Yunanistan Mısır ile anlaşmak için harekete geçti: Zaman kaybetmeyelim adım atalım

Yunanistan ile Mısır deniz yetki alanlarının paylaşımına ilişkin anlaşma için görüşmelere başladı.

Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ve Mısırlı mevkidaşı Samih Şükri Perşembe günü Kahire'de bir araya geldi. Mısır’ın El Ahram gazetesine konuşan Dendias, iki ülkenin deniz yetki sınırlandırma anlaşması için uzlaşmaya varmayı umduklarını söyledi. Türkiye'nin “yayılmacı ve revizyonist politikasının” Libya'daki istikrarı ve barışı zayıflattığını öne süren Yunan Bakan, Arap dünyasına “Türkiye'nin hegemonik istekleri” konusunda uyarıda bulundu.

Dendias, Mısır'a hareketinden önce Yunan televizyonuna yaptığı açıklamada ise “Mısır ile birlikte Yunanistan’ın Türkiye-Libya anlaşmasını feshedeceklerini” iddia etti. Mısır'daki görüşmeden beklentilerinin bir anlaşmaya varmak olduğunu açıklayan Dendias, “Hemen mi sonra mı bilmiyorum ama amacımız Mısır ile anlaşmak” dedi. Bu görüşmede herhangi bir anlaşmanın olup olmayacağının sorulması üzerine Dendias, “Bu çok zor” dedi.

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias (solda) ve Mısırlı mevkidaşı Samih Şükri (sağda)

'MISIR TÜRKİYE'NİN NASIRINA BASMAKTAN ÇEKİNİYOR'

Mısır ile anlaşmanın neden zor olacağı sorusuna yanıt veren Dendias, “Mısırlılar bölgede kendilerinin işi olmayan diğer paralel sorunlarla ilgilenmeyi sevmiyorlar, bu onların bürokrasisinin duruşu. Daha basit bir dille ifade etmek gerekirse, Türk nasırına basmaktan kaçınıyorlar. Kaçınılmaz olarak bu anlaşma tamamlandığında Türkiye’nin talepleriyle çatışacak” dedi.

Mısır ile yapılan bir anlaşmanın Türkiye-Libya anlaşmasını iptal edeceği iddiasında bulunan Dendias, Türkiye-Libya anlaşmasının temelsiz olduğunu ve yasal zemininin olmadığını öne sürdü.

'TÜRKİYE MISIR'A HEDİYE VERMEYE ÇALIŞIYOR'

Yunan bakan Türkiye’nin Mısır’a “hediye” vermeye çalıştığını da iddia ederek şöyle dedi: “Yunanlıların size verdiğinden yüzde 30-40 daha fazla verebileceğini söylüyor. Onlarla bizden önce anlaşma yapmak için... Tabi ki bu tarz şeyler Türkler için kolay. Bölgeye ince hava veriyorlar, bu yüzden her şeyi vaat etmeleri kolay, aynı zamanda Libyalılara ‘hediye’ verdi. Çünkü bu bir uydurma.”

MISIR NE KAYBEDECEK

Yunanistan, deniz hukukuna aykırı bir biçimde Meis adasını doğu sınırı olarak kabul ederek Mısır'ın hakkını gasp etmeye çalışıyor. Dendias'ın “hediye” dediği uluslarası deniz hukuna göre Mısır'ın kendi yetki alanı. Halihazırda 2003'te Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile imzaladığı anlaşmadan 11 bin 500 kilometrekare kaybı bulununan Mısır, Yunanistan'ın şartlarında bir anlaşmaya “evet” derse 15 bin kilometrekare alanını daha kaybedecek.

Mısır,'ın Yunanistan'ın şartlarında anlaşmaya yanaşmadığı biliniyor. El-Cezire’nin geçen yılın sonunda Mısır gizli servisinden sızdırıldığını ifade ettiği belgeye göre Dışişleri Bakanı Samih Şükri, Yunanistan ile yapılacak bir anlaşmadan büyük kayıpları olacağı Cumhurbaşkanı Sisi'ye bildirdi. Bakan; Savunma, İstihbarat ve Petrol Bakanlıklarının da bu şartlarda anlaşmaya karşı olduklarını belirtti.

Nitekim Yunanistan, iki hafta önce İtalya ile imzaladığı deniz yetki sınırlandırma anlaşmasıyla da kendi tezini (adaların ana karalar kadar deniz yetki alanına sahip olduğu iddiası) çürüttü. Mısır'ın bu koşullarda Meis adasını sınır kabul eden bir anlaşmaya “evet” demesi mümkün değil.

Ancak Yunanistan'ın bazı tavizler vermesi durumunda Türkiye ile yaşadığı gerginlik de göz önüne alırsa Mısır'ın tavrının değişmeyeceğinin garantisi yok.

TÜRKİYE SOMUT ADIM ATMALI

Bundan dolayı Ankara bir an önce adım atmalı. Çünkü net petrol ve doğalagaz ithalatçısı olan ve 2019 rakamlarına göre 41 milyar 184 milyon 553 bin dolar enerji satın alan Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de bir metrekarelik alan kaybedecek lüksü yok. Üstelik iki ülkenin de çıkarları anlaşmayı zorunlu kılıyorken...

Bu gerçeğin farkında olan Türkiye, en yetkili ağızdan komşularla yeni anlaşmalar yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Bölgedeki siyasi gerginliklerin de buna engel olmadığını söyleyen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Güney Kıbrıs hariç, bütün kıyıdaş devletler derken, farklı konularda sorun yaşadığımız devletler de dahil, bütün devletleri kastediyoruz” diyerek Mısır'a kapıyı araladı. 2019'un sonunda yapılan bu yapıcı açıklamanın ardından somut bir adım henüz gelmedi.

Mısır ile anlaşmak için atılacak ilk adım, 2013'te Kahire'den çekilen büyükelçinin yeniden atanması olmalı. Siyasi ilişkinin “normalleşmesi” anlaşmaya giden yolun ilk taşını döşeyecektir. İkinci adım Türkiye'nin ağırlığını koyduğu Libya'da, bu ülkeyle en uzun sınırı olan Mısır'ı “masa”ya davet etmek olabilir.