Zamlar gübre satışlarını düşürdü: Verim azalacak ithalat artacak
Yüksek zam nedeniyle Türkiye genelinde gübre satışlarında önemli düşüşler yaşanıyor. Gübre kullanımının azalması verimi de etkileyecek. Bu yıl birçok üründe rekoltenin düşeceği belirtiliyor
Gübre fiyatlarının bir yılda ortalama yüzde 100 civarında zamlanması çiftçileri zor durumda bıraktı. İlçelerdeki ziraat odalarının yöneticileri gübre kullanımının önemli ölçüde düştüğünü bildirdiler. Özellikle buğdayda ciddi sıkıntı yaşanacağını vurgulayan Ziraat Odaları yöneticileri buğday ekiminin önemli ölçüde tamamlandığını, çok sayıda çiftçinin ekim sırasında taban gübresi atamadığını, atanların da yeterli düzeyde değil, parasının yettiği ölçüde attığını ifade ettiler
SATIŞLAR YÜZDE 25 DÜŞTÜ
Gübre bayileri de son dönemde gübre satışlarının ortalama yüzde 25 oranında düştüğünü belirttiler. Egeli gübre bayilerinden H.V. gübre satışlarındaki düşüşle ilgili olarak, “Şu anda ortalama yüzde 25 civarında düşüş var. Gübre satıcıları veresiye satışları önemli ölçüde kesti. Çünkü fiyatlar istikrarsız. Zarar etmemek için bunu yapıyor. Çiftçi ödeme güçlüğü içinde olduğu için bu yola gidildi. Bu da gübre kullanımını düşürdü” dedi.
Konyalı gübre satıcısı S.D. yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Çiftçinin durumunu en iyi biz biliriz. İşler iyi değil. Sonbaharda buğday ekimi yapıldı. Taban gübresi ekimde atılır. Ama satışlarımız geçen yılların altında kaldı. Çiftçi çaresizlikten gübresiz ekim yaptı. Bazı çiftçiler de ekimden vazgeçti.”
‘VERİM YÜZDE 60 DÜŞER’
Uzmanlar gübresiz ekimin verimi olumsuz etkileyeceğini kaydediyorlar. Konya Ziraat Odası’ndan bir yetkili Aydınlık’a yaptığı değerlendirmede, gübre ekilmemesinin verimi yüzde 60 civarında düşürdüğünü belirtti. Çiftçinin çok zor durumda olduğunu vurgulayan yetkili, “Konya Türkiye’nin buğday deposu. Ama bu yıl rekolte düşecek. Çünkü gübre kullanamıyor. Türkiye bir dolara kurşun atarken hükümet seyrediyor. Çiftçiye yeterli desteği vermiyor. Bunun bedelini ithalatla ödeyeceğiz. Başka ülkelerin çiftçisinin ürettiği ürünleri alacağız” diye konuştu. Gübre kullanımının düşmesinin diğer ürünlerde de verim düşüşüne yol açacağı bildirildi.
‘BU YIL ZOR GÜNLER YAŞAYACAĞIZ’
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Özden Güngör de Aydınlık’a yaptığı açıklamada, üreticinin en en önemli girdilerinden birinin gübre olduğunu belirterek, şu görüşleri savundu: “2018 yılının Ağustos ayı içerisinde dolar kuru 7 lira civarına gelince gübre maliyetleri yüzde 70-80, başka ülkelerden ithal ettiğimiz gübre fiyatları da yüzde 142-152 arasında artış göstermiştir. Tabi yalnız gübre değil. Mazot, tohum, tarım ilacı gibi diğer girdilerin de fiyatları yükselmiştir. 2018 yılı Eylül ve Ekim aylarında (Hububatların ekim zamanları) gübre fiyatlarındaki zam miktarı hep yüzde 100’ün üzerinde seyretmiştir. Bu dönemde birçok üretici tarlasına gübreyi ya atamamış ya da kullanacağı miktarın yarısını kullanmıştır. Kasım-Aralık aylarında dolar kuru 5,5-5,4 seviyelerine inmesine rağmen zamlı fiyatlar aynı kalmıştır. 2019 yılının ocak ayında hububat ekimleri tamamlanmış, maalesef gübre fiyatları yüzünden gübre kullanım oranı çok düşerek firmaların elinde stok kalmıştır.”
Şu anda gübre kullanımının yok denecek kadar azaldığını ifade eden Güngör, mart başından itibaren birçok üründe ekim başlayacağını, ancak yapılan yüzde 10-15’lik indirimin derde derman olmayacağını söyledi. Güngör, çiftçileri de Türkiye’yi de bu yıl mart ayı itibariyle zor günlerin beklediğini bildirdi.
VATAN PARTİSİ: ÇÖZÜM ÇİFTÇİNİN DESTEKLENMESİ
Vatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Cengiz Çakır, “Gübre pahalandıkça kullanım azalır” ifadesini kullandı. Çakır şunları söyledi:
“Çiftçiler borçlu. Pahalı gübreyi almakta zorlanıyorlar. Satıcılar da peşin paraya yöneldi. Verimle kullanılan gübre arasında bir ilişki olduğu gerçek. Gübrenin zamanlaması da önemli. Tahıl üretiminde yüzde 10’luk bir düşüş bile ciddi sıkıntı yaratır. Örneğin buğdayda yüzde 10 düşüş, 2 milyon ton üretim düşüşü demektir. Ülkenin döviz sıkıntısı çektiği bu dönemde çok vahim sonuçlar yaratır. Çözüm çiftçiye yasal desteklerinin mutlaka verilmesidir. Aksi halde Türkiye’yi zor günler bekliyor. Çiftçiler taleplerini hükümete etkili bir şekilde iletmeli.”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer de ekim alanlarının sürekli daralmasına dikkat çekerek, “Çiftçi bırakın gübre atmayı ekmekten vazgeçiyor. Girdi fiyatlarına yapılan zamlar ve yapılacaklar herkesi ürkütüyor. Bir yandan parasızlık, diğer yandan ekim alanlarının daralması... Gübre satışlarının düşmesi normal. Çiftçiye yeterli destek verilmezse durum daha da vahim hale gelecek” diye konuştu.