Zamlı sonbahar kapıyı çaldı

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) eylülde 52.8’e geriledi. Endeks ağustos ayında 54.3 seviyesindeydi. Temmuzda ise 56.9 olarak ölçülmüştü. Salgın tedbirlerinden çıkışla birlikte endekste hızlı bir toparlanma görüldü. Sonrasında ise bir dengeye oturma söz konusu. Anlaşılan önümüzdeki aylarda imalat, faaliyetlerin arttığı anlamına gelen 50 seviyesinin üzerinde kalsa da sınıra yakın seyredecek. İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI eylül verilerine göre de 10 sektörün çoğunluğunda faaliyet koşulları iyileşmeyi sürdürdü, ancak bazı alanlarda zayıflıklar devam etti. Ana metal ile kimyasal, plastik ve kauçuk sektörleri büyümede başı çekerken, gıda ürünleri ile giyim ve deri ürünleri gibi sektörlerde faaliyet koşulları yavaşladı. Üretim 10 sektörün sekizinde artış gösterirken, en hızlı üretim artışı kimyasal, plastik ve kauçuk kategorisinde gerçekleşti. Üretimi azalan sektörler giyim ve deri ürünleri ile gıda ürünleri oldu.

İSTİHDAMDA EN YÜKSEK ARTIŞ

Genel endekse baktığımızda eylülde üretim ve yeni siparişlerdeki büyüme sürdü. Her iki alt endeks de üst üste dördüncü ay artış gösterdi. Bununla birlikte, büyüme ağustosa göre hız kesti. Firmalar artan siparişler doğrultusunda, Şubat 2018’den beri en yüksek oranda istihdam artışı oldu. Kapasitedeki genişlemenin yanı sıra yeni siparişlerdeki artışın ivme kaybetmesi, firmaların birikmiş işlerini azaltmasına olanak sağladı. Diğer yandan, Türk lirasındaki zayıflık enflasyonist baskıların eylülde de artmasına yol açtı.

MALİYET ARTIŞLARI YANSIDI

Girdi maliyetleri enflasyonu son iki ayda artarak Ekim 2018’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Benzer şekilde nihai ürün fiyatları da son iki yılın en hızlı artışını kaydetti. Kur artışlarının ihracat pazarlarında rekabet gücünü desteklediği yönündeki firma bildirimleri, anketin görece pozitif bulguları arasında yer aldı. Bu arada, yeni siparişler ve üretim gereksinimlerindeki yükselişin yansıması olarak satın alma faaliyetleri son dört ay boyunca artış gösterdi. Bu arada, firmaların stok biriktirme konusundaki temkinli tutumunun devam etmesi ve üretimdeki büyümeyi desteklemek için girdilerin kullanılması, girdi stoklarının azalmasına yol açtı.

TL'DEKİ ZAYIFLIK SEKTÖRÜ VURDU

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI eylül verilerine göre de, 10 sektörün sekizi, üçüncü çeyreğin sonunda istihdam artışı kaydetti. Ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe çalışan sayısı genel olarak yatay seyrederken istihdam azaltan tek sektör gıda ürünleri oldu. Operasyonel kapasitedeki artış, firmaların birikmiş işler üzerinde çalışmasına olanak sağladı. Büyük ölçüde Türk lirasındaki zayıflığın yansıması olarak, girdi maliyetleri tüm sektörlerde sert şekilde artmaya devam etti ve sektörlerin çoğunda enflasyon ağustos ayına göre hızlandı. Nihai ürün fiyatları enflasyonu da sektörlerin çoğunluğunda hızlandı.