Zirveye günler kala üstü kapalı tehdit

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel “geçen yılın değerlendirmesi ve gelecekteki sınamalar” konusunda düzenlediği basın toplantısında, Doğu Akdeniz'deki durum ve Türkiye ile ilişkiler konusundaki soruyu yanıtladı. “Bence artık kedi fare oyunu bitmeli” diyen Michel, 1 Ekim'deki AB Liderler Zirvesi'nde Türkiye ile ilişkiler hakkında yoğun görüşmelerden sonra “Türkiye'ye pozitif bir teklif sunduklarını, el uzattıklarını” söyledi. Michel, Akdeniz bölgesine ekonomi, göç, enerji gibi konuları göz önünde bulundurarak yaklaştıklarını ifade ederek, bu konularda ilerleme sağlayabilmek için Türkiye'nin tek taraflı eylemlerini ve “hasmane” olarak tanımladığı açıklamalarını sonlandırması, uluslararası hukuka uyması gerektiğini savundu.

'PEK OLUMLU DEĞİL'

Michel, “Ekimden beri olanlar pek olumlu değil. O zamandan bu yana tek taraflı eylemler ve hasmane açıklamalar yapıldığını gördük. Ekimdeki toplantımızda aralık ayında nasıl ilerleyeceğimizi belirlemek için 27 ülke olarak bir karar aldık. Türkiye ile ilgili olarak daha fazla istikrar ve öngörülebilir bir ilişki istiyoruz. Ancak Türkiye'den ciddi anlamda olumlu bir hareket olmadığını görüyoruz ve bu bir mesele. Elimizdeki tüm imkanları kullanmaya hazırız ” diye konuştu.

Diplomasiyi kullanıp 10-11 Aralık'taki AB Liderler Zirvesi öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşme yapıp yapmayacağına ilişkin bir soru üzerine Michel, şunları dile getirdi: “Bir Avrupalı olarak ben diyalog taraftarıyım. Anlaşmazlıklarımız olduğunda krizleri yönetmek ve çözmek için diyalog kurmalıyız. AB'nin tamamı olarak Türkiye ile daha istikrarlı ve öngörülebilir bir ilişki kurmak istiyoruz. Ama bunun için iki tarafa da sorumluluk düşüyor. Bu öngörülebilir ilişkiyi elde etmek için birlikte çalışmamız gerekiyor ve bütün kanalları kullanacağız.”

'OLUMLU SİNYAL ALMADIK'

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de MED Akdeniz Diyalog Forumu'nda kendisine yöneltilen bir soru üzerine “Bu (Türkiye ile ilişkiler) bizim halletmemiz gereken en zorlu meselelerden biri. Son AB Konseyi Toplantısında (1 Ekim'deki AB liderler zirvesi), gelecek aylarda Türk tarafıyla pozitif gündeme girme ve gelişmeleri daha fazla olumlu yaklaşım görüp görülmeyeceğine göre değerlendirmek üzere karar verilmişti. Ancak, bu aylarda Türkiye’den çok fazla olumlu sinyal gördüğümüz söylenemez. Özellikle Kıbrıs konusunda, sondaj konusunda, Türk-Yunan istikşafi görüşmeleri de ilerlemiyor” diye konuştu.

Zirvede bu gelişmeler ışığında bir karara varmak durumunda olduklarını dile getiren Borrell, “Ben Türkiye ve AB’nin ortak çıkarlar paylaştığını düşünüyorum, özellikle iyi komşuluk ilişkilerinde. Türkiye orada duruyor ve duracak. Bölgesel amaçları var. Türkiye'nin 3,5 milyon Suriyeliye ev sahipliği yaptığını anlamalıyız. Onlarla ilgilenmek ve onlara yardım etmek durumundayız. Bunu yapmaya devam etmeliyiz. Bu yardım Türk hükümeti için değil, Suriyeli sığınmacılar için” ifadelerini kullandı. Borrell, gelecek haftaki AB Liderler Zirvesi öncesi mevcut duruma ilişkin şunları kaydetti: “Şu anda olumlu bir durum yok. Şimdi daha iyi bir ortaklık ve komşuluk mu ortaya koyacağız, buna bakmanın zamanı. Eğer bu mümkün değilse AB Konseyi bir karar almalı. Üyelerin hepsinin ortak kararı olmalı. AB'nin yaptırım rejimi tüm üyelerin onayını gerektiriyor. (10-11 Aralık’taki) Zirvenin sonucunu şimdiden bilemem. Ben sadece alternatifleri hazırlıyorum.”

SÜRECİ YUNANİSTAN TIKADI

Ekim ayındaki AB liderler zirvesinde Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki doğalgaz arama faaliyetleri görüşülmüş, ancak Fransa, Yunanistan ve Kıbrıs'ın Türkiye'ye yaptırım uygulanması talebi kabul edilmemişti. Liderlerin ortak açıklamasında Ankara'ya “iyi niyetli görüşmelere devam etmesi ve tek taraflı eylemlerden kaçınması” halinde AB ile daha yakın bağlar ve daha iyi ticari ilişkiler kurulabileceği “mesajı” verilmiş, Türkiye'nin faaliyetlerini sürdürmesi durumunda ise Aralık ayındaki zirvede yaptırımların gündeme alınacağı tehdidinde bulunulmuştu.

Doğu Akdeniz'deki sondaj faaliyetlerini kendi Münhasır Ekonomik Bölgesi'nde sürdürmeye devam eden Türkiye, Yunanistan ile diyalog kapısını açık tutmasına rağmen Yunanistan'ın uzlaşmaz tavrı nedeniyle süreç tıkandı. Türk güvenlik kaynakları, NATO nezdinde yapılan toplantılara Atina'nın katılmadığını söyledi.

Yine Ekim ayından sonra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yeşil Bölge içinde yer alan Kapalı Maraş'ın bir kısmını halkın kullanımına açtı. AB'nin tepkisini çeken karardan sonra Avrupa Parlamentosu da geçen günlerde bir karar tasarısı kabul ederek AB ülkelerinden Kapalı Maraş'ın açılması ve Ankara'nın Doğu Akdeniz'deki faaliyetleri nedeniyle Türkiye'ye karşı yaptırım uygulanması talebinde bulundu.