Çıkar telefonunu göster!

Toplumda, Türk lirasındaki değer kaybı ve enflasyonist dönem yüzünden “birçok mal ve hizmete erişilebilirlik azalıyor” algısı olsa da veriler pek de öyle demiyor. Oraya geleceğiz.

Geçenlerde e-postama bir telefon markasının (vivo) yeni modelinin tanıtım bülteni düştü. Markanın internet sitesindeki mağazasına baktığımda fiyat aralığının, indirimli haliyle, 3.499 TL ile 14.999 TL arasında değiştiğini gördüm. Bir dönem Vestel de Venus markası ile telefon üretiyordu. Firmanın kendi sanal mağazasına baktığımda ürün göremedim. E-ticaret platformlarının birinde 3.799 TL'lik bir modeline denk geldim. Yine bir yerli marka Generale Mobile'ın ürünlerine baktığımızda 3.499 TL'den 9 bin TL'ye kadar çıkıyor. Bir başka yerli marka Reeder'in ise 2.099 TL'lik bir modeline denk geldim.

YENİLENMİŞ PAZARI BÜYÜYOR

Söz konusu fiyat taramasını yaparken gözüme yenilenmiş ibaresi çarptı. Telefondan pek anlamadığımdan zaman zaman Posta gazetesi teknoloji editörü Murat Gülderen arkadaşımın yazıları ile gelişmelerden haberdar oluyorum. Gülderen, 20 Haziran'da kaleme aldığı “Yenilenmiş cihaz pazarı uçuşa geçti” haberinde “Sıfır cep telefonları, tabletler ve bilgisayarlara neredeyse 15 günde bir zam gelmesi vatandaşı yüzde 30 daha ucuz olan yenilenmiş cihaz pazarına yöneltti. 2022’de yenilenmiş cep pazarı 50 milyon dolardı. Bu yıl bu tutarın 200 milyon dolara ulaşacağı öngörülüyor.” bilgisini paylaştı.

Yukarıda genelde uygun fiyatlı modelleri paylaştık. Ama hem android hem de ios akıllı telefonlarda üst modellerin fiyatı birkaç asgari ücreti buluyor. Örneğin iPhone'un en üst modeli 69.999 TL ile 85.999 TL arasında değişiyor. Avrupa'da teknoloji mağazalarında fiyatlar genelde 1200 avro civarında.

STATÜ İÇİN ALIYORSAN ZİYANLIK

Huawei'nin P60 Pro modeli ise 36.999 TL. Sanırım dokuz yıl önceydi. Bu markanın P modelinin ilk sürümü Türkiye'de tanıtıldığında yanılmıyorsam fiyatı 1200 TL civarındaydı. Telefonun arka tasarımı iPhone'a benziyor olacak bir arkadaşım “Bu yeni modeli mi?” diye sormuş. Ben de “iPhone kullanacak kadar para kazanmıyorum.” yanıtını verdiğimde şaşırmıştı. Nihayetinde telefon bir ihtiyaç. Fakat günümüz dijital dünyası ve telefonların özellikleri dikkate alındığında bir tüketim malından ziyade sermaye malı işlevi de görüyorlar. O bakımdan kullanım amacına göre fiyat/fayda analizi yapmak daha doğru. Nedense ülkemizde üst model telefon kullanmak bir kesim için bir ihtiyacı gidermekten çok statü meselesi. Hal böyle olunca da ne yerli ne uygun fiyatlı ithal ne de yenilenmiş modeller ilgimizi çekiyor. Elbette ithalat da patlıyor.

BİR MİLYAR DOLAR ÖDEDİK

TÜİK verilerini incelediğimde yılın ilk beş ayında akıllı telefon ithalatına bir milyar dolardan fazla döviz ödediğimizi görüyoruz. Oysa geçen senenin tamamında ödenen tutar 1.28 milyar dolardı. Bu yılın ilk beş ayında toplamda 2.3 milyon adet telefon ithal edilmiş. En çok ithalat 1.6 milyon adetle Çin'den. Çin'den yapılan ithalatın birim değeri 494.6 dolar. İkinci sırada 511 bin adetle Vietnam var. Oradan yapılan ithalatın birim değeri 298 dolar. ABD'den yapılan ithalat ise 24 adet ve birim değeri 854 dolar. Buna karşın 7.8 milyon dolarlık da 42 bin adet telefon ihraç etmişiz. En çok ihracatımız Fransa, Hollanda ve Çin'e. Hollanda'ya sattığımız telefonların birim değeri 547 dolarken, Fransa'ya olanlar sadece 52 dolar. Çin'e ise 74 dolar. 2022 yılındaki 1.28 milyar dolarlık ithalata baktığımızda 3.2 milyon adet telefon alındığı görülüyor. Adet değeri 396 dolar. Bu sene ise birim değer 430 dolardan fazla.