Ekonominin dümeni kimde?
Piyasalar, Mehmet Şimşek’i kabinede görünce rahatladı. Ama sonra ekonomi yönetiminde yetkilerin paylaştırıldığına ilişkin Başbakanlık Genelgesi ile yeniden acaba sorularını sormaya başladı.
Ekonomin nasıl yönetileceğini anlamak için ekonomiden sorumlu başbakan yardımcısı ve bakanlar yanında çokça olan kurulları da analiz etmek gerekiyor.
Ekonomide görev yapan kurullara baktığımızda çok fazla kurul, komite var. Ne zaman toplanıyorlar, etkinlikleri var mı, toplantıdan fırsat bulup icraat yapabiliyorlar mı, ekonominin esas dümeni kimde, sorularını sormadan edemiyorsunuz.
YPK: Ekonomik, sosyal ve kültürel hedefler ile politikaların belirlenmesine esas teşkil edecek hususlar Yüksek Planlama Kurulu’nda görüşülerek tespit edilir. TOKİ bütçesi de bu YPK’da onaylanır. Bu suretle tespit edilen esaslar Bakanlar Kurulu’nda öncelikle görüşülerek karara bağlanır.
Başbakan’ın başkanlığında Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Kalkınma Bakanı, Eneri ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Maliye Bakanı, Orman ve Su İşleri Bakanı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı’ndan oluşur. Dikkat! Ekonomi Bakanı yok. Başbakan’ın olmadığı durumlarda Mehmet Şimşek YPK’ya başkanlık yapacaktır.
EKK: Başbakanın başkanlığında Nurettin Canikli, Mehmet Şimşek, Kalkınma Bakanı, Ekonomi Bakanı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Maliye Bakanı’ndan oluşuyor. Başbakan’ın olmadığı halllerde toplantılara Mehmet Şimşek başkanlık yapacak.
Ekonomi Koordinasyon Kurulunun görevleri önemli:
- Ekonomik istikrarla ilgili gelişmeleri izlemek ve değerlendirmek.
- Para, kredi, finans, maliye, borçlanma, gelirler ve diğer ekonomi politikaları ile plan ve programların tespitinde, uygulanmasında ve güncelleştirilmesinde koordinasyonu sağlamak.
- Küresel ve ulusal ekonomi ile ilgili gelişmeleri izlemek, değerlendirmek, gerektiğinde araştırmalar yapmak veya yaptırmak.
- Ekonomik güvenlik ve ekonomik savunmaya ilişkin ilke ve esasların tespitinde, uygulanmasında ve güncelleştirilmesinde koordinasyonu sağlamak.
- Gerektiğinde, gelir azaltıcı veya harcama artırıcı önerileri değerlendirmek, uygun görülenler hakkında etki analizlerini yapmak veya yaptırmak.
- Devlet yardımları politikalarının tespitinde, uygulanmasında ve güncelleştirilmesinde koordinasyonu sağlamak.
SAVUNMA SANAYİ YÜKSEK KOORDİNASYON KURULU
Başbakan’ın başkanlığında Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Maliye Bakanı, Milli Savunma Bakanı, Dışişleri Bakanı’nın iştirakiyle yılda en az iki kez toplanması öngörülen Kurulun görevleri:
- Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan genel strateji doğrultusunda, planlama ve koordinasyonun sağlanmasını takip etmek, düzenleyici direktifler vermek,
- Genelkurmay Başkanlığınca hazırlanan Stratejik Hedef Planı’na uygun olarak Savunma Sanayi Destekleme Fonu ile tedariki öngörülen silah sistemleri ile araç ve gereçlerin tedarik şeklini tespit etmektir.
PKKK: Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Mehmet Şimşek’in başkanlığında, Nurettin Canikli, Kakınma Bakanı, Ekonomi Bakanı, Maliye Bakanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı’ndan oluşuyor. Görevleri şunlar:
- Ülkenin yurtiçi ve yurt dışı ekonomi, para, kredi ve maliye politikalarını tespit ederek uygulanmasında koordinasyon sağlamak ve bununla ilgili gerekli tedbirleri ve kararları almak,
- Bakanlar Kurulunun veya Yüksek Planlama Kurulunun incelenmesini istediği konularda görüş bildirmek,
- Destekleme politikalarının esaslarını belirleyerek destekleme fiyatları konusunda Bakanlar Kurulu’na tavsiyelerde bulunmak,
- Ödemeler dengesindeki gelişmeleri takip ederek gerekli tedbirleri almak, ithalattan alınacak teminat ve fonlar hakkında Bakanlar Kurulu’na teklifte bulunmak,
Bunlar yanında Özelleştirme Yüksek Kurulu, Bölgesel Gelişme Yüksek Kurulu, Davutoğlu’nun başbakanlığı zamanından kurulan Reformların Koordinasyonu ve Yatırımların İzlenmesi Kurulu da ekonomi yönetiminde yer alıyor.
Bu kadar kurul olduğuna göre ekonomi mükemmel yönetiliyor, diye düşünmek mümkün. Ama hepsi aslında Cumhurbaşkanı’na danışmanlık yapan kurullar olacak. İcracı özellikleri onaydan ibaret. Cumhurbaşkanı ne derse o olacak. Nurettin Canikli’nin önemli görevler üstlenmesi de bunun işareti.