Birleşik Krallık’tan kölecilik tazminat istekleri
BİRLEŞMİŞ Milletler hâkimi Patrick Robinson “Transatlantik kölecilik için tazminat tarih ve yasa ile belirlenmiş bir gereklilik durumudur” dedi. Uluslararası Adalet mahkemesinde görevli bir üst düzey hâkim olan Robinson Birleşik Krallığın Transatlantik kölecilik ile ilgili tazminat çağrılarına artık kulaklarını tıkayamayacaklarını belirtti.
Hâkim Patrick Robinson daha önce de eski Yugoslavya Başkanı Slobodan Milosevic mahkemesinde başkanlık yapmıştı. “Kölecilik tazminatındaki uluslararası akım hızla değişiyor ve Birleşik Krallık da bu konudaki duruşunu değiştirmeli. Dünya yüzünde görülmüş en büyük vahşeti artık görmezden gelemezler, insanın insana, bu insanlıktan uzak acımasız davranışını görmek, kabul etmek önemlidir. Başka hatalar için tazminatlar çok daha hızlı ödendi. Benim en büyük vahşet ve insanlık tarihindeki en büyük suç olarak gördüğüm transatlantik köleciliktir” dedi.
“Artık Birleşik Krallığın da bundan kaçamayacağını, tarih ve yasa ile bunun gerektiğini ekledi. The Guardian Gazetesindeki habere göre Robinson özel olarak The Guardian’a “UNESCO Transatlantik köle ticaretini anma günü”nde bilgi verdi. Ayrıca Londra valisinin ofisinde bu konuda baş konuşmacı oldu.
Robinson ayrıca “Brattle transatlantik köle ticareti tazminat grup raporu”nun yazımında anahtar bir rol üstlendi. Bu rapor haziranda yayınlandı.
Rapor, ayrıntılı bir analiz sunmakta, 31 ülkeye tazminat ödenmesini öngörmekte. Rapor, trilyonlarca dolar tazminat belirtmekte. Rapor, Amerikan Uluslararası Hukuk Derneği sempozyumunda, West İndies Üniversitesinde yayınlandı ve Birleşik Krallığın 14 ülkeye 24 trilyon dolar ödemesini önerdi. Bu rakamın 9.6 trilyon doları Jamaika için. Kendisine bu rakamın yüksekliğinin sürpriz olup olmadığı sorulduğunda ise şaşırmadığını söyledi.
TARİHİN GÖRDÜĞÜ EN BÜYÜK VAHŞET
“Bu rakamlar 5-10 yıllık rakamlar değil, yüzyılları kapsıyor ve bu zamana kadar hiçbir tazminat ödenmedi, bu rakamlar ilk kölenin alındığı ve satıldığı günden başlıyor” dedi. Bu tazminatın bir defa da değil, 10-25 yıl gibi bir aralıkta adım adım ödenebileceğini de ekledi. Raporun West İndies Üniversitesinde açıklandığında konuşan eski Jamaika Başbakanı PJ Patterson “Gerekirse hukuk yoluna başvururuz” dedi.
Robinson ise hukuk yerine siyasi ve diplomatik bir anlaşma daha yerinde olabilir” dedi. Nisan ayında Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak bu konuda özür dilemeyi ve tazminat vermeyi reddetti.
Robinson “Birleşik Krallık Başbakanına saygım sonsuz ancak bu konudaki duruşunun hoş olmadığını ve tekrar düşünmesini ümit ediyorum. Akıntı değişiyor, siyasi ve global akıntı hareket ediyor ve bu akıntı tazminat ödenmesinden yana. 400 yıl sürmüş bu tarihin gördüğü en büyük vahşet kazanılan kar ile paralel değil, uzunluğu ile paralel değil” dedi.
Robinson 1944, Jamaika doğumlu.Üniversiteyi bitirdikten sonra savcı ve devlet görevlisi olarak Jamaika’da çalışmış. “Devlete uluslararası hukuk konularında danışmanlık yapıyordum. Inter Amerikan İnsan Hakları Komisyonunda üye oldum. 2015’te de uluslararası adalet mahkemesine seçildim” dedi. Babasının bir ilkokulda müdür olduğu ve yaşamında yaptığı birçok işte babasının ilham verdiğini sözlerine ekledi.
“Bu görevi de yalnızca Karayip ve Jamaika’da değil, dünyanın her yerinde kölelik yapmış insanların çocuklarına bir hizmet olarak gördüm” dedi. Kenneth Muhammed de “Eleştirileri dinlemeyin. Kölecilik için tazminat tarihte yapılan yanlışları düzeltecek” diye ekledi. Ancak, Birleşik Krallık’taki çoğunluk halk “Bunlar yüzyıllar geride kaldı.Bizimle, şu anla ilgisi yok. Ayrıca kölecilik tarihin her zamanında, Antik Yunandan, Mayalardan, Moğollara, her ülkede vardı, bir tek bizim suçlanmamız adil değil” demekteler…