Apronda adam dövmenin bedeli!
Türk hava trafiği düşüşte. Dış hat seferlerinde 2016'da başlayan gerileme bu yılın ilk 4 ayında da sürdü. Ocak-Nisan itibarıyla ilk kez tüm trafikte düşüş yaşandı. Overflight dahil hava trafiğindeki gerileme dikkat çekti.
Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü, 2017 yılı Nisan ayına ilişkin havayolu uçak, yolcu ve yük istatistiklerini açıkladı. Açtım geçen yılların verileri de dahil şöyle bir baktım.
Yılın ilk 4 ayında oluşan tüm uçak trafiği overflight (herhangi bir yere inmeksizin ülke hava sahasının kullanılması) dahil 536 bin 42 olmuş. Bu sayı geçen yıla göre yüzde 0.4 düşmüş. 2017'nin söz konusu döneminde iç hat uçak trafiği sadece yüzde 0.1 artarak 269 bin 18 olurken, dış hat uçak trafiği yüzde 8.6 gerilemiş ve 147 bin 585'te kalmış. Overflight hariç uçak trafiği 416 bin 603 ile 2016'nın ilk 4 ayına kıyasla yüzde 3.2 gerilemiş.
ÖNCE TEK HANEYE DÜŞTÜ
DHMİ verileri 2008 yılına kadar gidiyor. Geçen yıllarda oluşan uçak trafiğine baktığımda Ocak-Nisan dönemleri itibarıyla 2008'den bu yana tüm uçak trafiğinde ilk kez düşüş yaşanmış. Tüm uçak trafiğindeki artışlar şöyle; 2016'da yüzde 9.8, 2015'te yüzde 4.9, 2014'te yüzde 13.9, 2013'te yüzde 12, 2012'de yüzde 6.4, 2011'de yüzde 15.5, 2010'da yüzde 21.6, 2009'da yüzde 2 ve 2008'de yüzde 6.
Buna göre 2010'dan itibaren çift haneye yükselen uçak trafiğindeki artışlar 2015'ten bu yana tek haneye düştü ve 2017'de de azaldı.
2017'nin ilk 4 ayında iç hat yolcu sayıcı yüzde 0.8 artarak 31.6 milyona çıktı. Ama dış hat yolcu sayısı yüzde 1.1 azalışla 18.5 milyona düştü. İç hat yolcu sayısındaki artış 2016'da yüzde 12.2, 2015'te yüzde 7.7 ve 2014'te yüzde 18.8 olmuştu. Dış hat yolcu sayısındaki artışlar da yine sırasıyla yüzde 0.1, yüzde 5.6 ve yüzde 13 olarak kayıtlara geçmiş.
YOLCULAR AYAK KESTİ
Türkiye'nin dış hat uçak trafiği ve yolcu sayısında 2016 genelinde de gerileme görülmüş. 2016 genelinde Overflight dahil trafik yüzde 0.8 artışla 1 milyon 830 bine dayanırken, dış hat uçuşlarda yüzde 9.1 ve dış hat yolcularda yüzde 15.2 azalış görülmüş. İç hatlar trafiğinde ise yüzde 6.4 artış görülürken, yolcu sayısında yüzde 5.6 artış yaşanmış. 2017'nin ilk 4 ayındaki veriler hava trafiğindeki ve dış hat yolcularındaki düşüşün sürdüğünü gösterirken, iç hatlarda da artışın yavaşladığına işaret ediyor.
Hatırlanacağı üzere Türkiye'nin önde gelen moda tasarımcılarından Barbaros Şansal, yılbaşı gecesi yaptığı sosyal medya paylaşım nedeniyle bulunduğu KKTC'den sınır dışı edilerek, yurda getirilmişti. Şansal, uluslararası havalimanı olan Atatürk Havalimanı'nda uçaktan indiği sırada apronda bir grup havalimanı çalışanı tarafından saldırıya uğramış, olay hem iç hem de dış basında geniş yankı uyandırmıştı.
UÇUŞLARA KISITLAMA
Mart ayında ise hem ABD hem İngiltere, bazı uçak seferlerinde cep telefonundan büyük elektronik cihazların kabine alınmasını yasakladı. Yasak Türkiye, Ürdün, Mısır, Suudi Arabistan, Kuveyt, Fas, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden ABD’ye yapılan seferler için geçerli olurken, İngiltere’nin listesinde ise Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri yer almadı. Söz konusu ülkelerdeki birçok havalimanında bir Türk şirketinin (TAV Havalimanları) işletmeci olması ve o ülkelerden Türk Hava Yolları'nın seferlerinin ağırlıklı olması kararın güvenlikten çok, siyasi ve ticari olduğu yorumlarına yol açtı. Bugün itibarıyla Avrupa Komisyonu da, Avrupa’daki havalimanlarından ABD’ye yapılacak uçuşlarda elektronik yasağı uygulanmasının başlayacağını bildirerek, gerekli hazırlıkların yapılması talimatını verdi.
ZARARINA UÇUŞLAR
Elbette hava trafiğindeki olumsuz tablo hava yolu şirketlerimizi de etkiledi. Ülkece gurur kaynağımız olan Türk Hava Yolları (THY), yılın ilk 3 ayında 1.4 milyar TL zarar yazdı. Şirketin Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda yayınlanan faaliyet raporuna baktığımızda, söz konusu zararın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14.8 arttığı görülüyor. Buna karşın şirketin satış gelirleri ise yüzde 13.7 artarak 7.3 milyar TL'ye yükselmiş. THY 2016’nın tamamında 47 milyon TL zarar açıklarken, şirketin satış gelirleri yüzde 2.5 artışa 29.5 milyar TL olmuştu.
THY'nin yolcu sayısında da geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 8 düşüş olmuş. Uçakların ortalama doluluk oranı yüzde 74.2'de kalmış. Ancak geçen yıla göre 0.5 puan artış göstermiş. THY'nin toplam konma sayısı yüzde 9.6 ve transfer yolcu sayısı da yüzde 11.6 azalış göstermiş. THY'nin yurt dışı uçuşlarındaki konma sayısındaki düşüş de yüzde 14.6 olurken, uluslararası yolcu sayısı yüzde 11.8 gerilemiş.
Bir süre önce el değiştiren Borajet Havayolları da "teknik sebepleri" gerekçe göstererek uçuşlarına ara verdiğini duyurmuştu.
Öte yandan 2016'da 133.7 milyon TL zarar eden Pegasus'un, geçen Cuma KAP'a bildirdiği Ocak-Mart trafik sonuçlarına göre, ilk çeyrek yolcu sayısı yüzde 7.4 artışla 5.76 milyon oldu. Doluluk oranı ise 4.79 puan artışla yüzde 80.9 olarak gerçekleşti.
Mayıs ayına geldik ama havalar bir sıcak bir soğuk. Hava trafiğinde durum zaten aylardır bozuk.