Yalan ve yanlış üzerine

Dilde birlik, sadece aynı dili konuşuyor olmakla sağlanmaz. Kullanılan sözcüklerin anlam karşılıklarının, konuşan-dinleyen, yazan-okuyan nezdinde de aynı olması gerekir.

Yalan ve yanlış, birbiriyle ilişkili ama özdeş olmayan iki kavramdır.

Türkiye'de 1945'te başlayıp 12 Eylül 1980 darbesiyle nitel bir sıçrama yapan karşıdevrim; okullarda yapılan öğretimin kalitesini büyük oranda düşürdü. Buna sistemin iletişim araçlarındaki yozlaşma da eklenince aynı dili konuşan fakat birbirlerini anlamada sıkıntılar yaşayan bir insan topluluğu ortaya çıktı. Çözüm, doğru bir müfredata dayanan, donanımlı öğretmenler tarafından disiplinli bir şekilde uygulanan "dil", "felsefe" ve "mantık" eğitimidir.

YALANLA YANLIŞ ARASINDA NASIL BİR FARK VE İLİŞKİ VAR?

"Yalan yanlış konuşma!" der, kestirip atarız. Oysa yalan ve yanlış, birbiriyle ilişkili ama özdeş olmayan iki kavramdır. -Her yalan yanlıştır ama her yanlış yalan değildir. Ya da başka bir ifadeyle: -Bazı yanlışlar yalandır. Tüm yalanlar yanlıştır. Şimdi bu savı temellendirelim:

Örnek 1.
"2+2 = 5" önermesi yanlıştır ama yalan değildir. Çünkü burada yapılan yanlış herhangi bir kişiyi ya da toplumu zan altında bırakmamakta, herhangi bir kişiye ya da topluma zarar vermemektedir.

Örnek 2.
"Güneş, dünyanın etrafında dönmektedir." önermesi yanlıştır ama yalan değildir. Çünkü bu önermenin içerdiği bilgi yanlışından güneş, dünya ve insan türü maddi ya da manevi herhangi bir zarar görmemektedir.

Örnek 3.
"Türkler 1915'te Ermenilere soykırım uygulamıştır." önermesi gerçeğe, olan bitene uygun olmadığı için yanlış; Türk devletine iftira attığı, Türk milletini zan altında bıraktığı için aynı zamanda yalandır. Örnek 4. "1914 yılında Filistinliler Osmanlıyı sırtından hançerlemiştir." önermesi gerçeğe, olan bitene aykırı olduğu için yanlış; günümüzdeki Türkiye-Filistin dostluğuna zarar verme amacı taşıdığı için aynı zamanda yalandır. Yalanın, yanlış kümesinden sopayla kovulduğu, öteki kavramların da sığınma isteğini reddettiği "yalan"sız bir dünya ve "yalan"sız bir dil dileğiyle...

Sonraki Haber