Ak Parti’nin öğrenilmiş çaresizlik durumu
28 Nisan’da Merkez Bankası 2022 yılının ilk enflasyon toplantısını yaptı. Her toplantının vurucu kısmı, soru-cevap kısmıdır. Soru cevap kısmını bekledim. Bu kez beklediğim gibi vurucu, toplantıda söylenmeyen, ama çok önemli gelişmelerin dile getirildiği kısım bu kez sıkıcıydı. Nedenini kendime göre yorumladım. Sonu nereye doğru evrileceği belli olmayan gelişmelerin kafa karışıklığı yarattığı şeklinde oldu. Aslında gelişmeler diyalektik olarak düşünenler için açık seçik ortada. Toplumun önünü açamayan sistemler, toplum tarafından yıkılmaya mahkûmdur. Emperyalist, hegemonyacı sistem de vadesini doldurduğu için tarih kitaplarındaki yerini almaya hazırlanıyor.
‘TAHMİN ETME’ HATASI
Merkez Bankası Başkanı Sn. Kavcıoğlu bugüne kadar yapılan hatalı söyleme devam etti. Neydi bu hata? Bu hata tahmin etmek, müdahale etmemek hatasıydı. Şunu artık ezberledik, Merkez Bankası “fiyat istikrarını sağlama” hedefi ile görevlendirilmiş bir kurumdur. Nedir fiyat istikrarı? “Enflasyonu yenmek”. Enflasyonu yenmek için ne yapıyorsun? Sn. Kavcıoğlu bunun için sadece Merkez Bankası’nın yeterli olmayacağını, diğer kurumların da görevlerinin olduğunu söyledi. Evet, çok doğru. Baştan beri söylüyoruz ekonomi takım oyunudur, bunun için Merkez Bankası tüm diğer ekonomi mekanizmalarından bağımsız olamaz. Ama yapılan en büyük hata “tahmin etmek”. Merkez Bankası enflasyon tahminini her zaman olduğu gibi tekrar revize ederek 2022 yıl sonu tahminini yüzde 42,8 olarak yeniledi. Tabi tüm yorumcular, bu tahminin de tutmayacağını bıyık altından gülümseyerek söylediler. Evet, bence de bugüne kadar tutmayan tüm tahminler gibi bu tahminin de tutmayacağını tereddütsüz söylüyorum.
OLMASI GEREKEN ENFLASYON HEDEFLEMESİ
Evet, işte Ak Parti’nin toplumdaki izlenimi. Toplumda iyimserlik havası oluşturacak tahminler yap. İşlerin iyi gittiği yolunda izlenim oluşturmaya çalış. Sonra tutsun ya da tutmasın sorun değil. Hâlbuki olması gereken enflasyon hedeflemesi yapmaktır. Doğal olarak tüm değişkenleri belirleme şansı sende değildir. Ama tüm değişkenleri kendi istediğin hedeflere doğru gitmesi için meşru şekilde elinden gelen her müdahaleyi yaparsın. Sen devletsin. Toplum, devlete tabi olmayı ancak doğru yönetildiğinde kabullenir. Eğer bu konuda tereddüt varsa değişiklik zamanı gelmiştir.
Onun için Merkez Bankası tahmin edemez. Hedeflemek zorundadır. Ama kafalardaki sözüm ona liberalizmin at gözlüğü “öğrenilmiş çaresizlik” tribünlerden gelişmeleri izlemeyi bizlere iktisadi zorunluluk olarak dayatıyor.
Acı gerçeklerin kendini dayatması dahi bu tercihten vazgeçmeyi akla getiremiyor. Enflasyon artık acıtıcı boyutlara geldi. Eğer hâlâ atın yularlarını elinize almayı düşünmezseniz, enflasyon yıkıcı hale gelecek. Tabi önce yıkacağı iktidardır.