Vietnam Komünist Partisi’nden yolsuzlukla mücadele atağı

Kongre öncesinde ileri yaşı ve hasta sağlığı nedeniyle istifa etmesi beklenen Genel Sekreter Nguyen Phu Trong liderliğindeki yüksek profilli yolsuzlukla mücadele kampanyasının nasıl süreceği belirsizdi. Ancak Trong, üçüncü defa yeniden Genel Sekreter olarak seçildi. Devlet Başkanlığı görevini Başbakan Nguyen Xuan Phuc'a devreden Trong, artık bir yandan Parti’nin gücünü artırmaya, diğer yandan yolsuzlukla mücadele etmeye ve Parti’yi temizlemeye odaklanmakta çok daha özgür bir konumda.

PARTİ TARİHİNDE EŞİ GÖRÜLMEMİŞ YOLSUZLUK MÜCADELESİ

2013'ten bu yana Merkez Yolsuzlukla Mücadele Yönlendirme Komitesi'nin başkanı olan Trong, Vietnam'ın yolsuzlukla mücadele girişimini yeniden organize etti. Trong'un son sekiz yıldaki çabaları onun “karargâhı bombalayan adam” olarak ün kazanmasını sağladı. VKP'nin 91 yıllık tarihinde daha önce hiç bu kadar çok görevli disiplin cezasına çarptırılmadı, partiden ihraç edilmedi veya yolsuzlukla bağlantılı olarak hapsedilmemişti.

2020'nin sonunda, 11,700'den fazla yolsuzluk davası soruşturuldu, kovuşturuldu ve ilk duruşmalar için mahkeme heyetine sunuldu. Mahkemeye sunulan davalar toplamda, bin 400 şüpheliyi içeren bin 900 yolsuzluk davasını içeriyor. İçlerinde bir Politbüro üyesi, merkez komitenin yedi eski ve görevdeki bir üyesi, dört eski ve görevdeki bir bakan ve yaklaşık 90 yolsuzluk yaptığı tespit edilen yedi ordu ve polis generali dâhil olmak üzere 800'den fazla kişi mahkûm edildi.

POLİTBÜRO ÜYESİ ‘ÜÇ BÜYÜK BALIĞA’ DİSİPLİN CEZASI

13.kongrenin sona ermesinin ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan Trong, yolsuzlukla mücadelenin şu ana kadar bir ‘ilk caydırıcılık ve önleme’ stratejisi olarak görülmesi gerektiğini ve gelecekteki zorluklarla karşı hazır olduklarını söyledi.

Vietnam'ın tek partili devletindeki yolsuzlukla mücadele basit değildir ve VKP rejiminin hayatta kalması için yolsuzluk büyük bir tehdit olarak görülmektedir. Yolsuzluk davaları, özellikle VKP tarafından ' büyük davalar’ olarak tanımlananlar, genellikle siyasi etkiye sahip olan ve muhtemelen en üst düzeydeki rejim rakamlarıyla ilişkili olan çıkar gruplarıyla bağlantılıdır. Trong, yolsuzlukla mücadeleyi “vazoyu kırmadan fareleri dövmeye” benzetti.

Trong ve yeni 18 üyeli Politbüro'nun içindeki “üç büyük balığa” ve eski Politbüro üyelerinin kaderine nasıl karar vereceğine kamuoyunun dikkati çekiliyor:

Hanoi'nin (başkent) eski parti lideri Hoang Trung Hai, Ho Chi Minh'in (en büyük şehir) eski parti lideri Le Thanh Hai ve Vietnam Devlet Bankası eski başkanı Nguyen Van Binh. Üç adam da geçen yıl disiplin cezası aldı.

13. Kongreden önce, Hoang Trung Hai ve Binh'e yeni Politbüro'ya yeniden seçilmelerini engelleyen uyarılar gönderildi. Le Thanh Hai, 2010-2015 yılları arası süren Ho Chi Minh Şehri Parti Komitesi Sekreteri görevinden alındı.

Hoang Trung Hai, başbakan yardımcısı olarak görev yaptığı dönemde Thai Nguyen Demir ve Çelik Anonim Şirketi ile Çin Metalurji Şirketi arasında yüz milyonlarca dolarlık bir kayba neden olan bir işbirliği projesine verilen yönden sorumlu tutuldu.

Devlet Bankası Başkanı olarak Binh, hükümet kurallarına aykırı ve yasa dışı, çelişkili kararlar alarak devletin gelirlerinde büyük kayıplara neden oldu. Hem Hoang Trung Hai hem de Binh, kötü şöhretli eski başbakan Nguyen Tan Dung başkanlığındaki kabinenin üyeleriydi. Dung'un onayı ve desteği olmasaydı, Hai ve Binh bu yanlışları yapmazlardı. Kabine üyeleri olarak önemli kararlar almadan önce veya sonra, Hai ve Binh danıştı ve Dung'a rapor verdi. Onları daha fazla cezalandırmak Trong için zor olacaktır.

'Ho Chi Minh Şehri'nin Vaftiz Babası' lakaplı Le Thanh Hai, sefil koşullarda yaşayan binlerce sakinden sorumlu, milyarlarca dolarlık bir mülk geliştirme projesinde yer aldı. Hai'nin kamu ve özel sektördeki derin ağı, özellikle de bazılarının 'gizli güç' olarak davrandığına inandığı Çin-Vietnam iş dünyası, Ho Chi Minh Şehri'nin ekonomisi üzerinde güçlü bir etkiye sahip. Trong'un Dot Lo (yolsuzlukla amansız mücadele) kampanyası bu nedenle Hai'yi cezalandırmayı başaramadı, ancak bazı işaretler onun pes etmeyeceğini gösteriyor.

7 Nisan 2021'de Trong başkanlığındaki bir toplantıda VKP Sekreterliği, Hai'nin yakın müttefiki Tat Thanh Cang'ı 2020'de tutuklanıp gözaltına alındıktan sonra Parti’den ihraç etti. Trong, defalarca yolsuzlukla mücadele etme sözü verdi. Başkanlığı Phuc'a devrettikten sonra, artık bunu yapmak için daha büyük özgürlüğü var. Ancak Trong'un “Üç Büyük Balığı” yakalayıp yakalayamayacağını yalnızca zaman gösterecek.

*Kaynak: eastasiaforum.org