Washington Post yazdı: ABD’den Ukrayna’da gayrinizami harp hamlesi
ABD, Ukrayna’da kötü gidişi tersine çevirmek için ‘gayrinizami harp’ unsurlarını devreye sokmaya hazırlanıyor. Daha önce askıya alınan iki ‘çok gizli’ programı yeniden başlatmayı hedefleyen Pentagon planı, ABD’nin Rusya ve Çin gibi düşmanlarına karşı yürüttüğü savaşın çerçevesini güçlendiriyor.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon)’nın Ukrayna’da, Rusya’nın operasyonu öncesinde askıya alınan çok gizli programının yeniden yürürlüğe konulması için çalıştığı ileri sürüldü. Washington Post gazetesinin haberine göre, güçlendirilen “1202 programları”, ABD Özel Kuvvetler Komutanlığı birimlerinin Ukrayna’da sahaya inmesini sağlayacak. Dünya çapında kontrgerilla faaliyetlerini yöneten bu askeri komutanlığın emri altında Ukraynalı ajanlar kullanılacak. ABD askerleri de faaliyetleri yönetmek üzere sahaya yerleştirilebilecek.
DOĞRUDAN ÇATIŞMA İHTİMALİ UFUKTA
Washington Post’un eski ve mevcut Pentagon yetkililerine dayandırdığı haberinde, “Bu gayrinizami savaş programlarının yeniden devreye sokulması Washington’un (çatışmaya) müdahalesini daha da derinleştirecek ve Amerikan askeri personeline savaş bölgesindeki Ukraynalı ajanlar üzerinde uygulamalı kontrol sağlayacaktır.” değerlendirmesi yer alıyor.
Ancak ABD Kongresinde, planın ülkeyi Rusya’yla doğrudan çatışmanın tarafı haline getirmesi konusunda ciddi endişeler var. Bir Beyaz Saray yetkilisi, “Keşif görevi olarak başlayan şey, vekillere ateş edilmeye başlandığında hızla savaşa dönüşebilir.” diyor. Bunun gerçek bir olasılık olduğunu belirten yetkili, Kongre’nin fikrini değiştirmenin zor olduğunu teslim ediyor.
Savunma yetkilileri şimdiden Kongre’ye sunulmak üzere bir teklif hazırlamış ve bunun için yoğun bir lobi faaliyetine başlamış durumda. Ancak gazete, sonbahardan önce bu konuda bir karar çıkmasını pek olası görmüyor.
Senato ve Temsilciler Meclisinin Silahlı Hizmetler Komiteleri ile birlikte Beyaz Saray ve Pentagon temsilcilerinin, konuyla ilgili yorum yapmayı “programların gizli statüsü” gerekçesiyle reddettiği kaydediliyor.
RUSYA VE ÇİN’E KARŞI GAYRİNİZAMİ HARP
Washington Post, Amerikan özel harp kuvvetlerinin benzer bir finansman yetkisini kullanarak uzun yıllar boyunca Orta Doğu, Asya ve Afrika’daki seçkin paralı askerlere ve paramiliter birimlere ödeme yaptığını vurguluyor. Bu silahlı birimler, El Kaide ve DAEŞ vb. örgütlere karşı sözde terörle mücadele kisvesiyle “vekil güçler” olarak kullandı.
Gazete, “bu vekil programlarının bir tür ‘gayrinizami harp’ olarak kabul edildiğini” açıkça ifade ediyor. Bunun “ABD’nin açık bir çatışma değil rekabet içinde olduğu Rusya ve Çin gibi düşmanlara karşı kullanılmak üzere tasarlandığını” da itiraf ediyor.
Habere göre eskiden operasyonun yürütüldüğü ülkede doğrudan Amerikalı Özel Kuvvetler Komutanlığı ekibi konuşlandırılırken son dönemde “uzaktan danışmanlığa” geçildi. Bu da komşu ülkelere kurulan operasyon merkezleri marifetiyle yürütüldü.
Ancak bu bir kaide değil. Ukrayna’daki çatışmanın doğası düşünüldüğünde, tek çare Amerikan özel harp kuvvetlerinin sahada bulunması olabilir. Hükümet kaynakları, Biden yönetiminin, bu gizli askeri birimlerin “yeniden fiziksel varlık göstermesi” konusunda henüz bir karar vermediğini bildiriyor.
1202 PROGRAMLARI NEDİR?
Ukrayna’da da kullanılan bu tür vekil operasyonları, “1202 programları” olarak adlandırılıyor. Bu isim, 2018’de kabul edilen Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nın 1202. maddesine dayanıyor. 1202. madde tarafından finanse edilen gayrinizami harp programları, ev sahibi hükümet ve ilgili ABD Büyükelçiliğinin onayıyla Özel Kuvvetler Komutanlığının istihdam ettiği vekil güçlere doğrudan emir ve görev vermesine izin veriliyor. Ancak ilgili hükümde, bu programların “geleneksel bir çatışma” sırasına kullanılamayacağı belirtiliyor. Ukrayna’da askıya alınmalarının sebebi de bu madde. ABD, Rusya’nın “tam ölçekli bir işgal hazırlığında olduğunu” kabul ettiği andan itibaren programlar rafa kaldırılıyor.
Pentagon, Kongre’de yapılan son bütçe müzakereleri sırasında bu “yasal açığın” kapatılması için uğraştı ancak başarılı olamadı. Savunma yetkilileri, “ev sahibi ülkenin savaşa girmesi halinde bu tür faaliyetlerin devam edebilmesini” sağlayan bir düzenleme yapmaya çalışıyor. Gazeteye konuşan bir hükümet yetkilisi, Pentagon açısından bunun sadece Ukrayna’yla ilgili değil, “gelecek operasyonlar için de gerekli bir değişiklik” olduğunu söylüyor.
Bu maddeyle ilgili endişelerin temelinde programın, yasadaki 127e maddesinden türetilmesi yatıyor. Bu maddeye göre ABD Özel Operasyonları yabancı birliklere ödeme yapıyor, bunları donatıyor, baskınlar düzenleyerek şüpheli teröristleri öldürüyor veya yakalıyor. Buna karşı 127e programları tam bir gizlilik içerisinde yürütülüyor ve üstelik “ABD birliklerinin diğer yabancı askeri ve paramiliter birimlerle çalışmadan önce insan hakları incelemesi yapmasını gerektiren mevzuattan da muaf” tutuluyor. Aynı muafiyet 1202 programları için de geçerli.
Daha önce bu program kapsamında 2017 yılında Nijer’de bir Yeşil Bere timi ve vekil gücü tarafından planlanan baskın 4 ABD askerinin ölümüyle sonuçlandı ve ABD Kongresi, bu operasyonlardan habersiz olmalarına büyük bir tepki göstermişti.
PRİGOJİN: SAVAŞ ÜÇ YILDAN FAZLA SÜREBİLİR
Wagner özel askeri grubunun kurucusu Evgeni Prigojin, Rusya ve Ukrayna arasında devam eden çatışmanın, Moskova’nın bu çatışmada gerçekte izlediği hedeflere bağlı olarak muhtemelen üç yıla kadar daha devam edebileceğini söyledi.
Cuma günü WarGonzo projesinden Semyon Pegov’a özel bir röportaj veren Prigojin, kısa süre önce Rusya’ya dahil olan Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerinin topraklarına atıfta bulunarak, “DPR ve LPR’yi kapsamamız gerekiyorsa, en az bir buçuk ya da iki yıl daha çalışmamız gerekir.” dedi.
Prigojin, Rusya’nın Ukrayna’yı kabaca ikiye ayıran büyük bir nehir olan “Dnipro’ya doğru gitmeye” çalışması halinde, çatışmanın daha da uzun süreceğini ve üç yıla kadar uzayacağını kaydetti.