Hep havuz problemi çözmek mi zorundayız!
Avrupa Merkez Bankası’nın Mart ayından itibaren parasal genişlemeye gideceğini açıkladıktan sonra Japonya Merkez Bankası(BOJ) da negatif faiz uygulamasına geçti. BOJ zorunlu karşılıklar dışında kalan bankaların parasına yüzde -0,1 oranında faiz uygulayacak. Yani bankalar BOJ’da bulunan paralarına faiz ödeyecekler.
TASARRUF ETME TÜKET
Parasal genişleme ve negatif faiz uygulaması enflasyonu artırmak için yani tüketimi canlandırmak için yapılıyor. AB ülkeleri ile Avrasya’da büyüme sorunu var. Bunun da ilacı paranın harcanmasını yani tasarruf edilmemesi.
Merkez bankaları tahvil alarak piyasaya para sürüyorlar. Piyasada bollaşan para harcamaya dönüşüyor. Harcama demek tüketim, tüketim demek canlanma, talep demek fiyatların artması ve ekonomik büyüme demek. Negatif faiz demek de paranın tasarruf edilmemesi ve harcanmasının teşvik edilmesi demek. Yani enflasyon olsun diye çırpınmak.
AB, Japonya şu anda bunu yapıyor. Ancak bir ülke parasal genişleme politikası izliyorsa ulusal parasını da dolar veya diğer paralar karşısında değerinin azalmasına razı oluyor, demektir. Avro ve Yen dolar karşısında değer kaybediyor ve kaybedecek.
Öte yandan ABD ise verilere göre faizleri artırma yoluna gitti. Yani durum şöyle: AB ve Avrasya’da ekonomik büyüme kötü; bu nedenle parasal politikalar uygulanarak ekonomik canlanma hedefleniyor. ABD’de ise ekonomik büyüme yeterli değil. Ama canlanma belirtileri var.Bu nedenle faiz yani para politikası ile parasal genişlemeden geriye dönüşe geçildi. Bu durumda yenden ve avrodan kaçan dolara,doları olan ABD’ye veya gelişmiş diğer ülkelere yönelecek.
HAVUZ PROBLEMİ
Peki, parasal genişlemeden bizim de dâhil olduğumuz gelişmekte olan ülkelere sıcak para, yabancı sermaye yatırımı artar mı? Bunu cevaplamak için aşağıdaki havuz problemini çözmek gerekiyor:
Küresel likidite havuzuna para akıtanlar var.AB ,Japonya ve diğer diyeceğimiz 3 musluk var.Bu havuzdan kaynağa aktarım yapan ABD kanalı var.Onlarca da küçük küçük boşaltım muslukları var.Bu musluğun başında bulunanlar gelişmekte olan ülkeler ve kuyrukta beklemektedirler. Öte yandan bu boşaltım muslukları havuzun sahipleri tarafından zaman zaman kısılıyor, zaman zaman da açılıyor. Bu durumda soru şu: Türkiye bu musluktan 2016’da yüzde kaç pay alabilir?
İlave veriler:
Japonya piyasaya yıllık 80 trilyon yen (675 milyar dolar) akıtacak
Mart ayından itibaren ABM havuza su doldurmaya başlayacak.
Fed Mart veya Haziran ayında yine faiz artıracak
Türkiye yıllardır havuz problemleri çözmeye çalışarak ekonomik büyümeyi hedefledi. Oysa gerçek büyümenin üretimden kaynaklandığını bilinçli biçimde ihmal ederek, beyhude bir şekilde az su akan musluklarda kuyrukta beklemeye razı oldu. Sonuç ortada. Yine aç kapa yapacağız...