Çin'in yeni Başbakanı Li Qiang'ın görüşleri
Dünyanın gözü, Başbakan Li Qiang’ın (okunuşu Li Çiang) üzerinde.
Li Qiang, Çin’in en büyük ekonomik merkezi olan Şanghay’daki ve komşusu zengin Zhejiang ve Jiangsu eyaletlerindeki başarılı icraatları nedeniyle, Çin hiyerarşisinde ikinci sıraya yükseldi.
Çin’in “çiçeği burnunda” Başbakanı Li Qiang, 13 Mart 2023 Pazartesi günü, Çin Ulusal Halk Meclisi 2023 yıllık toplantısının ardından Başbakan olarak ilk basın toplantısını düzenledi.
Yeni Başbakan’ı tanımak için önemli bir imkân olan bu basın toplantısının tam metnine ulaştık. (1)
Metindeki önemli noktaları özetleyerek aktarıyoruz:
HALK GÜNLÜK YAŞAMDAKİ KAZANÇLARINA BAKAR!
“Halkımızın çoğunun gözü her zaman GSYİH büyümesinde değildir. Onların daha çok önemsediği şeyler konut, istihdam, gelir, eğitim, sağlık hizmetleri ve çevre gibi günlük yaşamda olup bitenlerdir. Bu nedenle, hükümet her zaman halkın ne hissettiğini göz önünde bulundurarak çalışmalarını planlamalı ve yürütmeli ve halkın isteklerine göre hareket etmelidir.
“Çin ekonomik ve sosyal kalkınmada büyük ilerleme kaydetti. Bugün dünyanın en büyük ikinci ekonomisiyiz. Ancak Çin'in kalkınması hâlâ dengesiz ve yetersizdir. Ne kadar büyük bir hacim olsa da 1,4 milyar nüfusa bölündüğünde kişi başına düşen rakam küçük kalacaktır. Şu anda kalkınmamız insanların temel ihtiyaçlarını karşılamaya odaklanmış durumdadır. İleride odak noktamız insanlara daha kaliteli bir yaşam sunmaya doğru kayacaktır.
YÜZDE BEŞ BÜYÜME, KÜÇÜK DEĞİL
“Bu yıl çeşitli faktörleri göz önünde bulundurarak GSYİH büyüme hedefini yüzde 5 civarında belirledik. Şu anda Çin'in toplam ekonomik çıktısı 120 trilyon yuanı (yaklaşık 17,24 trilyon ABD doları) aşmış durumda. Dolayısıyla, böylesine yüksek bir temel üzerinde yüzde 5 civarında bir büyüme elde etmek kolay bir iş değildir ve iki kat çaba gerektirecektir.
“Yeri doldurulamayacak büyüklükte bir pazara sahibiz. İyi işleyen bir sanayi sistemimiz var. Zengin bir insan kaynağı kaynağımız var. Güçlü bir kalkınma temelimiz var. Ama en önemlisi, kayda değer bir kurumsal güce sahibiz. Çin halkı her zaman zor zamanların üstesinden gelmeyi, yeni ilerlemeler kaydetmeyi ve yeni mucizeler yaratmayı başarmıştır.
“Bu yılın ilk iki ayındaki ekonomik çıktıların da gösterdiği gibi, Çin ekonomisi istikrar kazanıyor ve yeniden toparlanıyor. Özetle, Çin ekonomisinin olumsuz dalgaları kıracağına ve daha parlak bir geleceğe doğru yelken açacağına inanıyorum.
KAMUNUN BELİRLEYİCİ OLDUĞU KARMA EKONOMİ DEĞİŞMEZ
“Özel sektörün güçlü olduğu bölgelerde uzun süre çalıştım ve çeşitli vesilelerle yerel girişimcilerle konuşma fırsatım oldu. Kamu sektörünün değişmez bir şekilde güçlendirilmesi ve geliştirilmesi ve kamu dışı sektörün gelişiminin sarsılmaz bir sağlamlıkla teşvik edilmesi, desteklenmesi ve yönlendirilmesi, Çin'in ekonomik sisteminin temel unsurudur. Bu, geçmişte değişmeyen ve gelecekte de değişmeyecek olan uzun vadeli bir politikadır.
“Yeni hükümetimiz, uluslararası standartlarda, piyasa temelli ve hukuka dayalı bir iş ortamını teşvik etmeye devam edecek, mülkiyet türlerine bakmaksızın şirketlere eşit muamele edecektir. Çin, talebi sürekli canlı tutan süper büyüklükte bir pazara sahiptir. Değerlendirilecek çok sayıda yeni sektör ve yeni yarış alanı var.
“Ekonomik kalkınmada halkın inisiyatifini ortaya çıkarmak belirleyicidir. 1980'li ve 1990'lı yıllarda memleketim Zhejiang eyaleti ve komşu Jiangsu eyaletinde özel sektör gelişirken, yerel girişimcilerin hedeflerine ulaşmak için güçlü bir öncülük ruhu geliştirdiklerine tanık oldum. Bugün girişimciliğin koşulları, ortamı ve modelleri çok farklı olsa da, engelleri ortadan kaldıran ve yeni yollar açan bu tür bir öncü ruha her zaman ihtiyaç vardır.
“Her düzeydeki hükümet yetkilileri ise özel girişimlerin gelişimini içtenlikle önemsemeli ve desteklemeli, özel girişimcilerle dostluk kurmalı, onlarla temiz ve samimi ilişkiler geliştirmeli ve öncülerle girişimcilere saygı kültürünün teşvik edilmesine öncülük etmelidir.
İNSAN KAYNAĞI ZENGİNLİĞİ ÇİN’İN EN ÖNEMLİ GÜCÜ
“Çin'deki negatif nüfus artışının çok fazla endişeye neden olduğunun da farkındayım. Bazı insanlar Çin'in demografik kazanımının yok olabileceğinden endişe ediyor. Ancak bunun bu kadar basit olduğunu düşünmüyorum. Nüfusun sadece niceliğine değil niteliğine de bakmalıyız. Şu anda 900 milyona yakın çalışma çağında nüfusumuz var ve her yıl 15 milyon kişi işgücüne katılıyor. Zengin insan kaynağı Çin'in önemli bir gücü olmaya devam ediyor. Daha da önemlisi, yüksek öğrenim deneyimi olan 240 milyondan fazla insanımız var. İşgücüne yeni katılanların aldığı ortalama eğitim süresi 14 yıla yükseldi. Dolayısıyla yetenek havuzumuzun genişliğinin yarattığı üstünlük sürüyor.
TARIMSAL KALKINMA SOSYALİST MODERNLEŞMENİN ŞARTI
“Çin büyük bir tarım ülkesidir. Halen 500 milyona yakın insanımız kırsal kesimde yaşamaktadır. Kırsal sektörün ve tarımın modernizasyonu olmadan sosyalist modernizasyon tamamlanamaz.
“Kırsalın yeniden canlandırılması sadece ekonomik büyümeyle ilgili değildir. Kırsal kesimin ekonomik, ekolojik, sosyal ve kültürel değerlerini ortaya çıkarmak da önemlidir.
“Çin çok geniş bir ülke. Aralarında sadece kilometrelerce mesafe olsa bile kültürler ve gelenekler köyden köye farklılık göstermektedir. Bu nedenle yerel koşullara göre kırsal kesimi geliştirmek tayin edicidir. Yerel ve kırsal kültürü korumak ve muhafaza etmek zorunludur. Tüm köyleri, aynı gören bir anlayıştan kaçınmak önemlidir.
“Burada çiftçi dostlarımızın bilmesini isterim ki hükümetin tahıl üretimini destekleme politikası azalmayacak, aksine artacaktır. Çiftçilerimizi daha fazla tahıl üretmeye teşvik ederek 1,4 milyar Çinlinin pirinç çanağının her zaman kendi ellerimizde olmasını sağlayacağız.
ÇİN-ABD İLİŞKİLERİ
“Son yıllarda ABD’de bazılarının Çin ile ayrışma fikrini ortaya attığını biliyorum. Bazen medyada oldukça sıcak bir konu haline gelebiliyor, ancak bu tür bir yutturmacadan kaç kişinin gerçekten faydalanabileceğini merak ediyorum.
“Çin istatistiklerine göre, geçen yıl Çin ve ABD arasındaki iki yönlü ticaret 760 milyar ABD dolarına ulaşarak yeni bir rekor kırdı. Çin ve Amerika Birleşik Devletleri ekonomik olarak iç içe geçmiş durumdadır. Her ikimiz de diğer tarafın kalkınmasından faydalanıyoruz.
“Geçen yıl, 70 bin yabancı şirkete ev sahipliği yapan Şanghay'da çalışıyordum, bu nedenle birçok Amerikan şirketi de dahil olmak üzere çok uluslu şirketlerin üst düzey yöneticileriyle konuşma fırsatım oldu. Hepsi bana Şanghay ve Çin'in geleceği konusunda iyimser olduklarını söyledi. Hepsi de işbirliğinin kazan-kazan sonuçlarına götürecek en emin yol olduğuna inanıyor. Tüm bunlar Çin ve Amerika Birleşik Devletleri'nin işbirliği yapabileceğini ve yapması gerektiğini gösteriyor. Kuşatma ve bastırma kimsenin çıkarına değildir.
OFİSTE SORUN GÖRÜRSÜNÜZ, HALKLA TEMASTA İSE ÇÖZÜM
“Uzun süre yerel yönetimlerde çalıştım. Tecrübelerime göre ofiste oturduğunuzda pek çok sorun görüyorsunuz ama halka ulaştığınızda her türlü çözümü görüyorsunuz. Her zaman en parlak beyinler halkın arasındadır.
“Birinci önceliğimiz: Her düzeydeki hükümet yetkililerini, halkın neye ihtiyaç duyduğunu öğrenmek ve hükümetin çalışmaları hakkında görüşlerini almak için yerel topluluklarla daha fazla ilişki kurmaya teşvik edeceğiz. Halktan öğrenmeli, halkı öğretmenleri olarak kabul etmeli ve halkın gerçek sorunlarını çözmelerine yardımcı olmalıdırlar. Özellikle bakanlıklarda çalışan gençler halka ulaşmalı, halkın ihtiyaçlarını ve çıkarlarını kalplerine yakın tutmalı ve çalışmalarında gerçekçi olmalıdır.
“İkinci öncelik ise hukuka uygun yönetimin teşvik edilmesidir. Hükümet hukuk sınırları içerisinde hareket etmeli ve tüm hükümet icraatları sağlam hukuki temellere dayanmalıdır. Kamu görevlilerinin sorunların çözümünde hukukun üstünlüğü zihniyetini ve uygulama kapasitesini geliştirmeleri gerekmektedir.
“Üçüncü öncelik, yenilikçi yollar keşfetmektir. Her düzeydeki devlet birimleri ve kamu görevlileri, halka hizmet etme ve ülkenin kalkınmasını teşvik etme görevlerinin bilincinde olmalıdır. Özellikle idare, düzenleme ve onay konularıyla ilgilenirken, ilgili devlet daireleri sadece frene basmakla kalmamalı, aynı zamanda gaza da basmalıdır. Her türlü anlamsız formaliteye ve bürokratizme kesinlikle karşıyız ve görevlerimizi yerine getirirken yaratıcı olmalıyız.
“Dördüncü önceliğimiz, dürüstlük ilkesini korumaktır. Temiz bir hükümet inşa etmek için katı standartlar ve gereklilikler uygulayacağız. Tüm yolsuzluk eylemlerine karşı sıfır hoşgörülü bir tutum sergileyeceğiz. Tüm kamu görevlileri kendilerini denetime tabi tutmalı ve sadık, dürüst ve sorumlu olma gerekliliklerini gerçekten yerine getirmelidir.”
Kaynak
1. Jiang Jiang, Yu Liaojie ve Jia Yuxuan, “Başbakan Li Qiang’ın basın toplantısının yaklaşık tam metni”, Ginger River Review, 13 Mart 2023