Borçla ekonomide dev adımlar atılmaz
Sanayici, tüccar, esnaf, çiftçi, tüketici herkes borç içinde ve bunalmış durumda. Borcu borçla ödemeye çalışıyor ama yeni borç bulmasının önünde büyük zorluklar var. Bir kere döviz mevduatlar bankada park etmiş yerinden kıpırdamıyor. İşletmeler kar yaratamıyor. Nakit akışında ipin ucunu kaçırmış durumdalar.
Hükümet buna çözüm olarak Torba Yasa ile bazı kolaylıklar getiriyor ve Hükümet çevrelerinin dev adım dedikleri önlemler gündeme getiriliyor. Ama hep yeni borç, borç yapılandırma, faiz silme gibi borçlanma araçları. Aslında sorun yapısal ve derinlerde. Hükumet borca dayalı önlemlerin işe yarayacağını sanıyor. Bu geçici rahatlama sağlar.
YENİDEN İSTANBUL YAKLAŞIMI
Daha önce çerçeve anlaşması yapılıp borçları yapılandıran şirketlerle aynı risk grubunda bulunan şirketlerin banka borçları yapılandırılacak.
Çerçeve anlaşmalarının yapılma süresi iki yıl olacak ve bu süreyi Cumhurbaşkanı artırmaya yetkili olacak.
Bu yaklaşıma finansal yeniden yapılandırma adı veriliyor. Bundan yararlanabilmek için borç ödeme kabiliyetinde olmak şart. Burada duralım. Şirket zaten borç ödeme olanaklarını kaybettiği için acaba deyip borçlarını uzun vadeye yaymak istiyor. Daha uzun vadede yapılandırılacak bu borçlar o zamana kadar Allah Kerim denerek zaman kazanılmak isteniyor. Şimdi yapılandırılan taksitlerin ödeme yeteneğinin borçlularda olup olmadığına bakılacak. Böyle olunca birçok borçlu bundan yararlanamayacak demektir.
Bu sistemde borçların anapara ve faizlerinde indirim veya bir bölüm silmek mümkün olacak.
Alınacak diğer tedbirler de şöyle:
1-Teminat azaltmak
2- Anapara, faiz veya kar payı alacaklarını; kısmen veya tamamen iştirake çevirmek
3- Özel amaçlı şirketler ile yatırım fonlarına ayni, nakdi ya da tahsil şartına bağlı bir bedel karşılığı devir veya temlik etmek
4- Borçlu ya da üçüncü kişilere ait ayni değerler karşılığında kısmen veya tamamen tasfiye etmek, satmak, bilanço dışına çıkarmak,
5-Diğer alacaklı kuruluşlar ve alacaklılarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak gibi gerekli görülen tedbirler alınabilecek.
BANKACILARIN ELİ RAHATLIYOR
Düzenleme uyarınca yapılacak teminat azaltma, anapara ve diğer alacaklardan vazgeçilerek kayıttan düşme yahut benzer işlemlerle kredilerin yeniden yapılandırılması Bankacılık Kanunu ile düzenlenen zimmet suçunu oluşturmayacak.
GÜÇLÜ FİNANSAL YAPI İÇİN 15 DEV ADIM
Bu cümle bize ait değil. Sabah gazetesi haberi böyle duyuruyor. Kalkınma Planında yer alan önlemler şöyle sıralanıyor.
1-KGF Destekleyecek: Kredi Garanti Fonu'nun (KGF) öncelikli sektörlerde verimliliği artıran projelerde kullanılmasına ağırlık verilecek. Fon'un yüzde 50'si imalat sanayi sektörlerinde yatırım-ihracat kredilerine tahsis edilecek.
2-Sanayiye Öncelik: Kalkınma ve Yatırım Bankası'nın öz sermayesi 10 milyar lira yükseltilecek, sanayi yatırımlarına desteği artırılacak. Banka, Türkiye Kalkınma Fonu'nu kuracak.
3-Girişim Sermayesi Fonları: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde fonların fonu oluşturulacak.
4-Yatırım Kredilerinde Destek: Öncelikli ürünlerin üretimi için kredilere ilave destek sağlanacak.
5-Girişim Sermayesi: Kalkınma ajansları eliyle bölgesel girişim sermayesi uygulaması başlatılacak.
6-İmalata Destek: Finansal destek sağlayan kurumların, bankaların imalat sanayii ihtiyaçlarına yönelik uygulamaları güçlendirilecek. Bu firmaların uzun dönemli getiriyi hedefleyerek risk almalarını sağlayacak, güçlü-yenilikçi finansmana erişimi kolaylaştıran bir yapı kurulacak.
7-Kredi Yüzde 50'ye çıkıyor: KOSGEB desteklerinden imalat sanayine ayrılan pay kademeli yüzde 75'e çıkarılacak. Öncelikli imalat sanayi sektörlerine ayrılan pay ise yüzde 50'ye çıkarılacak.
8-Sigorta-Garanti: Kredilerle birlikte sigorta-garanti programları çeşitlendirilecek. Eximbank tarafından ihracatçı firmaların ihracat alacakları ve ülkemizde üretilmeyen girdileri için kullanacakları vadeli işlem piyasası işlemlerine yönelik destek programı oluşturulacak.
9-Katılıma Vergi Desteği: Öncelikli sektör yatırımlarının finansmanında katılım bankalarınca sunulan ortaklık yöntemleri desteklenecek.
10-Büyümeye Destek: Firmaların büyümelerine yönelik finansman imkanları artırılacak. Uygun-esnek koşullu krediye erişim kolaylaşacak.
11-Emeklilik Fonları: Tasarruf olanakları artırılarak, bu fonlarda oluşan kaynakların sanayinin büyümesine yönlendirilmesi teşvik edilecek.
12-Şirket Evlilikleri: Firma birleşme ve satın almaları kredilendirilecek.Sanayi ve teknoloji şirketlerinin tahvil ihracı, kitle fonlaması gibi yollarla bankacılık dışı doğrudan finansman uygulamalarının çeşitlendirilmesi sağlanacak.
13-Varlık Fonu Güç Katacak: Türkiye Varlık Fonu büyük ölçekli yatırımlara destek olacak.
14-Teşvikte Yeni Dönem: Yatırım teşvik sistemi kapsamında, öncelikli sektörlerde belirlenecek ürünlerin üretimine yönelik ilave kredi sağlanacak.
15-Taşınır Rehni İle Kredi: Taşınır rehni yoluyla krediye erişime ilişkin sistem ve süreçler etkinleştirilerek bu yolla imalat sanayii sektörlerine kredi kullandırma imkanları artırılacak.
HEP AYNI ÖNLEM
Yıllardan beri borçlanma ekonomisinin modeli aynı. Önce borçlandır. Borcunu ödeyemezse yapılandır. Ödeyemezse bir daha yapılandır. KGF ver. Teşvik ve destek ver. Kredi alma kolayları getir. Hep aynı. Oysa bunlarla yapısal sorunlar çözülmez. Yapısal sorunlar yapısal adımlarla çözülür. Bunun adı da üretmek, katma değer yaratmak, startuplara öncelik vermek, tasarruf yapmak, tarıma ve turizme önem vermek, yani milli ekonomiye dönmek.