Bitmeyen çilelerin ozanı: Heinrich Heine
1797-1856 yılları arasında yaşayan Heinrich Heine (Haynriş Hayne), ülkemizde pek tanınmamasına karşın dünyaca ünlü en büyük birkaç Alman şairinden biridir. Ne var ki Yahudi kökenli olduğundan, çoğu kez Alman toplumunda dışlandı ve Fransa’ya göç etmek zorunda kaldı. Orada birçok ünlü düşünür ve sanatçıyla kalıcı dostluklar oluşturdu; zaman zaman onlarla sanatsal üretimini sürdürdü..
Heinrich Heine
Şiirlerinin çoğu, günümüzde bile dilden dile dolaşmakta, Almanya’nın bütün okullarında okutulan ders kitaplarında tanıtılmaktadır... “Lorelay” adlı şiiri, dünyaca en ünlü şiirlerinden biridir. Günümüzde bile şarkılaştırılmış Lorelay şiirini; hangi Almana sorsanız, hemen mırıldanmaya başlar. Ama yazarının kim olduğunu çoğu bilmez!
Gurbet yaşamının son yıllarını yatalak olarak Paris’te
geçirdi ve orada öldü.
En ünlülerinden birkaç kitabı:
Buch der Lieder (Şarkılar Kitabı), Neue Gedichte ( Son Şiirler) Deutchland Ein Wintermârhen (Almanya – Bir Kış Öyküsü), Atta Troll. Sommernachtsraum (Atta Troll. Bir Yaz gecesi Düşü)
Doğrudan Fransızca olarak yazdığı kitaplarından birkaç örnek:
Poèmes et Légendes (Şiirler ve Efsaneler)
Tableaux de voyage (Yolculuk Tabloları).
Aşağıda, bu çileli ozandan seçtiğimiz bir şiirinin çevirisini veriyoruz:
*****
BİL BAKALIM, İLK SAATİ KİM BULDU
Söyle bana, şu duvar saatini kim buldu ilkin,
Saatleri, dakikaları kısaca şu zaman dilimlerini?
Soğuk mu soğuk, hüzünlü bir adam buldu onları ilkin.
Bir kış gecesi düşlere dalıp gittiğinde,
Farelerin gizli tıkırtılarını sayıyordu sessizce
Ve gaga vuruşlarını, ormanlardaki kurtların kuşların.
Bil bakalım, kim buldu ilk öpücüğü?
İlk öpücüğü öpülen mutlu dudaklar buldu;
Bu dudaklar art niyetsiz başkalarını öptü.
Aylardan mayıstı, o güzelim mayıs.
Çiçekler püskürdü hemen topraktan
Ve gülümsedi ta tepelerdeki güneş,
Tekmil kuşlar şarkılar söyledi.
Heinrich Heine
(Çeviren: Yaşar Atan)
Gene her zamanki gibi, iki şiir de bizden, diyoruz. İyi haftalar dileğiyle..
DÜNYAMIZIN ZEMBEREĞİ
Uçuyorlarsa serpile serpile
O canlar canı dost kuşlarım
Kentimin göklerinde böyle
Ve güneşimi koşturan atlar
Geçerlerken soluk soluğa Akdeniz’i
Götürüyorlarsa bir selam benden
Dünyalı bütün kardeşlerime
Daha ne isterim ki mirim
Bu demektir ki
Sarıkız’ım kurmuştur bu sabah da
Dünyamızın zembereğini
Aşkla.
(Yaşar Atan)
KAÇAK YILDIZ
Bu sabah yeni uyanmıştı daha
Hani o çiçekler yolum üstündeki
Zaten bakışlarından anladım
Çoğu Akdenizliydi
Hep Akdeniz’e hasret
Bulut nedir pek bilmezlerdi
Merhaba dedim yürekten
Nasıl da sevindi hepsi
Berlin yakınlarında bu sabah
O parkı gördüm gene sisliydi
Oturdum yakındaki bir kahveye
Ve açınca gördüm
Şiir defterimde
Ürkek mi ürkek
Sığıntı bir yıldız vardı
O da Akdenizliymiş hani
Göçmen gelmiş buralara
Beni görünce
Gülümsedi.
(Yaşar Atan)
oOo oOo
Mitolojiyle ilgilenen okurlarımız için son çıkan kitabımız:
HOMEROS’UN İZİNDE – İLYADA ÖYKÜLERİ
(Boyalı Kuş Yayınları)