CHP Merkez Türkiye Projesi

“CHP’nin Türkiye Ekonomik Yükseliş Projesi”ni inceleyince insanın etkilenmemesi ve hayal kurmaması mümkün değil. Ancak projeye uluslararası ticaretin işleyişi, hukuku, stratejik anlaşmalar ve küresel perspektiften baktığınızda henüz içi doldurulmamış ham ve biraz da gerçekçi olmayan proje olarak görmek mümkün. 

Bir kere seçime iki hafta kala bu denli büyük ve birçok soru sorduran bir projenin açıklama zamanı ve gerçekleşme süresi itibariyle bunu açıklayanların ve milyonlarca kişinin hayatta olmadığı bir dönemi işaret etmesi popülist bir yaklaşımla sunulduğunu ortaya koyuyor. 

ULUSLARARASI TİCARET ÇOK TARAFLIDIR 

Uluslararası ticaretle ilgili birçok kuruluş ve kurallar vardır. CHP bu projeyi yaparken bu kuruluşlarla görüş alışverişinde bulunmuş mudur? Kurallar ve anlaşmalar incelenmiş midir? Projeyi engelleyecek veya etkileyecek uluslararası kurallar analiz edilmiş midir? Biz projenin içeriğinden bu sorulara olumlu yanıt alamayacağımızı düşünüyoruz. 

Milletlerarası Ticaret Odası - (International Chamber Of Commerce - I.C.C.) 

Uluslararası ticarette satıcının malı alıcıya nerede ve nasıl teslim edeceği, sorumluluk ve risklerinin neler olduğu aynı zamanda alıcının malı nerede teslim alacağı sorumluluk ve risklerinin nerede başlayıp neler olduğu konularına açıklık getiren bu odaya Türkiye TOBB ile üyedir. 

G.A.T.T. (General Agreement On Tarıffs And Trade) 

1947 yılında Cenevre’de 23 ülkenin katılımıyla imzalanmış bir anlaşmadır. 

GATT’ın amaçları: Ticari ve ekonomik alandaki ilişkilerin artırılması, tam istihdamın gerçekleştirilmesi, dünyadaki üretim kaynaklarının etkin kullanımıdır. Uluslararası rekabet sistemini kurabilmek için üye ülkeleri, korumacı politikalardan uzaklaştırarak uluslararası ticareti serbestleştirme de yazılı olmayan amaçları olarak bilinmektedir. 

ULUSLARARASI ANLAŞMALAR 

Ülkeler arasında serbest ticaret anlaşmaları, ikili anlaşmalar vardır. Bu anlaşmalar taraflara birçok hak ve yükümlükler getirmektedir. 

YATIRIM YERİNİN TESPİTİ 

Mega Kent yerinin tespiti, kamu ve özel taşınmazları yatırım alanı olarak belirlenmesi ve tahsisi Anayasa, Medeni Kanun, Milli Emlak Mevzuatı gibi birçok yasal düzenlemelerin dikkate alınmasını ve gerektiğinde bu yasalarda değişiklik yapılmasını gerektirecektir. 

Öte yandan Mega Kentin kurulması halinde özel mülkiyet haklarına müdahale edilmesi söz konusu olacaktır. Bütün bunları göz önüne aldığımız zaman Mega Kenti kurmanın serbest bölge kurmak kadar kolay olacağını sanmayalım. 

YATIRIM FİZİBİLİTESİ 

Mega Kent Projesi aslında bir yatırım projesidir. Kamu ve özel sektör ortaklığında 20 yıllık bir yatırım öngörülmektedir. Bu kadar büyük bir yatırım projesinin fizibilitesi kısa sürede hazırlanacak bir plan da değildir. Yatırım fizibilitesi yüzlerce soruya yanıt verirken yasal, ticari, finans ve matematik dayanaklarını içerir. Özel sektör için öngörülen 160 milyar dolarlık bir yatırıma özel girişimcinin girmesi nasıl sağlanacaktır? Yatırımcı nasıl ikna olacaktır? Bununla ilgili özel sektör temsilcileri ile görüş alışverişinde bulunulmuş mudur? 20 yıllık yatırım bütçesi tablosu varsayımları nedir? Yatırım dönüş süre ve oranları neye göre tespit edilmiştir? Vergi politikası ne olacaktır? 

BÜYÜK DÜŞÜNMEK! 

AKP iktidarında büyük ve büyütülmüş projeler yapıldı veya hep gündeme geldi. Ülkemizin stratejik bir ülke olması nedeniyle büyük düşünmemiz gerekiyor. Büyük kalkınma hamlesi için büyük projeler şart. Bu açıdan baktığımızda CHP’nin de bu projesine iyi niyetle yaklaşmalıyız. Ama gerçekçilik adına Mega Kent projesini sunulduğu biçimi ile fantezi bulduğumuzu da söylemeliyiz. Hele kalkınma planını hazırlamadan ve mevcut üretim modelini değiştirmeden bu tür projeleri gündeme getirmeyi de popülist bir anlayış olarak görmek gerekir, diye düşünüyoruz.