlu bir adım attı” dedi. Ancak eksiklerin de olduğunun altını çizen Koç, şunları kaydetti:

“İşten çıkarma tarihi olarak 15 Mart tarihi temel alınmış ama koronavirüsün Türkiye ekonomisini etkilemesi ve işsizliğe yol açması Türkiye’de koronavirüs vakalarının görülmesinden önce diğer ülkelerde görülmesi sonucu oluştu. Bu nedenle bu tarihin daha erkene çekilmesi ve 15 Mart’tan önce işten çıkarılanların da bu haklardan yararlandırılması gerekiyor.

“15 Mart’tan itibaren öngörülen yasa teklifinde işten çıkarılanları kapsıyor. Halbuki 15 Mart’tan sonra bu koronavirüs dolayısıyla kendi isteğiyle işten ayrılan veya başka nedenlerle işten kendisi ayrılmış olan çok sayıda işçi var. Bu işçiler de bu kapsama alınmalı. İşsizlik Sigortası Fonu’nda 131 milyar lira var. Ödenmesi öngörülen 39,24 lira. 3 milyon bu işten yararlansa bir ayda aşağı yukarı 4.5 milyar lira eder. 3 ayda bu miktar yaklaşık 13 milyar liradır. Bu Fondaki paranın çok küçük bir miktarını oluşturuyor. Bu nedenle bu ücretin artırılmasında yarar görüyoruz. İşsizlik Sigortası’nda bu kaynak var. Bir bütün olarak bakıldığında olumlu ancak daha da geliştirilmesi gereken bir düzenleme.”

Ücretsiz izin konusundaki eleştirilere ilişkin değerlendirmede de bulunan Koç şöyle devam etti: “Yasaya göre ücretsiz izin dayatılamaz ama bu düzenlemeyle işverene ücretsiz izin dayatma yetkisi veriliyor. Ama ücretsiz izin süresince İşsizlik Sigortasından bir para ödeniyor olması insanların sıkıntısını bir ölçüde azaltıyor. İşten çıkarmanın bir alternatifi olarak işsizlik sigortasından belirli bir ödemenin yapıldığı bir ücretsiz izin uygulaması kabul edilebilir bir durumdur.”

Ücretsiz izin düzenlemesinde iş sözleşmesinin askıya alınmadığını belirten Koç, “İş sözleşmesi 3 ay sonra normal iş sözleşmesine dönecek. Taslakta iş sözleşmesi 3 ay askıya alınır deseydi o zaman ne olacağı belli olmuyor, normal iş sözleşmesine dönecek mi dönemeycek mi… Ama burada iş sözleşmesi devam ediyor.”

TARİHİMİZDE İLK

Türkiye tarihinde ilk defa işten çıkarmanın yasaklandığına vurgu yapan Koç, Ekim 1980’de sıkı yönetim komutanlığının işten çıkarmalara ön izin getirdiğine ama bunun yasak olmadığına bugünkü düzenlemenin bu yönüyle de önemli oluğuna dikkat çekti: “Yani ilk defa iş sözleşmesi feshedilemez diye bir düzenleme öngörülüyor. Bu ileride, ‘Geçmişte bunu bu koşullarda yaptınız, yeniden bunu yapabiliriz’ deme hakkını da doğuruyor.