Fransa-Çin ilişkilerinde dönüm noktası
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un üç günlük Çin ziyaretinin dünyadaki yankıları sürüyor. Fransız basını ziyaretin ekonomik boyutunu öne çıkarmakla birlikte, bu ziyaretin Fransa-Çin ilişkilerinde bir dönüm noktası olduğu ifade ediliyor. Özellikle AB’de yaşanan siyasi ve ekonomik istikrarsızlık Macron’a önemli fırsatlar sunuyor.
FRANSA’NIN ÖNÜNDEKİ FIRSATLAR
Almanya’da hükümet krizinin aşılamaması, İngiltere’nin birlikten ayrılması, Macron’un yeni bir AB vizyonu sunması Fransa’nın öne çıkmasını sağlıyor. Buna bir de ABD’nin uluslararası alandaki yenilgileri, ekonomide korumacılığı öne çıkarması, Avrupa ile ilişkilerinin gerilmesini eklersek Fransa’ya AB’yi dışarda temsil etme fırsatı sunuyor.
Fransız France 24 televizyonu Macron’un Çin ziyaretinin “stratejik” olduğunu ifade ediyor. Fransa’nın uluslararası alanda yayın yapan bu televizyon kanalının internet sitesinde “Cumhurbaşkanı Macron’un çevresi, ABD’nin uluslararası arenadan çekilmiş olmasını, Fransa’nın Çin ile stratejik ortaklığını geliştirmesi için önemli bir fırsat olduğu” değerlendirmesinde bulunuyormuş. Çinliler de Fransa’ya bu düzlemde bakıyor. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lu Kang, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Çin ziyaretinin, yeni dönemde Çin-Fransa ve Çin-Avrupa ilişkileri için çok önemli olduğunu söyledi. Sözcü, Çin-Fransa ilişkilerinin genel olarak düzenli şekilde geliştiğini, son yıllarda ise kapsamlı stratejik ortaklık ilişkisinde sağlıklı ve istikrarlı ilerlemeler ile farklı alanlarda önemli sonuçlar kazanıldığını ifade etti.
AMERİKA SONRASI DÜNYADA
Macron’un Çin ziyareti dünyada öylesine bir yankı yaptı ki; Le Monde gazetesinin internet sitesinde “Çin ve Fransa, Amerika sonrası dünyanın motoru olacak bir eksen oluşturabilirler” şeklinde başlıklar atıp, dünyada yeni tip bir küreselleşmenin (nouvelle mondialisation) oluşması için birlikte hareket etmeleri gerektiği, Bir Kuşak Bir Yol Projesi’nin Fransa tarafından desteklenmesi, Orta Doğu, Afrika, Kore Yarımadası ve nükleer silahların yayılmasını önleme sorunları da dahil olmak üzere bölgesel ve uluslararası sıcak nokta sorunlarını birlikte çözmek gibi konular hararetli bir şekilde ele alınıyor ve tartışılıyor. Macron’un bu ziyareti Türk basınında da geniş bir yer buldu. Hikmet Çiçek imzalı, aydınlık.com.tr’de yayımlanan yazının başlığı “Çin ve Fransa’nın ortak bildirgesi: Avrasya için tarihi anlaşma”. Çiçek yazısına Çin Halk Cumhuriyeti ve Fransa Cumhuriyeti arasında 11 Ocak 2018 günü açıklanan Ortak Bildirge’nin tam metni de koymuş. Fransa-Çin ilişkilerinin geldiği aşama ve geleceği konusuyla ilgili Hikmet Çiçek’in bu yazısı incelenebilir.
AVRASYA’YA YÖNELİŞ
Kasım 2017 sonunda, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian’ın Macron’un Çin ziyaretini hazırlamak üzere Çin’e yaptığı ziyareti burada değerlendirmiş, kısaca Fransa-Çin ilişkilerine değinmiştik.
Fransa-Çin toplam ticaret hacmi 2016 yılında 62 milyar avro. Fransa’nın Çin pazarındaki payı 16 milyarken, Çin’in Fransa pazarındaki payı 46 milyar. Yani ticaret açığı 30 milyar euro civarında. Fransa’nın Çin pazarındaki payını artırmanın yollarını araradığını ifade etmiştim. Çin Fransa’nın birinci ticaret ortağı. Fransa ise Çin’in Avrupa’da üçüncü ticaret ortağı.
Macron ekonomik açıdan da memnun ayrıldı Çin’den. İki ülke arasında 50 anlaşma imzalandı. Cumhurbaşkanı Macron’un heyetinde 5 bakan ve 60 şirket temsilcisi bulunuyordu. Önceki Cumhurbaşkanlarında Jacque Chirac’ın başbakanlarından Jean-Pierre Raffarin ve Hollande döneminin dışişleri bakanlarından ve bugün Anayasa Konseyi Başkanı Laurent Fabius de Macron’un ziyaretine eşlik ettiler. Bu köşeden hep şunu şöyledik: Cumhurbaşkanı Macron Atlantik kampına yakın Fransız tekelci burjuvazisinin adayı olarak seçime girdi ve kazandı. Ama dünyada dengeler Atlantik’in alehine gelişiyor başta Çin ve Rusya olmak üzere Asya bir çekim merkezi oluyor. Dolayısıyla büyük ekonomik zorluklar yaşayan ve halkı yoksullaşan Fransa’nın mecburiyetleri Fransa’nın Asya’ya yönelmesini zorunlu kılıyor. Ve bu süreç başlamıştır.