Yunanistan tedirgin: Mısır'dan Türkiye'ye açık kapı

Mısır'ın, Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin Birleşmiş Milletler'e (BM) bildirdiği kıta sahanlığı sınırlarını dikkate alarak hidrokarbon arama ihalesine çıktığını duyurması, Yunan basınında yer buldu.

Atina'da yayımlanan Yunan Kathimerini gazetesi, ihale duyurusunu "Kahire'den Ankara'ya açık kapı" başlığıyla haberleştirdi.

Haberde, Kahire Hükümetince yayımlanan ihale haritasında, batıdaki bölgelerin Yunanistan ve Mısır arasında imzalanan MEB anlaşmasına göre belirlendiği, 28. meridyenin doğusunda yer alan bir parselin ise Türkiye'nin, Türkiye-Libya anlaşmasını imzalamasından kısa süre önce, 13 Kasım 2019'da BM'ye bildirdiği Türk kıta sahanlığının güney sınırlarında son bulduğu belirtildi. Kathimerini, Mısır Hükümeti'nin, diğer bölgelerin yanı sıra Akdeniz'de hidrokarbonların değerlendirilmesine yönelik söz konusu duyurusunun, bölgesel aktörlerin Kıbrıs sorununun sürüncemede bulunmasından kaynaklanan karışıklıktan uzak durma çabalarının göstergesi olduğunu yazdı. Haberde, "Mısır'ın bu tercihi, Mısır-Türkiye ilişkilerinin iyileştiği yönünde bir unsur olarak değerlendirilmese de, Kahire'nin gelecekteki görüşmeler için kapıları açık tutmaya yönelik bilinçli bir tercihidir. Bu harita, Kahire'nin kendisini Yunanistan ve Kıbrıs MEB'lerinin birleştirilmesine ilişkin görüşlerden uzaklaştırdığının dolaylı ama açık bir kabulüdür" ifadesine yer verildi.

Yunan The Indicator haber portalı da konuya ilişkin, "Mısır, Doğu Akdeniz'de Türkiye ile anlaşıyor" başlığını attı. Portal, Mısır'ın gelecekte Yunan çıkarlarına zarar verecek şekilde deniz bölgelerinin sınırlandırılması konusunda Türkiye ile anlaşmaya vardığına dair, Atina'nın diplomatik servislerine bilgiler geldiğini yazdı. Mısır'ın Akdeniz'de, Süveyş Körfezi'nde ve çöl bölgesinde, 24 parsel için ihale duyurusunda bulunduğu aktarılan haberde, "Ancak sorun şu ki Akdeniz'deki parsellerden biri, ana hatları Yunanistan ile düzenlendiği şekliyle değil, Türkiye ile düzenlendiği gibi belirleniyor" denildi.

MISIR TEMKİNLİ DAVRANIYOR

Kahire yönetimi, daha önce de Yunanistan ile Münhasır Ekonomik Bölge anlaşması imzalarken haritayı sınırlı tutmuş ve 28'inci paralelin doğusunu anlaşma dışı bırakmıştı. Yunanistan'ın eski dışişleri bakanı Nikos Kotzias, bu anlaşma ile Yunan tezlerinden vazgeçildiğini ve 28'in doğusunun Türkiye'ye teslim edildiğini söylemişti. Mısır'da da Atina ile varılan anlaşmadan büyük bir deniz yetki alanı kaybettiklerine yönelik eleştiriler yapılmış, Mısır Dışişleri Bakanı 7 bin kilometrekarelik kayıpla ilgili bir raporu Sisi'ye sunmuştu. Amiral Cihat Yaycı'nın hesaplamalarına göre; Mısır'ın Türkiye yerine Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile anlaşmasından 11 bin 500 kilometrekare, Yunanistan ile anlaşmadan ise 15 bin kilometrekare kaybı bulunuyor. Rumlar tarafından gasp edilen Glafkos gaz sahasındaki 100 milyar dolarlık zenginlik ise Mısır halkının geleceğinden çalınıyor.

EAST-MED PROJESİNİN SONU

Diğer yandan Mısır, geçen hafta İsrail ile önemli bir doğalgaz anlaşması imzaladı. İsrail Enerji Bakanı Steinitz ve Mısırlı mevkidaşı Molla, İsrail’in Leviathan gaz sahasını açık deniz boru hattı yoluyla Mısır Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (LNG-Liquefied Natural Gas) şirketine ait tesislere bağlamak konusunda bir anlaşma yolunda çalışmaya karar verdiler. Anlaşma, İsrail’in Mısır tesisleri yoluyla Avrupa’ya sıvılaştırılmış gaz ihraç etmesini kolaylaştıracak.

Yunan basını da bu anlaşmayla birlikte İsrail gazının GKRY üzerinden Avrupa'ya taşınmasını öngören East-Med projesinin ortadan kalktığını yazdı. İsrail'in gazını Mısır'dan Avrupa'ya göndermeyi tercih ettiğini belirten Yunan basını, Kıbrıs'taki siyasi çıkmazın tüm ülkeleri alternatif yollara yönlendirdiğini belirtti.

ATİNA'NIN TEZLERİNİ REDDETMİŞ OLUYORLAR

Türkiye-Libya deniz yetki alanı sınırlandırma anlaşmasının mimarı olan Müstafi Tümamiral Cihat Yaycı, Mısır'ın son hidrokarbon ihalesini Aydınlık'a değerlendirdi. Amiral Yaycı şunları söyledi:

"Mısır'ın 18. parselde açtığı ihale, tam olarak Türkiye ile Mısır arasında öngörülen deniz yetki alanları sınırlandırma anlaşmasına riayet ettiğini gösteriyor. Bu şu bakımdan önemli: Yunanlar burayı kendilerine ait olarak görüyorlardı. Biz biliyorsunuz Yunanlara nazaran Mısır'a daha fazla alan öneriyoruz. Bu ihale, Mısır'ın zımni olarak Yunanların değil Türkiye'nin teklifini ve Türkiye'nin öngördüğü sınır hattını kabul ettiğini gösteriyor."

KISMİ ANLAŞMA TUZAĞI

Mısır ve Yunanistan arasında 28'inci paralelin batısını kapsayan bir anlaşma olduğunu hatırlattığımız Amiral Yaycı, "Türkiye de Yunanistan gibi Mısır'la 28'in doğusunu kapsayan sınırlı bir anlaşma yapabilir mi?" sorumuza şu yanıtı verdi:

"Bu şeytanın sağdan yaklaşması olur. Türkiye'nin Mısır'la anlaşma yapması için Mısır'ın Yunanistan'la yaptığı anlaşmayı iptal etmesi lazım. 28'in doğusunu kapsayan sınırlı bir anlaşma yapılırsa, Türkiye-Libya anlaşması kadük olur. O zaman Seville Haritası'na hemen hemen yakın bir alanı almış oluruz. Ondan sonra da Kıbrıs Adası'na da biraz alan verin diyecekler. Oyuna gelmemek lazım. Biz Libya hattına kadar anlaşma yapmalıyız. Çünkü o koordinatların doğusu tam Mısır ile sınırın başladığı yer."

TÜRKİYE'NİN KARARLILIĞI SONUÇ VERDİ

Amiral Yaycı, Mısır ile İsrail arasında imzalanan doğalgaz anlaşmasına ilişkin olarak da şu değerlendirmeyi yaptı:

"East-Med boru hattını bizden geçiremeyeceklerini çok iyi anladılar. Türkiye'nin kararlılığı sonuç verdi. Çünkü bu boru hattının rotası için bizden müsaade istemeleri gerekiyordu. Biz de deniz hukukuna göre bir rota belirleyecektik. Ama bizden müsaade almaları Türkiye'nin Münhasır Ekonomik Bölgesi'ni tescil etmek anlamına gelecekti. Bizden müsaade almamak için yada bizim buna izin vermyeceğimizi düşündüklerinden dolayı rotayı değiştirdiler. Bu bizim kararlılığımızın sonucu olmuştur."