Halide Edip’in adı yok

“Milli Mücadele Dönemi’nin en aktif Kuvayı Milliyecilerinden biri olan Halide Edip Adıvar” adını taşıyan lise “bugünlerde yok olmamak için yıkıma direniyor” (Serap Kaya, Yenimahalle gazetesi, 14-21.10.2018). 1947 yılında CHP, Hasan Saka hükümetinin devlet memurları için başlattığı Türkiye’nin ilk toplu konut projesi olan Yenimahalle semtinin birbirine dik sokakları, bahçeli evleri, örnek komşuluk ilişkileri, devlet hizmetindeki sakinleri ve çalışkan öğrencileri vardır (Ergenekon, Çağdaş Yenimahalle, 2017). Türkiye’ye sanatçı, bilim insanı ve devlet adamı yetiştiren, bilgi yarışmalarında Ankara’da önce çıkan okullardan ilki Halide Edip, diğeri ise Mustafa Kemal Lisesi’dir.

İÇ BURKAN YIKIM

Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan konuya ilişkin açıklamasında Cumhuriyet mimarileri hakkında şöyle demiştir: “Vandalizm yine iş başında. Kültür ve Turizm Bakanlığı lisenin tescilinin kaldırılması için Mimarlar Odası Ankara Şubesi’ne dava açmıştı. Ankara 12. İdare Mahkemesi, bilirkişi raporunu gözeterek yapının tescilli kültür varlığı olduğu kararını verdi. Bakanlık konuyu bir üst mahkemeye taşıdı. Ankara Bölge İdare Mahkemesi 6. İdari Dava Mahkemesi de, bakanlığın istinaf başvurusunu reddederek yapının tescilli kültür varlığı olduğunu söyledi. Mahkeme kararlarıyla tescilli kültür varlığı olduğu kanıtlanan modern mimarlık örneği lise şimdi yıkılıyor. Bu hukuk tanımazlığı artık reddediyoruz. Kültür varlığı olarak tescilli olan Halide Edip Meslek ve Teknik Anadolu Lisesi’nin yıkım işlemi telafisi güç olan zararlar doğuracağından, ivedilikle yıkım işleminin durdurulması, mahkeme kararlarının uygulamaya alınması için ilgili tüm birimlere başvurduk. Mahkeme kararlarını uygulamayan ve görevini kötüye kullanarak yıkım kararı alan Ankara Valiliği hakkında da Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduk.”

HALİDE EDİP’İN DEĞERİ

1952-54’de Yenimahalle Ortaokulu, 1955-72 arası Yenimahalle Kız Lisesi, ondan sonra Yenimahalle Halide Edip ve son adıyla Halide Edip Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi olan bu okul, 2017-18 yılında 716 öğrencisi ile birlikte Varlık Mahallesi’nde 25 derslikli bir okula taşınmıştır. Okul öğrencileri bu yıl Sağlık Bakanlığı’ndan Beslenme Dostu Sertifikası almış, 27 Aralık 2018’de Atatürk’ün Ankara’ya gelişinin 98. yılı anısına İlk Meclis’i ziyaret etmiş, başta Atamız olmak üzere tüm Kurtuluş Savaşı şehit ve gazilerini rahmetle anmış, ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesini gezmiş, 4’üncü Su ve Çevre Konferansı’na katılan bir öğrencisi ödül kazanmış, birlikte üniversiteler tercih fuarına gitmiş ve Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde tarih dersi yapmışlardır (http://halideedipmtal.meb.k12.tr/). Yüzde 70’i kız olan tüm öğrenciler ve aileleri, taşındıkları okulun evlerine uzak olması nedeniyle mağdur olmuşlardır. Halide Edip Lisesi daima iyi eğitimi, disiplini ve etkinlikleriyle Ankara’da parmakla gösterilmiştir. Asıl binasının; Kırıkkale gibi uzak yerlerden gelen öğrenciler için yurdu, yemekhanesi ve ağaçlıklı büyük bir bahçesi vardır. Halide Edip Lisesi Mezunları Derneğinin yıllık döner buluşması, bu sene yeni lisedeki yer darlığından layıkıyla yapılamamıştır. Binalarının yıkılma kararına neden olarak gösterilen depreme dayanıksızlığına karşı tahkimatı yapılınca, öğrenimin eğitime daha elverişli olan eski yerinde süreceği beklenmektedir. Sağlık liselerinin kapanmasından sonra belki de bu sayede Yenimahalle ilçesi ihtiyaç duyduğu fen lisesine kavuşacaktır. Ne yazık ki camsız ve kapısız asıl lise binası bir süre tinercilerin ve Suriyelilerin uğrağı olmuştur. Cismi gibi ismi de pek değerlidir bu lisenin. Yenimahalle Gazetesine göre “9 Ocak 1964 yılında 80 yaşında yaşamını yitiren Halide Edip Adıvar, emperyalizme karşı duruşu ile Cumhuriyet’in de simgesidir”. Öğrenciler “Halide Edip Adıvar’ı ya ilkokul ders kitaplarından, kitapçılarda gördüğü Halide Edip Adıvar romanlarıyla veya Türk filmlerine konu olmuş eserleriyle tanır. Düşünceleri hep birilerini rahatsız etmiş hayatı da sürgünlerle ve idam kararlarıyla geçmiştir. Ancak bunların hiçbiri onun içindeki mücadele gücünü, fikriyatını ve emperyalizme karşı duruşunu değiştirememiştir. HALİDE EDİP ADIVAR ismi ile kurulan Lise’nin yıkılması tüm öğrencilerini ve Yenimahalle halkını derinden etkilemiştir” (Serap Kaya, 2018). Halide Edip, Mustafa Kemal’in çağrısını kabul ederek Kurtuluş Savaşına bizzat tanıklık etmiştir. Polatlı’daki Dua Tepe anıtında Kurtuluş Savaşına katkısı olan bütün kadınlar adına onun da heykeli bulunur. 5 Eylül 1921’de gazetecilere ve İngilizlere Ankara’da buluşma sözü veren Yunanlılara karşı; 10 Eylül 1921’de Mustafa Kemal Paşa’nın idaresinde alınan bu ilk tepe Adıvar’ın Türk’ün Ateşle İmtihanı eserinde bahsettiği “Türk’ün makûs talihini yendiğine tanık olduğu yerdir” (Ergenekon, 2018). Atatürk’ün Samsun’a çıkmasının 100. yıl dönümü olan 2019-2020 ders yılında cismi elinden alınan Halide Edip Lisesi öğrencilerinin Yenimahalle, İvedik Caddesi’ndeki asıl binasına ivedilikle dönmesini temenni ediyoruz.