Bütün yollar nasıl Soçi'ye çıktı?

Mustafa Birol Güger

Rusya Federasyonu, Suriye krizinin patlak verdiği 2011 yılından bu yana Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın diplomatik, askeri ve politik anlamda güçlü bir destekçisi oldu

İşte, bu süreçte Rusya tarafından atılan ve Suriye'deki krizin seyrini değiştiren o tarihi adımlardan en önemlileri:

İLK ADIM: BM VETOLARI

Rusya ve Çin, Nisan 2011'de, Suriye'de Batı destekli protesto gösterilerinin patlak vermesinden yalnızca 6 hafta sonra, bazı Batılı ülkeler tarafından Birleşmiş Milletler'e (BM) sunulan ve Suriye hükümetinin söz konusu protestolara yönelik önlemlerini kınayan öneriyi veto ettiler.

Moskova ve Pekin yönetimleri aynı yıl Kasım ayında, Batılı ülkeler tarafından BM Güvenlik Konseyi'ne sunulan ve 'Suriye hükümetine özel amaçlı tedbirler dayatılmasını' öngören bir başka önerinin geçmesini de engellediler.

Rusya, Ortadoğu'daki müttefiki Suriye'yi Batı'nın baskılarından korumak için toplamda 11 karar taslağını veto etti.

KİMYASAL SİLAH ANLAŞMASI

Rusya ve ABD, Eylül 2013'te Cenevre'de, Suriye'nin kimyasal silahlardan arındırılması konusunda anlaşmaya vardılar.

Anlaşma, ABD'nin 21 Ağustos'ta Şam yakınlarında gerçekleşen bir kimyasal saldırının sorumlusu olmakla suçladığı Suriyeli güçlere yönelik planladığı askeri harekatın önüne geçti.

Anlaşmanın ardından, saldırının bölgede faaliyet yürüten terör örgütleri tarafından gerçekleştirildiği yönünde önemli bulgular ortaya çıktı.

ASKERİ MÜDAHALE: BİR DÖNÜM NOKTASI

Suriye limanlarındaki Rus askeri varlığı Mart 2015'ten itibaren güçlenmeye başladı.

Rusya, Ağustos ayının sonunda Lazkiye kentinin kıyılarındaki Hmeymim'de bir hava üssü açtı.

Eylül 2015'te Suriye hükümetinden, Rus jetlerinin Suriye ordusuna destek mahiyetinde hava saldırıları düzenlemesine ilişkin onay alındı

Rusya, 1989 yılında Afganistan'dan çekilmesinden bu yana ilk kez ülke dışında bu çapta bir askeri harekatı yönetiyordu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Ekim 2016'da, Suriye hükümetiyle, Rusya Federasyonu Hava Kuvvetleri'nin Hmeymim hava üssünde 'belirsiz bir süreyle' konuşlandırılması üzerine anlaşmaya vardı.

Bütün bu gelişmeler, sahadaki üstünlüğün Suriye ordusuna geçmesine yardımcı olurken, Halep'in 2016 yılında terörist unsurlardan temizlenmesi, Rusya ve Suriye arasındaki askeri işbirliğinin ilk meyvelerinden biri oldu.

ABD'NİN DIŞINDA KALDIĞI MASA: ASTANA

Ocak 2017'de, Kazakistan'ın başkenti Astana'da Türkiye, Rusya ve İran'ın garantörlüğünde Suriye konulu barış görüşmeleri başladı.

ABD bu görüşmelere davet edilmedi.

O günden bu yana gerçekleştirilen 7 toplantı, garantör ülkelerin mutabakatıyla Suriye'nin çeşitli bölgelerinde 4 çatışmasızlık bölgesi oluşturulmasının önünü açtı.

Bu durum, savaşa dair tüm koşulların Suriye ve müttefikleri lehine değiştiğini teyit etti.

SON KIRILMA: SOÇİ

20 Kasım'da, Rusya'nın Karadeniz kıyısındaki kenti Soçi'de, Astana'daki garantör ülkelerin, devlet başkanları düzeyinde gerçekleştirdiği üçlü zirve başladı >>>

Rusya Devlet Başkanı Putin, Suriye Devlet Başkanı Esad'la Soçi'de gerçekleştirdiği görüşmenin ardından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

"Suriye ulusu çok ciddi bir tecrübe yaşıyor ve her şeye rağmen teröristlerin nihai ve kaçınılmaz yenilgisi yaklaşıyor..."