Avrasya yaban domuzu (2)

Evcil akrabalarının aksine Sus scrofa'nın cinsel etkinliği mevsimliktir. Bu durum besin kaynaklarının ve iklimin elverişli olmasıyla ilintilidir. Avrupa'da genellikle bir batında 4-7 yavru doğar. Irak ve Ermenistan'da bir batında sırasıyla 5 ve 7-10 yavru doğduğu saptanmıştır. Java'da üreme döneminin başında bir batında 6-10 yavrunun doğduğu, sonuna doğru bu sayının 2-4'e indiği kaydedilmiştir.

Batı Avrupa'da ilk üç aydaki ortalama yavru ölüm oranı %15'tir, ancak yaşamlarının ilk yılında %50–75 arasına ölüm oranı olduğu bildirilmiştir. Bu ölüm oranlarının yırtıcıların ve iklimin verdiği zararlara bağlı olduğu düşünülmektedir. Bu etmenler bir neslin sadece %15'nin hayatta kalmasına yol açmaktadır.
Besin maddesi olarak ya da spor amacıyla avlanan bir türdür.

TEHDİTLER

Küresel düzeyde bu türe yönelik büyük bir tehdit söz konusu değildir. Ancak yerel olarak yaşam alanlarının tahribi, avlanma ve ürünlere verdiği zararın önlenmesi için özellikle insan yerleşimlerine yakın yerlerde pek çok tehdit söz konusudur. 1950'lerde Afganistan'da tarımsal amaçlı olarak bataklıkların kurutulması ve Avrupalılar tarafından avlanmaları sonucunda yaban domuzu sayısında azalma olmuştur. Ancak diğer bölgelerde “hasat zamanında tarlaları işgal ederek ciddi zararlar vermektedirler.”

Malezya'nın batısında özellikle ticari amaçlı av baskısıyla yaban domuzu sayısının hızla azaldığı bildirilmiştir. Buna karşın şekerkamışı, tapyoka ve Hindistan cevizine bile verdikleri zarar nedeniyle yaban domuzları “Tarımsal Zararlı Talimatı”nda yer almaya devam etmiştir. İran'da yaban domuzlarının çeşitli ürünlere verdikleri zarar nedeniyle “yerel çiftçilerin gazabına uğradığını ancak genellikle bunun etkisiz kaldığı” belirtilmiştir. 1960-70 döneminde Pakistan'da şekerkamışı sanayiinin genişlemesi, yaban domuzu sayısının artmasına yol açmış ve bunların şekerkamışı tarlalarında yaptığı yıllık zararın 5 milyon Rupi'ye ulaştığı tahmin edilmiştir. Bu durum zehirli yemler de dahil mücadele yöntemlerinin uygulanmasına yol açmıştır.

1971'de Hindistan'daki yaban domuzlarına değinerek “işlenen alanlardaki ürünlere daha fazla zarar veren başka hayvan yok iken onların korunması için talepte bulunmak imkânsızdır” diyen yazar pek çok ülkeden destek görmüştür. Sus scorfa riukiuanus, uluslararası düzlemde aşırı derecede tehdit altında sayıldığı halde Japonya'nın güneyindeki adalarda domuz salgını, fiilen çevresel bir zararlı sayılmış ve domuzları öldüren çiftçilere Japon hükümeti tarafından ödül verilmiştir. Endonezya'nın çeşitli bölgelerinde özellikle Java'da yaban domuzlarını yok etmek kastıyla örgütlü av partileri ve zehirleme kampanyaları yapılmıştır.

Bu yolla binlerce yaban domuzu itlaf edildiği halde pek az etkisi olmuştur.

Sürekli avlanma nedeniyle Vietnam ve Tayvan dahil birçok ülkede başlıca av hayvanları ortadan kalktığı halde yaban domuzlarının birkaç sözde korunmakta olan alanlarda yaşamaya devam ettiği bildirilmiştir.

Bunlar ve çoğu İslâm olmayan ülkede yaban domuzları geçim amacıyla veya keyfi avcılık yapanlar için yegâne ve en önemli av hayvanıdır. 1970 ile 1989 arasında Japonya'da %85'i avlanarak, %15'i av yasağı olan dönemde çiftçiler tarafından itlaf edilerek yılda ortalama 64 bin baş domuz öldürülmüştür. Kaçak avcılık nedeniyle bu rakamların gerçek değerin %50 -100 altında olduğu ileri sürülmektedir.

Önceleri neredeyse bu domuzların hemen tümü yerel olarak tüketilirken, 1972'de adaya elektrik/soğutma gelince ticaret erbabı karkasların büyük çoğunluğunu Osaka'daki ağız tadı (gourmet) piyasasına göndermeye başlamıştır. Böylelikle nispeten daha yüksek fiyatlı yaban domuzu eti talebinin sürmesi güvenceye alınmıştır.

Yaban domuzları onları kırıp geçiren bir takım bulaşıcı hastalıklara duyarlıdır. 1989'da Srilanka'daki bir ulusal parkta domuz humması nedeniyle yaban domuzu kırımı olmuş, ancak 1991 yılında sayı yeniden iyileşmiştir. Kolera ve uyuz gibi hastalıklar da etkilidir.

Başıboş kalmış evcil domuzlarla çiftleşen yaban domuzlarındaki genetik bulaşma da bir tehdittir. Bu melezler daha iri oldukları ve belirgin şekilde hızlı ürediklerinden İtalya'da yaygınlaşmış ve safkan yaban domuzları yalnız Roma yakınlarında bir koruma alanında kalmıştır.

Yaban domuzları Libya'da ortadan kalkmış iken, bir av hayvanı sayıldığı ama nadiren yendiği komşu ülke Cezayir'de sayıları artmaktadır. Av baskısı sömürge dönemine göre azalmaktadır.