Gini Katsayısı
Bugün biraz ekonomi dersi. Ülkelerdeki gelir dağılımının tespiti için kullanılan bir veriden bahsedeceğim. Bu verinin Dünya Bankası tarafından derlenen yıllar itibariyle ABD, Çin ve Türkiye’deki eğrilerini inceleyeceğiz.
Önce Gini Katsayısı nedir? Ekonomi kitaplarında nasıl tanımlanır, hangi rakam ne ifade eder bunun üzerinde duralım.
***
Gini Katsayısı : Gini endeksi veya Gini Katsayısı, 1912'de İtalyan istatistikçi Corrado Gini tarafından geliştirilen istatistiksel bir dağılım ölçüsüdür. Genellikle ekonomik eşitsizliğin göstergesi, gelir dağılımını veya daha az yaygın olarak bir nüfus arasındaki servet dağılımını ölçer. Katsayı 0 (veya yüzde 0) ile 1 (veya yüzde 100) arasında değişir; 0 mükemmel eşitliği ve 1 mükemmel eşitsizliği temsil eder.
***
Yukarıda ki tanım bana ait değil. Herhangi bir iktisat kitabından bulunabilecek bir tanım. Katsayı “0” ise o ülkede bulunan herkesin eşit geliri, serveti var demektir. İdeal adalet. Katsayının“1” çıkması ise o ülkede bulunan tüm servetin tek kişide toplanması anlamına geliyor. Tüm ekonomik verilerin değerlendirilmesinde bakılması gerektiği gibi o anki değer olarak bakmak yerine, değerin belli süre içindeki gelişimi daha doğru değerlendirme olanağı verecektir.
***
Bu katsayıyı gündeme getirmekteki amacım, Amerika Birleşik Devletleri’nde, Demokratlara karşı ciddi bir sokak muhalefeti gelişmeye başladı. Bu muhalefet önce Trump tarafından yönlendiriliyor sanıldı. Daha sonraki işaretler, bu muhalefetin ABD’deki yoksullaşmanın ve gelir dağılımındaki bozulmanın işaretleri olduğu görüldü. REDNECK denilen, siyahi ve ispaniklerden sonra ABD’nin beyaz derili yeni yoksul kesimlerine verilen isim olarak sahneye çıkan beyazları sokaklarda gördük. Bu işaretlerin bilimsel olarak karşılığına bakmak için yapılacak en önemli araştırma ise GİNİ Katsayısına bakmak olabilirdi.
Dünyanın en zengin, en demokrat (HALKÇI BIDEN’IN!?) ülkesinde gerçekler acaba ne idi.
Tabloda 1950 yılından 2019 yılına kadar ABD Merkez Bankası istatistiklerine göre Amerika’da gelir dağılımının gelişimini gösteren GİNİ Katsayısı eğrisini görüyoruz.
***
Dikkat edilirse ABD’de gelir dağılımı bozulmaya 1970’li yıllara gelirken başlamakta. Hepimiz biliyoruz o yıllar ABD’nin Vietnam’a saldırdığı yıllar. 1971 yılı ise Amerikan dolarının 1 ons altın = 35 USD eşitliğinin bozularak, doların artık serbestçe basılabildiği yıl. Vietnam savaşı ABD’ne o kadar pahalıya patlamıştı ki, artık doları serbestçe basmak zorunda idi. Bu aynı zamanda gelir dağılımında bozulma, Amerikan emekçisinin pastadan daha az pay almaya başladığı yılların başlangıcı idi. Dikkat edilirse 1970 yılların başında 0.36 olan GİNİ katsayısı 2019 yılında 0.46’ya ulaşmış. “1” rakamına doğru çok fazla yol almış.
***
ABD’de her yıl dolar milyarderleri yerine artık dolar trilyonerleri ortaya çıkacakken, REDNECK’lerin nefeslerinin “HALKÇI BIDEN” cıların ensesinde bitmesinin nedeni ise daha uzun bir yazı konusu.
Meraklılarına bir de bizim GİNİ Katsayısı tablomuzu verelim. Yorumunu size bırakıyorum.