Hesap: Kürt ve Sünni ayrılıkçılığını birleştirmek
1992'nin sonbaharı.
Kuzey Irak'ta Selahattin kenti.
Irak muhalefeti toplantı halinde.
Gazeteci olarak ben de izliyorum.
Hedefleri: Saddam Hüseyin iktidarını devirmek.
* * *
Muhalifler iki bloktan oluşuyor.
Milliyetçi Kürt partileri.
Saddam karşıtı Şii örgütler.
Toplantının hamisi: Amerika.
* * *
Milliyetçi Kürtlerin katılımı normaldi.
ABD yörüngesindeydiler zaten. 1960'lardan beri.
Çünkü: Ayrılmak istiyorlardı.
En büyük destekçileri de Amerika'ydı.
* * *
Beni asıl şaşırtan Şii örgütleriydi.
Hepsi İran'la yakın ilişkiler içindeydi.
Normalde siyasi tutumları belliydi.
İran da, bu örgütler de ABD karşıtıydı.
Fakat: Sürüklenmişlerdi. Kısa vadeli hesaplar yüzünden.
* * *
Sonraki yıllarda böylesi toplantılar sürdü hep.
ABD Irak'ı işgal etti 2003'te.
İşgalden sonra da ikili ittifak sürdü.
ABD federasyoncu bir anayasa hazırladı.
Halk oylamasında iki taraf da "evet" dedi.
Hem milliyetçi Kürt partileri.
Hem de Şii örgütler.
Ya Sünni örgütler: Federasyoncu anayasayı reddettiler.
* * *
Devir değişti.
ABD, Suriye krizini tezgahladı bu kez.
ABD, "oyuncu" değişimine gitti.
Suriye'de zaten Sünnileri ayaklandırmaya çalışıyordu.
Aynısını yaptı Irak'ta da.
Bu kez: Iraklı Sünnilerin federasyon kurmasını teşvik etmeye başladı.
* * *
Iraklı Sünni liderler ikna oldular.
Musul federal bölgesi için başvurdular.
Fakat bu kez roller değişmişti.
Sünni Araplar: Federasyoncu.
Şii Araplar: Karşıydı.
Sonuçta: Şii ağırlıklı Meclis Sünnilerin talebini kabul etmedi.
Şaşırtıcı olmayan bir not: Iraklı Kürt partiler Sünni federasyonunu destekliyor.
Kendi ayrılmalarının kolaylaşacağını düşündükleri için.
Biliyorlar: Sünni/Şii birliği, bağımsız "Kürt" devletine yol vermez.
* * *
Toplantılar, temaslar, pazarlıklar sürüyor.
Sadece son aylardaki girişimlere bakalım.
Iraklı Sünni liderler önce Cenevre'de toplandı (15.2.17).
Organizatörler: Avrupa Barış Enstitüsü ve Atlantik Konseyi.
Baş aktörler: Eski CIA Başkanı David Petraeus. Fransa eski Başbakanı Dominique De Villepin.
Gündemin temel iki maddesi şöyle olmuş:
Bir: Irak'ta Sünni federasyon kurulması.
İki: IŞİD sonrasında Sünnilerin seçenekleri.
Anlamı: Batının Sünni projesi Iraklı sınırlı değil. En azından Suriye'yi de kapsıyor.
* * *
Malûm: Ayrılıkçı Sünni liderler ikinci toplantıyı İstanbul'da yaptılar.
Mart sonundaki toplantıyı ayrıntılı yazdım: "Sünni federasyoncular İstanbul'da gizlice toplandı" (11.4.17).
"Dış" katılımcılar ilginçti.
Tamam Türkiye vardı. Ev sahibi olarak.
Dikkat çekici olan diğer ikisiydi: ABD'li ve Ürdünlü diplomatlar.
* * *
Buradan, hemen Ürdün-Suriye sınırına geçelim.
Mayısın hemen başı. Bir gazeteci dostum Bağdat'tan aradı.
Söylediklerinin özeti:
"ABD, İngiltere ve Ürdün özel birlikleri Suriye'ye girmeye hazırlanıyor."
"Dera üs oluyor."
"Golan bölgesine özel kuvvet indirilecek. Suriye'den koparmak için."
"Hedef: Esad'ı düşürmek."
Kaynak: Rus ve Suriye istihbaratları.
Fazla iddialıydı.
* * *
Sonraki günler... Gelişmeler haberi doğruladı.
ABD tarafının hamleleri peş peşe geldi.
Ürdün-Suriye sınırında hareketlilik gözlendi.
Suriye, sınıra tahkimat yapmaya başladı. Önlem olarak.
Ürdün Hükümet Sözcüsü Muhammed Mumini işaret verdi: "Gerekirse Suriye toprakları içerisinde kendi sınırlarımızı savunacağız.”
ABD-İngiltere-Ürdün özel birlikleri Suriye sınırını geçti (Kaynak: Debka, 15.5.17).
Bölgenin iddiası: İçlerinde Suudi ve Birleşik Arap Emirlikleri kuvvetleri de var.
* * *
Ve: Amerikan uçakları sınırı geçti. Suriye askeri konvoyunu vurdu (18.5.17).
Suriye'nin kayıpları: 8 asker. 3 tankla birkaç askeri araç.
Bilanço ağır değildi. Fakat siyasi anlamı ciddiydi.
Bu: ABD'nin ikinci doğrudan müdahalesiydi.
Hatırlansın: İlk bombardıman kimyasal bahanesiyle yapılmıştı (7.4.17).
* * *
Anlamı:
Bir: Askeri operasyonlarda ağırlık birden Ürdün sınırına kaydırıldı.
İki: ABD, kuzeyde PKK kantonlarıyla bir bölge kurdu.
Benzerini güneyde inşa etmek istiyor. Bir tür "güvenli bölge".
Böylece Ürdün sınırı Şam'a kapatılacak.
Üç: Asıl önemlisi, projenin Sünni ayağı.
Kuzeyde Kürt ayrılıkçılığı. Güneyde Sünni ayrılıkçılığı.
İkisinin ortak hareketini sağlamaya çalışıyor...
* * *
Not: Yarın devam edeceğim...
Irak muhalefeti toplantı halinde.
Gazeteci olarak ben de izliyorum.
Hedefleri: Saddam Hüseyin iktidarını devirmek.
* * *
Muhalifler iki bloktan oluşuyor.
Milliyetçi Kürt partileri.
Saddam karşıtı Şii örgütler.
Toplantının hamisi: Amerika.
* * *
Milliyetçi Kürtlerin katılımı normaldi.
ABD yörüngesindeydiler zaten. 1960'lardan beri.
Çünkü: Ayrılmak istiyorlardı.
En büyük destekçileri de Amerika'ydı.
* * *
Beni asıl şaşırtan Şii örgütleriydi.
Hepsi İran'la yakın ilişkiler içindeydi.
Normalde siyasi tutumları belliydi.
İran da, bu örgütler de ABD karşıtıydı.
Fakat: Sürüklenmişlerdi. Kısa vadeli hesaplar yüzünden.
* * *
Sonraki yıllarda böylesi toplantılar sürdü hep.
ABD Irak'ı işgal etti 2003'te.
İşgalden sonra da ikili ittifak sürdü.
ABD federasyoncu bir anayasa hazırladı.
Halk oylamasında iki taraf da "evet" dedi.
Hem milliyetçi Kürt partileri.
Hem de Şii örgütler.
Ya Sünni örgütler: Federasyoncu anayasayı reddettiler.
* * *
Devir değişti.
ABD, Suriye krizini tezgahladı bu kez.
ABD, "oyuncu" değişimine gitti.
Suriye'de zaten Sünnileri ayaklandırmaya çalışıyordu.
Aynısını yaptı Irak'ta da.
Bu kez: Iraklı Sünnilerin federasyon kurmasını teşvik etmeye başladı.
* * *
Iraklı Sünni liderler ikna oldular.
Musul federal bölgesi için başvurdular.
Fakat bu kez roller değişmişti.
Sünni Araplar: Federasyoncu.
Şii Araplar: Karşıydı.
Sonuçta: Şii ağırlıklı Meclis Sünnilerin talebini kabul etmedi.
Şaşırtıcı olmayan bir not: Iraklı Kürt partiler Sünni federasyonunu destekliyor.
Kendi ayrılmalarının kolaylaşacağını düşündükleri için.
Biliyorlar: Sünni/Şii birliği, bağımsız "Kürt" devletine yol vermez.
* * *
Toplantılar, temaslar, pazarlıklar sürüyor.
Sadece son aylardaki girişimlere bakalım.
Iraklı Sünni liderler önce Cenevre'de toplandı (15.2.17).
Organizatörler: Avrupa Barış Enstitüsü ve Atlantik Konseyi.
Baş aktörler: Eski CIA Başkanı David Petraeus. Fransa eski Başbakanı Dominique De Villepin.
Gündemin temel iki maddesi şöyle olmuş:
Bir: Irak'ta Sünni federasyon kurulması.
İki: IŞİD sonrasında Sünnilerin seçenekleri.
Anlamı: Batının Sünni projesi Iraklı sınırlı değil. En azından Suriye'yi de kapsıyor.
* * *
Malûm: Ayrılıkçı Sünni liderler ikinci toplantıyı İstanbul'da yaptılar.
Mart sonundaki toplantıyı ayrıntılı yazdım: "Sünni federasyoncular İstanbul'da gizlice toplandı" (11.4.17).
"Dış" katılımcılar ilginçti.
Tamam Türkiye vardı. Ev sahibi olarak.
Dikkat çekici olan diğer ikisiydi: ABD'li ve Ürdünlü diplomatlar.
* * *
Buradan, hemen Ürdün-Suriye sınırına geçelim.
Mayısın hemen başı. Bir gazeteci dostum Bağdat'tan aradı.
Söylediklerinin özeti:
"ABD, İngiltere ve Ürdün özel birlikleri Suriye'ye girmeye hazırlanıyor."
"Dera üs oluyor."
"Golan bölgesine özel kuvvet indirilecek. Suriye'den koparmak için."
"Hedef: Esad'ı düşürmek."
Kaynak: Rus ve Suriye istihbaratları.
Fazla iddialıydı.
* * *
Sonraki günler... Gelişmeler haberi doğruladı.
ABD tarafının hamleleri peş peşe geldi.
Ürdün-Suriye sınırında hareketlilik gözlendi.
Suriye, sınıra tahkimat yapmaya başladı. Önlem olarak.
Ürdün Hükümet Sözcüsü Muhammed Mumini işaret verdi: "Gerekirse Suriye toprakları içerisinde kendi sınırlarımızı savunacağız.”
ABD-İngiltere-Ürdün özel birlikleri Suriye sınırını geçti (Kaynak: Debka, 15.5.17).
Bölgenin iddiası: İçlerinde Suudi ve Birleşik Arap Emirlikleri kuvvetleri de var.
* * *
Ve: Amerikan uçakları sınırı geçti. Suriye askeri konvoyunu vurdu (18.5.17).
Suriye'nin kayıpları: 8 asker. 3 tankla birkaç askeri araç.
Bilanço ağır değildi. Fakat siyasi anlamı ciddiydi.
Bu: ABD'nin ikinci doğrudan müdahalesiydi.
Hatırlansın: İlk bombardıman kimyasal bahanesiyle yapılmıştı (7.4.17).
* * *
Anlamı:
Bir: Askeri operasyonlarda ağırlık birden Ürdün sınırına kaydırıldı.
İki: ABD, kuzeyde PKK kantonlarıyla bir bölge kurdu.
Benzerini güneyde inşa etmek istiyor. Bir tür "güvenli bölge".
Böylece Ürdün sınırı Şam'a kapatılacak.
Üç: Asıl önemlisi, projenin Sünni ayağı.
Kuzeyde Kürt ayrılıkçılığı. Güneyde Sünni ayrılıkçılığı.
İkisinin ortak hareketini sağlamaya çalışıyor...
* * *
Not: Yarın devam edeceğim...