Bireysel emeklilik otomatik katılım
1Ocak 2017 tarihi itibarıyla hayata geçen BES çalışanlara sosyal güvenlik sisteminin sağladığı emeklilik gelir ek bir gelir sağlama ve bireylerin tasarruf bilincini geliştirmek amacını taşımaktadır.
OTOMATİK KATILIM SİSTEMİNE (OKS) DAHİL OLACAK KİŞİLER
- T.C. vatandaşı veya mavi kartı olanlar
- 45 yaşını doldurmayanlar
- Kamu personeli (4/a)
- Özel sektör çalışanları (4/b)
SİSTEME GEÇİŞ TARİHLERİ
250 üzeri çalışanı olan şirketler sisteme geçmiş durumda.
*100-249 arası çalışanı olan şirketler - 01.07.2017
*50-99 arası çalışanı olan şirketler - 01.01.2018
*10-49 arası çalışanı olan şirketler - 01.07.2018
*5-9 arası çalışanı olan şirketler - 01.01.2019
ÇALIŞANLAR SİSTEME NASIL GİRECEKLER?
- Çalışanların işvereni bir emeklilik şirketi ile sözleşme yapacak.
- İşveren çalışanlara ait tüm bilgileri (data) emeklilik şirketine verecek.
- Daha sonra her ay çalışanlarla ilgili istenen datayı yine şirkete gönderecek.
- İşveren çalışanların brüt maaşından yüzde 3 hesapladığı BES payını net ücretinden keserek. emeklilik şirketinin hesabına yatıracak.
- Bu yatırma işlemi en geç ücretlerin ödendiği tarihi izleyen ilk işgününde yapılacak. Maaş ve ücretler ne zaman ödenirse onu izleyen ilk işgünü bunu yüzde 3’lerin havale edilmesi şart. Burada şu akla gelebilir, maaş ve ücretler geç ödenirse veya kısım kısım ödenirse ne olacak? Burada esas olan ödemenin ne zaman yapılmışsa o günü izleyen işgünü yüzde 3’lerin yatırılmasıdır.Burada ileride ücretlerin geç ödenmesinden dolayı çalışanın nema kaybı olacağından bu kayıp iş müfettişleri tarafından işverenden cezalı olarak tahsil edilecektir.
CAYMA HAKKI
- Çalışanlar bu sisteme girdikleri tarihten itibaren 2 ay içinde bu sistemden çıkabilirler. Bu durumda çalışanın ödediği katkı payları ve oluşan yatırım gelirleri kendisine iade edilir. Cayma süresinden sonra OKS’den çıkılabilir. Ama bu durumda çalışanın alacağı para ile ilgili koşullar farklıdır.
KATKI PAYLARI
Giydirilmiş brüt ücretin (mesai, izin, prim dahil) yüzde 3’ü. Bu katkı payını çalışan artıramaz.
- Çalışanın ödediği katkı payının yüzde 25’i tutarında devlet katkısı
- 2 aylık cayma süresi sonunda sistemde kalanlar devletin 1000 TL başlangıç katkısı
İŞLEM ÜCRETİ
Çalışanların emeklilik şirketine yatırılan yüzde 3 paylarının en fazla yüzde 1.09 oranında Fon İşletme Gider Kesintisi (FİGK) olarak emeklilik şirketine ödenir. Bunun dışında başka bir gider yoktur . İşverenlerin bu hususta ödeyecekleri bir yükümlülükleri yoktur.
EMEKLİLİK HAKKI
Çalışanlardan 10 yıl sistemde kalan ve 56 yaşına gelenler emeklilik hakkına sahip olurlar.
Emeklilik haklarını kullananlara sağlanan teşvikler şunlardır:
- Düzenli olarak hesabına ödenen yüzde 25 devlet katkısı.
- Cayma süresin sonunda verilen 1.000 TL başlangıç devlet katkısı.
- Emeklilik hakkının kullanılması halinde emeklilik hesabındaki birikimini en az 10 yıl süreli yıllık gelir sigortalı sözleşmesi kapsamında almak isteyenlere birikiminin yüzde 5’i tutarında devlet katkısı.
BİRİKİMİN GERİ ALINMASI
Çalışanlar birikimlerini üç yolla geri alabilirler.
1-Toplu para
2-Programlanmış geri ödeme:Kendi belirleyeceği tutarda emekli maaşı gibi alır ve bu parasının tamamının sonlanmasına kadar devam eder.
3-Yıllık gelir sigortası:Ömür boyu emekli maaşı şeklinde alır.
BU SİSTEM YÜRÜR MÜ?
Bu sistem çalışanın lehine bir sistemdir. Bir çalışanın 10 yıl sonunda ne kazanacağını bir örnekle açıklayalım:
Çalışanın brüt maaşının 3.000 dolara denk gelen lire olduğunu kabul edelim ve 10 yıl boyunca bu dolar hesabından gidelim.
Brüt maaş toplamı (10 yıllık =10*12*2.000 USD): 240.000 USD
Toplam kesinti tutar
(240.000 *yüzde 3): 7.200 USD
Devlet katkısı (7.200 USD
*yüzde 25): 1.800 USD
Başlangıç devlet katkısı:
1.000 TL
Varsayalım ki yatırım getiri oranı yüzde 10 olsun: 900 USD +100 TL
10 yıl sonra toplu olarak alınacak para: 9.900 USD + 1.100 TL
Bu hesaba göre cayma durumunuzu, bu para sizde kalsa ne yapabileceğinizi bundan daha fazla bir gelir elde edip edemeyeceğinizi hesaplayın. Belki her ay 60 dolara bir altın alırsınız.
Bize soracak olursanız bu sistemde sebat etmenizde yarar. Aksi halde bu paraları tasarruf etmez harcarsınız.