Taahhüt almadılar ama 7.1 milyar dolar yatıracaklar
YASED Başkanı Aksoy, 2023 yılı yatırım öngörülerini açıkladı. Buna göre YASED üyeleri 7.1 milyar dolar yatırım yapacak. Öngörülebilirlik ve hukuk güvenliğine dikkat çeken Aksoy', 'Taahhüt aldınız mı?' diye sorduğumuzda, 'Almadık ama bakanlarla görüştük' bilgisini verdi.
Türkiye son yıllarda doğrudan yabancı yatırım anlamında kurak bir dönem geçirdi. Gelen doğrudan yabancı yatırımların büyük bir kısmı gayrimenkul yatırımlarından oluştu. Türkiye küresel doğrudan yatırım pastasından yüzde 0.7 ile yüzde 1 arasında pay alabiliyor. Hedef ise yüzde 1.5 olarak belirlendi. Dün İstanbul'da bir basın toplantısı düzenleyen Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Yönetim Kurulu Başkanı Engin Aksoy, bu hedefe ulaşmak için yapılması gerekenleri açıkladı. Üyelerinin yüzde 60'ının Avrupa Birliği merkezli yüzde 25'inin ABD merkezli şirketlerden oluştuğunu belirten Aksoy, YASED üyelerinin bugüne kadar Türkiye'ye 94 milyar dolar yatırım yaptığını söyledi. 360 bin kişiye doğrudan, 911 bin kişiye ise dolaylı olarak istihdam sağladıklarını ifade eden Aksoy, YASED üyelerinin orta yüksek ve yüksek teknoloji alanında faaliyet gösterdiğine değindi.
ON MİLYAR DOLARI KAÇIRDIK
Yatırım ortamının gelişmesi için dört unsur sıralayan Aksoy, “Dijital dönüşüm, yeşil dönüşüm yani ikiz dönüşüm, küresel tedarik zincirlerine entegrasyon ve beşeri sermaye” başlıklarına dikkat çekti. Ülkenin aldığı doğrudan yatırımların yüzde 50'sinin gayrimenkul yatırımlarından oluştuğunu ve bu kompozisyonun Türkiye'nin potansiyelini yasnıtmadığını belirten Aksoy, üyelerle yaptıkları anket bulgularını açıkaldı: “Önümüzdeki altı ayda üye şirketlerimiz istihdamı artıracak. 7.1 milyar dolarlık yatırım yapacak. Geçen sene gayrimenkul dışında 6.5 milyar dolar yatırım yapıldı. Buna YASED üyeleri de dahil. Ortam uygun olursa 7.1 milyar doların artması ihtimali var.” dedi.
YASED'in anketinde üyeler Türkiye'nin 10 milyar dolarlık bir ilave yatırımını uygunsuz ortam yüzünden kaçırdığını ifade ettiler. Bu yatırımlar Doğu Avrupa ülkelerine ve bir kısmı da Körfez'e gitti.
SÖYLEM YERİNE EYLEM BEKLİYORLAR
Geçen hafta gündeme gelen ilave vergi artışları gibi unsurlar yatırımcının öngörülebilirlik algısını bozuyor. YASED Başkanı Aksoy, tam da bu noktada, “Öngörülebilir çerçeve ve makro ekonomik istikrara” işaret ederek, şunları söyledi: “Vergi artışlarının deprem sonrası yeniden yapılanma yüzünden geldiğini biliyoruz, ihtiyaç olduğunu da biliyoruz ama düzenlemenin ihtiyaç için yapıldığı ve geçici olduğu belirtilmeli ve özel sektör ile istişare halinde yapılması lazım. Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) gibi bir istişare mekanizması var ama...” dedi.
YASED üyelerinin yatırımlarını artırmaları yönünde fikir beyan etmeleri üzerine Başkan Aksoy'a, “Her an her şeyin olabileceği bir ülke olmayacağımız yönünde hükümetten bir taahhüt mü aldınız?” diye sorduğumuzda şu cevabı verdi: “Taahhüt almış değiliz. Ama bakanlarla görüşmeye başladık, beklentilerimizi paylaşıyoruz. Maliye Bakanı'nın (Mehmet Şimşek) yaptığı açıklamalar,...,uzun vadeli adımların atılacak olması bir nebze güven veriyor. Yatırımların gelmesi için bunların gerçekleşmesi ve pozitif adımların atılması lazım. Bunların görülmesi gerekiyor. Öngörülebilir düzlemde çerçeve için adımlar var, mevzuat çıkarıldı ama pratikte istediğimiz ölçüde uygulanmıyor.”
ÜÇ MADDELİK ÇALIŞMA ALANI
YASED’in halihazırda ilerleme kaydedilmesi gereken alanlar olarak tespit ettiği ve bu amaçla hem kamu hem özel sektöre destek verdiği konuları özetleyen Aksoy, şunları aktardı:
- Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) 9. Maddenin Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR)’a uyumlu bir şekilde güncellenerek yurt dışına veri aktarımının kolaylaştırılması üzerinde çalışıyoruz. Çalışmalarımız, ülkemize net katkısı GSYH’da yıllık 3 milyar dolarlık artış olduğunu gösteriyor.
- Paris Anlaşması ve Yeşil Mutabakatın belirlediği iklim değişikliği gündemine uyumun sağlanabilmesi için AB ile uyumlu bir emisyon ticaret sistemi geliştirilmesi üzerinde çalışıyoruz.
- Mevzuat hazırlama süreçlerinde özel sektör ile istişarenin güçlendirilmesi, ülkemiz vergi sistematiği ve uygulamalarının yatırımları ve Ar-Ge faaliyetlerini artıracak şekilde geliştirilmesi, ticareti kolaylaştıracak gümrük uygulamalarının geliştirilmesi, dijital dönüşümün olmazsa olmazı veri merkezi, bulut bilişim ve platform hizmetleri sektörlerinin ve bu alandaki düzenlemelerin geliştirilmesi, teşvik ve destek sisteminin yalınlaştırılması ve Gümrük Birliği’nin modernizasyonu için kamu ve özel sektördeki paydaşlarımız ile birlikte çalışmalarımıza devam ediyoruz.