‘Ya Rusya gazı bir daha açmazsa’

Rusya, Baltık Denizi üzerinden Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya’ya doğal gaz taşıyan Kuzey Akım 1 boru hattında bakım çalışmalarının başladığını duyurdu. Bin 220 km’lik boru hattı üzerindeki çalışma her yıl yapılıyor. Çalışma sırasında gaz musluklarının 10 ila 14 gün boyunca kapatılması gerekiyor. Ancak boru hattının on yıllık tarihinde Almanya daha önce, akışın yeniden başlayıp başlamayacağını ciddi olarak sorgulamamıştı.

Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck, hükümetin endişelerini dile getirdi ve yaşanabilecek “kabus senaryosundan” bahsetti. Habeck, yayıncı kuruluş Deutschlandfunk'a “Her şey mümkün, her şey olabilir. Gaz tekrar akıyor olabilir, belki eskisinden daha fazla. Hiçbir şeyin gelmemesi de söz konusu olabilir” ifadelerini kullandı. En kötü senaryoya dürüstçe hazırlanmaları gerektiğini belirten Habeck, “Durumla başa çıkmak için elimizden gelenin en iyisini yapmalıyız” dedi.

ALMAN EKONOMİSİ İÇİN KRİTİK ÖNEMDE

Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı askeri operasyon sonrası Rusya’ya uygulanan yaptırımlar Moskova ve Avrupa arasında ciddi bir enerji krizine neden oldu. Almanya, gazın tamamının kesilmesine karşı ülke genelinde acil durum planlarını hazırlamaya çalışıyor.

Rus gazı, Almanya ekonomisinin işleyişi ve evlerin çoğunu sıcak tutması için hayati önem taşıyor. Boru hattından geçen gaz akışı son aylarda azaldı ve şu an normal seviyelerin yaklaşık yüzde 60 altında. Rusya, yedek parçalara erişimini engellediğini savunarak, azalan akış için yaptırımları suçladı.

YAPTIRIMLARI GEÇİCİ OLARAK KALDIRMA ADIMI

Kanada geçen hafta, Almanya ve Uluslararası Enerji Ajansı ile görüştü. Görüşmeden sonra Kanada, bakım çalışmaları için gerekli olan onarılmış bir türbini Kanada'dan iade edilebilmesi için Rusya'ya yönelik yaptırımlara geçici bir muafiyet getirileceğini söyledi. Kremlin ise türbinin Rusya'ya iade edildiğinde Avrupa'ya gaz tedarikini artıracağını söyledi. Ukrayna, kıtanın Rus gazına bağımlılığının devam etmesine yardımcı olduğunu savunarak bu anlaşmaya itiraz etti.

Ancak Kanada'nın Doğal Kaynaklar Bakanı Jonathan Wilkinson, iznin "zaman sınırlı" olduğunu ve "Avrupa'nın Rus petrol ve gazından uzaklaşmaya devam ederken güvenilir ve uygun fiyatlı enerjiye erişme kabiliyetine" yardımcı olacağını söyledi.

RUS GAZINA BAĞIMLILIĞI AZALTAMAK KOLAY DEĞİL

Ukrayna’ya askeri operasyonun başlamasından bu yana Almanya, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) limanlarının inşası da dahil olmak üzere Rus gazına olan bağımlılığını azaltmak için çalışıyor. Karbon yoğunluğuna rağmen, kömür santrallerinin yeniden etkinleştirilmesine izin vermek için acil durum yasası parlamentonun her iki kanadından da geçen hafta geçti. Ancak süreç karmaşık ve yavaş ilerliyor.

Kısa vadeli hedef, Almanya'nın gaz depolama tesislerindeki stokları kışa dayanacak şekilde yenilemeye çalışmak. Federal Ağ Ajansı tarafından yayınlanan rapor, depolama tesislerinin yüzde 63 kapasitede olduğunu gösterdi. 1 Kasım'a kadar kapasite yüzde 90 seviyesine çıkarılmak isteniyor.

Uzun vadeli hedef ise kısmen sektörleri ulusal güvenlik için hayati öneme sahip olarak yeniden tanımlayarak, yenilenebilir enerji üretimini artırarak gaza bağımlılığı azaltmak.

SOKAK VE TRAFİK IŞIKLARINI KAPATMA BİLE GÜNDEMDE

Alman endüstrisi ve hane halkı, ülkenin gaz arzının yaklaşık üçte ikisini tüketiyor. Kesinti durumunda öncelik olarak gaza kimlerin ulaşabileceği için planlar yürürlükte. Hastaneler ve acil servisler listenin başında gelirken, haneler çoğu endüstriyel kaygının üzerinde yer alıyor.

Ancak daha yerel düzeyde, yetkililer artan enerji maliyetleriyle ve bu kış haneler soğukta kalırsa nasıl başa çıkılacağı konusundaki zorluklarla mücadele ederken, yüzme havuzlarını devre dışı bırakmaktan sokak lambalarını ve trafik ışıklarını kapatmaya kadar her şeyi içeren acil durum planları düşünülüyor.

Aynı zamanda, elektrikli ve mazotlu ısıtıcılar, kızılötesi paneller ve konvektörler ile temel kamp sobaları dahil olmak üzere gazsız ısıtan her şeye talep eşi görülmemiş bir seviyeye çıktı. Odun yakan fırınların ve ısı pompalarının montajcıları uzun bekleme listeleri bildiriyor ve parça eksikliğinin yanı sıra kalifiye personel eksikliğinden bahsediyor.

‘Avrupa kesintiye hazır olsun’

Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, Rusya'nın Avrupa'ya gaz arzını tamamen kesebileceği ve Avrupa'nın şimdiden hazırlık yapması gerektiği konusunda uyardı. Rusya, yeni bir ödeme planına uymayı reddetmeleri nedeniyle Polonya, Bulgaristan, Hollanda, Danimarka ve Finlandiya'ya gaz arzını zaten kesti. Avusturya ve Çekya, Kuzey Akım 1'den bir miktar gaz alıyor, ancak gaz Ukrayna boru hattı üzerinden bu ülkelere akıyor. Prag'ı ziyaret eden Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck, Çekya ile Rus gaz arzında keskin bir düşüş olması durumunda karşılıklı yardım sözü veren bir anlaşma imzaladı.

Siyasi risk danışmanlığı kurumu olan Eurasia Group'tan uzman Henning Gloystein, "Kuzey Akım 1, diyelim ki ağustos ayı başına kadar hiç gaz akışı sağlamazsa, Alman hükümetinin gaz alarm seviyesini maksimum seviye olan üçüncü seviyeye yani tüm Avrupa'ya yükseltmek zorunda kalacağını düşünüyoruz" uyarısında bulundu. Gloystein, bu durumun toptan gaz piyasasının askıya alınması, hükümetin ve düzenleyicinin doğal gazın dağıtıcısı olarak devreye girmesi anlamına geldiğini belirterek,“Almanya'da olanlar, ne yazık ki, Avrupa'nın geri kalanına yayılacak. AB'nin ortasındaki coğrafi konum nedeniyle kötü bir durum" dedi.

Kuzey Akım 1 nedir?

Kuzey Akım 1, Baltık Denizi’nin altından Rusya’dan Almanya’ya uzanmakta olan ve Avrupa’daki açık deniz doğal gaz boru hatları sistemidir. Finlandiya yakınlarındaki kuzeybatı Rusya’da Vyborg’dan geçen iki Nord Stream 1 boru hattını ve Estonya yakınlarında yer alan Kuzeybatı Rusya’da Ust-Luga’dan iki Nord Stream 2 boru hattını içermekte olan hat, Kuzeydoğu Almanya’daki Lublin’e gitmektedir. Lubmin’de Nord Stream, Çek sınırında Olbernhau’ya, OPAL boru hattını Almanya’da ve kuzeybatı Almanya’da Bremen yakınlarındaki Rehden’e giden NEL boru hattına bağlanmaktadır.

Açık hava ısınma alanı kurulacak

Bild Gazetesinin haberine göre, gaz kıtlığı ve hızla artan ısıtma maliyetleri birçok Alman'ın bu kış gaz faturalarını ödeyememesine neden olabilir. Batı Almanya şehri Ludwigshafen’in Belediye Başkanı Jutta Steinruck, Şehirler ve Belediyeler Birliği'ne zor durumda kalacak insanlar için halka açık ısınma yerleri sağlamayı önerdiğini söyledi. Jutta Steinruck, Ludwigshafen’de bulunan Friedrich-Ebert-Halle arenasını dev bir ısınma salonuna dönüştürülmek üzere olduğunu bildirdi. Eskiden spor etkinlikleri, sergiler ve konserlere ev sahipliği yapan ve Kovid-19 salgını sırasında aşı merkezi olarak hizmet veren tesis, basında çıkan haberlere göre artık insanları dondurucu soğuklardan koruyacak.

Fransa en kötü senaryoya hazırlanıyor

Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Mairegeçen, Fransız hükümetinin ileriye dönük planlamasında en olası senaryo olarak gördüğü Rus gaz arzının kesilmesine hazırlandığını söyledi. Le Maire Güney Fransa’daki bir konferansta yaptığı konuşmada “Rusya’dan gaz tedariğini tamamen kesmek büyük bir olasılık, bu senaryo için hazırlanmalıyız. Bu senaryoyu reddetmek çok sorumsuzca olur” değerlendirmesini yaptı.

Arzının yaklaşık yüzde 17'si Rusya'dan gelen Fransa, Rus gazına bazı komşularından daha az bağımlı, ancak hükümet acil durum planları hazırlıyor.

Fransa için kritik nokta ise nükleer enerji üretimi. Şu anda birçok nükleer santralde bakım olduğu için Fransa’nin, nükleer enerjiyi alternatif olarak kullanmak için hızlı hareket etmesi gerekiyor.