Yılmaz Gruda kimdir? Nereli? Kaç yaşında?
Yılmaz Gruda tek kişilik gösterilerinde geleneksel Türk tiyatrosundan esinlendiği bir oyunculuk anlayışı ortaya koymuştur. Edebiyat alanında kendine özgü şiirleriyle dikkati çekmiştir.
Yılmaz Gruda, 14 Temmuz 1930 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Tam adı Ahmet Yılmaz Gruda’dır. Babasının adı Hasan, annesinin adı Emine Mediha’dır. İlk Okulu İstanbul 12. İlkokulunda okudu. Anne-babası ayrıldığı için 5.sınıftayken Ankara'ya göç etti, ticaretle uğraşan babasının yanında büyüdü.
Ortaokulu Ankara da okudu. Yılmaz Gruda Ankara Ticaret Lisesi'ndeki eğitim sürecini 2. Sınıfta yarıda bırakarak Ankara’da banka memurluğu yapmaya başladı, daha sonra İstanbul’da Yeni Sabah gazetesinde muhasebecilik yaptı. 1954 yılında istifa ederek Tiyatro Derneği Cep Tiyatrosu’nda 1955-1956 yıllarında iki sezon sahneye çıktı.
Daha sonra da Küçük Sahne, Dormen Tiyatrosu, Ankara Devlet Tiyatrosu, Ankara Meydan Sahnesi, Ulvi Uraz, Nisa Serezli - Tolga Aşkıner gibi topluluklarda oynadı. Bu dönemde rol aldığı oyunlar arasında Eugene O'Neill’den Karaağaçlar Altında (1957), Brandon Thomas’ tan Teyzesi (1957), Bevan-Trzcinski’den Kamp 17 (1957), Macchiavelli’den Aşk Otu (1958), Turgut Özakman’dan Duvarların Ötesi (1959), Nikolay Vasilyeviç Gogol’den Müfettiş (1959), Refik Erduran’dan İkinci Baskı (1961), Alec Coppell’dan Gazebo (1961), Haldun Taner’den Günün Adamı (1961), Agatha Christie’den Fare Kapanı (1962), Peter Ustinov’dan Romanoffla Jülyet (1962) sayılabilir. Muammer Karaca tiyatrosunu yönetti.
1950'li yıllarda yazdığı şiirleri çeşitli dergilerde yayımlandı. Televizyon, Kabare, Film, Radyo oyuncusu, Genel Sanat Yönetmeni, Öğretim Görevlisi,Tiyatro Yönetmeni, Rejisör, Çağdaş Meddah, Gazeteci, Yazar, Araştırmacı, Şair, Çevirimci, Muhasip, Reklam Metni Yazarlığı gibi işlerde çalıştı. Aynı zamanda Attila İlhan ile beraber mavi hareketini yaratan şairlerdendir.
Sinema ve dizi filmlerde rol alan ve tiyatro oyunları da yazıp, çeviriler yapan Yılmaz Gruda'nın eserlerinde geleneksel Türk tiyatrosu ve Anton Çehov etkisi açıkça görülür.
ek kişilik gösterilerinde geleneksel Türk tiyatrosundan esinlendiği bir oyunculuk anlayışı ortaya koymuştur. Edebiyat alanında kendine özgü şiirleriyle dikkati çekmiştir.
İlk Şiiri (Memoya Mektup), Yağmur Ve Toprak Dergisi’nde yayınlandı (1945). Kaynak, Mavi, Yeni Ufuklar, Dost, Yeditepe, Şayet, Varlık, Kitaplık, Yücel, Şairler Yaprağı, Şimdilik,Varan, Yelken, Vatan Sanat Eki, Tanin, Oluşum, Soyut, Vatan gibi gazete ve dergilerde yazıları ve şiirleri yayınlandı.
İstanbul ve Ankara Radyolarında Radyo Tiyatrolarını yönetti ve oynadı. 1959 yılında Stand Up / Çağdaş Meddah’ı sahneledi ve oynadı. Meddah ve Orta Oyununu televizyona getirdi. Ulusal Kanal’da 7 yıl Nasreddin Hoca / Bir Dakika Medya Konuğu programlarını yaptı.
İstanbul Büyükşehir Gösteri Merkezi ile Bahçelievler Belediye Tiyatrosunda Genel Sanat Yönetmeni, oyuncu, yönetmen ve öğretim görevlisi olarak çalıştı.
Efendiler Lütfen Şapkanızı Çıkarın (1958), Susanların Sonu (1960) ve Körün Gözü (1960) adlı oyunları yazan Yılmaz Gruda, sahnelerde ve televizyonda meddah gösterileri de gerçekleştirdi.
Dokuz Dağın Efesi (1959) ile yöneldiği sinemada özellikle karakter rollerinde başarılı oldu. 1949’dan başlayarak dergilerde şiirlerini yayımladı. Toplumsal gerçekçi anlayıştaki şiirlerini Çarmıhtaki Yeni Mehmet (1963) ve Kuyumcular (1980) adlı kitaplarında topladı. Deneme türünde yazılarını içeren Şu Bizim Tiyatromuz (1976) ve müstehcen filmlerin patladığı dönemde uzun yıllar (15 yıl) çalıştığı reklamcılık alanındaki deneyimlerini aktaran Biraz Reklam Alır mısınız? (1986) adlı yapıtları da vardır.
Aydınlık Dergisi’nde köşe yazarlığı yaptı.
2016 yılı 53'üncü Uluslararası Antalya Film Festivali açılış töreninde Yılmaz Gruda, Feyzi Tuna, Fransız Yıldız Audrey Tautou ve Emel Sayın'a onur ödülü verildi.
Evlilikleri :
3 kere evlendi 2 çocuğu vardır.
1.eşi: 1957 yılında balerin Tolga Tiğin ile evlendi 1963 yılında boşandılar. Bir çocukları vardır.
2.eşi: 1965 yılında Ayşen Gruda (Erman) ile evlendi. Bu evlilik uzun sürdü. 1976 yılında boşandılar. Elvan Gruda adında bir kızı vardır.
3.eşi: 1985 yılında tiyatrocu Türkan Gruda ile evlendi. Eşi 24 Eylül 2014 tarihinde vefat etti.
Yılmaz Gruda, 25 Ekim 2020'de Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu'nda, Anton Çehov'un Evliliğin Halleri'ni Çeviren/Derleyen/Yöneten ve oyuncusu olarak 90 yaşında sahnede yer aldı.
Ödülleri :
2018 - Sadri Alışık Tiyatro Ödülleri, Onur Ödülü
2016 - 53. Antalya Film Festivali, Onur ödülü
2003 - Cumhuriyet Gazetesi, Yunus Nadi Abalıoğlu Şiir Ödülü, Marathon "Bir Uzun Koşu"
1999 - Türk Tabibler Birliği Behçet Aysan Şiir Ödülü - Çerçi Zeus