Yaşayan en büyük derlemecimiz Yücel Paşmakçı (10): 'Sazınla sarhoş eğlendirme oğul…'

Değerli hocamız Yücel Paşmakçı ile söyleşimizin sonuna geldik. Hocamız alçak gönüllülüğüyle ve bilgeliğiyle bizleri büyüledi. Fırsat verilse hâlâ türküleri bulundukları kuytulardan gün ışığına çıkarmaya hazır. Türk sanatına ve kültürüne verdiği eşsiz hizmetleri halkımız hiçbir zaman unutmayacak. Yaşayan en büyük derlemecimiz Yücel Paşmakçı hocamızın önünde saygıyla eğiliyor, sağlıklı uzun yıllar diliyoruz.

SON TÜRKÜ SEPETİMİZ

Paşmakçı ile son türkü sepetimiz şöyle:

Birinci türkü: Kırıkkale-keskin yöresinde bir ağıt: 'Yaylalar içinde Erzurum yayla'. Bu türküyü yüreğiyle söyleyen TRT sanatçısı Emel Taşçıoğlu’ndan dinleyebilirsiniz.

İkinci türkü: Erzurum yöresinden bir sevda türküsü: 'Acem ülkesinde eyleştim, galdım.' Seslendiren TRT Erzurum Radyosu Türk Halk Müziği sanatçısı Raci Alkır. Sevenlerinin 'Türkü Paşa' adını taktığı Raci Alkır, 1933-2011 yılları arasında Erzurum’da yaşamış büyük bir icracıdır.

Üçüncü türkü: Mersin-Silifke yöresinden sevda türküsü, 'A kızım sana potin alayım mı?' Türk Halk Müziğinin büyük sanatçısı Arif Sağ’ın albümünden sunuyoruz.

Dördüncü türkü: Denizli, Acıpayam yöresinde bir semah türküsü: 'Sabahın seher vaktında'. Bu türküyü TRT’nin yetiştirdiği en etkili seslerinden Selma Alagöz söylüyor.

Beşinci türkü: Giresun yöresinde güvey atma havası: 'Al perde yeşil perde.' Yücel Paşmakçı’nın albümünden o güzel yorumuyla dinleyeceksiniz.

'DOLABI KIRDIK HEPSİNİ KOPYA ETTİK'

• Giresun yöresinden 'Al Perde yeşil perde' diye bir sevda türküsü var?

Vaktiyle Türk Folklor Kurumu’nda koromuz vardı. Orada tanıştığım Giresunlu bir gençten, Aytekin Özdemir’den aldım ve yazdım. Bu şekilde türküyü kazanmış olduk.

• 'Acem ülkesinde eyleştim galdım' Erzurum türküsü. Kaynak kişi Muharrem Akkuş ve Arif Sağ. Derleyen ve notaya alan Yücel Paşmakçı.

Muharrem’den bayağı türkü aldım.

• Silifke’den türkü derlemişsiniz. A kızım sana potin alayım mı?

Ben bunu Belediye Konservatuarı arşivinden buldum. Taş plaklardan. Rahmetli Halil Bedii Yönetken saklardı bunları kendi dolabında. Biz de Konservatuar’dayız o zaman. İstedik vermedi. Bir pazar günü teybi aldık gittik. Dolabı kırdık. Hepsini kopya ettik.

• Söylenmeyince dolaplarda kilitli unutuluyor. Toplum da türkülerini unutuyor. Toplumun hafızasını da güçlendirelim ve türkülerimizi yayalım.

Benim derlediğim türküleri kendim çalıp söyleyerek bir CD’de topladım.

'KEŞKE ZİHNİYETİNİZ BÜTÜN YURDA YAYILSA'

• Babanız Kemal Paşmakçı’dan aldığınız en büyük nasihat nedir?

“Sazınla sarhoş eğlendirme oğul…”

• Aydınlık okurlarına ne mesaj vermek istersiniz?

Sizin teşrifiniz bizi çok memnun etti. Çok güzel konulara temas ediyorsunuz. Eksik olmayın. Keşke sizin zihniyetiniz bütün yurda yayılsa. Çok daha iyi neticelere ulaşılırdı. Okula da teşrif ediniz. Öğrencileri toplarız. Çok teşekkür ediyorum.

• Biz de çok teşekkür ederiz hocam. Bizleri aydınlattınız, kulaklarımızın pasını sildiniz. Sağlıkla var olun!

1. TÜRKÜ

Yaylalar İçinde Erzurum Yayla

2. TÜRKÜ

Acem Ülkesinde Eyleştim Galdım

Türkünün Sözleri

Acem ülkesinde (uy amman amman yar amman amman)

Eyleşdim galdım sene gurban

(Bağlantı)

Gel gel hele hele gel

Gel gel yavaş gel

Aman Allah ölürem gel

Aman Allah yanaram gel

Acem ülkesinde (uy amman amman yar amman amman)

Bir güzel gördüm sene gurban

(Bağlantı)

Yöresi: Erzurum.

Kaynak kişi: Muharrem Akkuş-Arif Sağ

Derleyen ve notaya alan:

Yücel Paşmakçı.

Makamsal dizi: Segah.

Konusu-türü: Aşk-sevda.

Ses genişliği: Altı ses

3. TÜRKÜ

A Kızım Sana Potin Alayım Mı

Türkünün Sözleri

A gızım sana potin alayım mı

A çocuk sana

(Bağlantı)

Sen deli m'oldun a ellerin yari

Aman nerelerine de işte şuralarına

A gızım sana afistan alayım mı

A çocuk sana

(Bağlantı)

A gızım sana guşşağ alayım mı

A çocuk sana

(Bağlantı)

A gızım sana çember alayım mı

A çocuk sana

(Bağlantı)

A gızım sana gıreb alayım mı

A çocuk sana

(Bağlantı)

Çember: Büyük yazma, yemeni.

Gıreb: Krep. Çok bükümlü iplikle dokunmuş bir çeşit ince kumaş.

Guşşağ: Kuşak.

Yöresi: Mersin-Silifke.

Derleyen: İstanbul Belediye Konservatuarı

Notaya alan: Yücel Paşmakçı.

Makamsal dizi: Hüseyni.

Konusu-türü: Aşk-sevda.

Ses genişliği: Dokuz ses.

4. TÜRKÜ

Sabahın Seher Vaktinde…

Türkünün Sözleri

Sabahın (sabahın yar yar) seher vaktında (seher vaktında)

Öter bülbül (öter yar yar) güle getirir (ah canım güle getirir)

Bakmaz mısın şu feleğin ettiği işe (ettiği işe)

Cevriyi cefayı (yar yar) kula getirir (ah canım kula getirir)

Sabahınan kalkıp (yar yar) bakma nursuza (bakma nursuza)

Yoldaş olma edepsize (yar yar) arsıza (ah canım yar yar arsıza)

Sabah selamını (da yar yar) verme pirsize (verme pirsize)

Akibet başına (yar yar) hile getirir (ah canım hile getirir)

Akibet: Son, sonuç.

Arsız: Utanmaz, terbiyesiz.

Cefa: Sıkıntı, üzüntü, eziyet.

Cevr: Haksızlık edip üzme, incitme.

Nursuz: Asık suratlı.

Pir: Tarikat kuranlardan her biri. Her meslek veya sanatın kurucusu.

Selma Alagöz: https://www.youtube.com/watch?v=vZYwV2OP_kc

Yöresi: Denizli-Acıpayam.

Kaynak kişi: Ali Aran

Derleyen: TRT İstanbul Radyosu Türk Halk Müziği Müdürlüğü.

Notaya alan: Yücel Paşmakçı.

Makamsal dizi: Karciğar.

Konusu: Semah.

Ses genişliği: Dokuz ses.

5. TÜRKÜ

Al Perde Yeşil Perde (Güvey Atma Havası)

Türkünün Sözleri

Al perde yeşil perde

Sen koydun beni derde

Ayak üstü duramam (aman aman güzel)

Seni gördüğüm yerde

Radinda yavrum radinda

Belalı da yarim zindanda

Hiç gabadayı değilsin

Arkadan vurdun bana

Kiraz da dalını eğmeli

Meyvesini yemeli

Gomşu gızı dururken

Kime de meyil vermeli

Ördek suya daldı ya

Düşman fırsat aldı ya

İkimizin sevdası (aman aman güzel)

Gıyamete de galdı ya

Eğmeli kiraz dalını

Sevme elin yarini

Seversen gızlardan sev

Bilsin bekar halini

Kiraz da dalını eğmeli

Meyvesini yemeli

Gomşu gızı dururken

Kime de meyil vermeli

Yöresi: Giresun.

Kaynak kişi: Aytekin Özdemir

Derleyen ve notaya alan:

Yücel Paşmakçı.

Makamsal dizi: Hicazkar.

Konusu-türü: Aşk-sevda.

Ses genişliği: On ses.

Gelecek hafta: Yurttan Sesler Korosunun ilk solo solisti Nihat Mercanlı’dan bir türkü “Sabah İle Sabah”