İzmir Dayanışma Dergisi Ve Milli Bağımsız Denetim Şirketi

İzmir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın resmi dergisi olan İzmir Dayanışma Dergisi’nin 2024/2 sayısı elimize ulaşınca içindeki bir makaleyi gazetemizin ve okur kitlesinin genel çizgisine uygun bir yazı olması nedeniyle sizinle paylaşmasak olmazdı.

Derginin kalitesi konusunda emeği geçen Genel Yayın Yönetmeni SMMM Fazıl Ulusoy’u ve derginin tasarım ve hazırlanmasında yayın hizmetleri desteği veren kuruluş olan Holistence Publications’ı yöneticisi Prof.Dr. Mehmet Şahin’i ve derginin tasarımcısı İlknur Hersek Sarı’yı yürekten kutluyorum.

Önce derginin bu sayısındaki makalelerden örnekler verelim. Hakemli yazılar bölümünde ‘Yeni Sömürgecilik Uygarlaştırma ve Kalkınma: Fransa’nın Çıkarları Sorunu’, ‘Dijital Varlıklar ve Muhasebeleştirilmesi’, ‘İşletme Başarısında Bilgi Yönetiminin Rolü’ başlıklı makaleler yer alıyor.

Hakemsiz yazılar bölümünde ‘Yap-Al Zekâ’ başlıklı yapay zekânın mali konularda kullanımına dair makale, ‘Dünyada Zombi Şirket Sayısında Yükseliş Trendi’ başlıklı makale ve ‘Bir Şehir Efsanesi: Kooperatiflerin Vergisel Avantajları’ başlıklı makale dikkat çekiyor.

Yazının bundan sonraki kısmını SMMM Fazıl Ulusoy’un size sözünü ettiğim yazının özetine bırakıyorum. Özeti bizzat hazırlama zahmetine giren Sn. Ulusoy’a da siz okurlar ve kendim teşekkür ediyorum. Derginin tümüne internette ulaşılabildiğini de belirtmiş olalım. Bkz. https://dayanismadergisi.com/index.php/dayanisma/issue/view/198/284

MİLLİ BAĞIMSIZ DENETİM ŞİRKETİ

Türkiye’de ve Dünyada bağımsız denetim fonksiyonlarını üst düzeyde yürütecek, başta Türkiye’nin gelişen yurt dışı yatırım ve ortaklıkları olmak üzere, Türkiye’nin iş hacminin yüksek olduğu ülkelerde görev üstlenecek, yurt içinde ve başta BRICS ve benzeri uluslararası işbirlikler olmak üzere yeni ekonomik işbirliklerinin ortaya çıkardığı pazarlarda pay alacak milli bir bağımsız denetim şirketinin oluşturulması ihtiyacının ortaya çıktığı kanaatindeyiz. Türkiye için bu girişim, gerçekçi bir ihtiyacın tanımlanması, ekonomik yatırımların ve ticaretin güvenliğinin sağlanması, denetimde dijitalleşme ve hizmet ihracı alanında bir yenilik olarak görülmektedir.

1.Milli Bağımsız Denetim Şirketi Gereği

Türkiye’de hali hazırda denetim işini başarı ile yapan yerli şirketlerimiz var. Ancak 100 civarında ki bu denetim şirketi dört büyük yabancı bağımsız denetim şirketinin iş hacminin çok altında bir potansiyel göstermektedir. Çünkü; Türkiye’de ki denetim ülkemiz ve meslektaşlarımız aleyhine oligopol bir yapıdadır.

Ülkemizde başta büyük şirketler olmak üzere önemli sayıda şirket dört büyük bağımsız denetim şirketi (KPMG, Deloitte, E&Y ve PwC) tarafından denetlenmektedir.

2.Big Four (Büyük Dörtlü)

Bu çok uluslu büyük firmalar ve haksız kazanç olayları basına defalarca yansımıştır, akademik çalışmalara konu olmuştur.

3. Avrasya Ekonomisine Yönelimde Milli Bağımsız Denetim Girişimi

Dünya ekonomisinin ağırlığının Avrasya’ da olduğu artık tartışma götürmez bir olgu olarak akademik kabul görmüştür. BRICS üyeliğinin, Türkiye'ye dünyanın en büyük gelişen pazarlarından bazılarını içeren geniş ve dinamik bir ekonomik bloka daha fazla erişim fırsatı sağlayabileceğini, bunun da Türk ihracatçılar için avantajlar yaratabileceğini belirtiliyor.

Milli bağımsız denetim şirketinin BRICS dışında bir alanı da tabi ki Türk Dünyası olacaktır. Türkiye’ nin diğer Türk devletleri ile her geçen gün sağlıklı işbirlikleri gelişmektedir. Ticaret varsa, vergi, muhasebe ve denetim de vardır.

4.Yedinci Büyük Denetim Şirketi Türk Bağımsız Denetim Şirketi Olabilir

Gülçin Üstüntaş ve Dursun Ali Yaz’ın “Türk Muhasebe Örgütlenmesinin Öncülerinden: Dr. Masum Türker İle Söyleşi”sinde Masum Türker’in ifadesi şöyledir.

“Çin’de 50, 60, 100 muhasebeciyi bir araya getiriyor. Onlara muhasebe denetim şirketi kurduruyor. Ve devlet onlara iş veriyor. Şu anda Çin’deki ilk dördün arasına Çinli şirketler girmeye başlamış. Yani bizim bildiğimiz şirketlerin sayısı artıyor, yani mesela ilk beşler, ilk altılar diyorlar ya, artık bunların arasında bir iki tane Çin kökenli muhasebe firması da bulunuyor. Türkiye’de de bu işin yapılması gerekir.” 7.büyük, Türk Bağımsız Denetim Şirketi olabilir.

4.1.Bağımsız Denetim Ruhsatı Almış, Meslekte Tecrübe ve Birikimi Olan Meslektaşlarımızın Bağımsız Denetime Katkısının Sağlanması

Milli denetim şirketinde, yüksek becerili, dijital dünyaya hakim, yazılıma yatkın, yabancı dil bilen gençler istihdam edilmelidir. Ancak burada önemli bir nokta, meslekte tecrübe kazanmış bağımsız denetim ruhsatı sahibi meslektaşlarımızın tecrübesinin bu şirket aracılığı ile ekonomiye kazandırılmasıdır

Türkiye ve dünyanın başka ülkelerinde bu işte deneyim kazanmış üst düzey meslektaşların transfer edilerek vatana göreve davet edilmelidir.

4.2.TÜRMOB Üyesi Her Meslektaşımıza Bu Şirkete Ortak Olma Hakkı Verilmesi

Kurulacak milli bağımsız denetim şirketine her meslektaş ortak olabilmelidir. Bu milli denetim şirketinin büyük ortağı TÜRMOB olmalıdır. Sonra Türkiye’de bulunun bütün meslek odaları ortak olmalıdır.

4.3.Yerli Bağımsız Denetim Şirketinde Alt Yapı Hazırlığında TÜRMOB’un Luca Deneyimi

Luca, TÜRMOB’ un en büyük başarılarından birisidir. Hali hazırda Luca Denetim faaliyettedir. Tabi ki milli denetim şirketinin uluslararası şirketleri denetleyebilmesi için bu program yeterli olmayabilir ama istenilen düzeyde bir yazılım haline getirilebilir.

4.4.Bağımsız Denetime Tabi Şirketler ve KAYİK’ler İle Bağımsız Denetime İhtiyaç Artmaktadır

BOBİ-KÜBİ (KOBİ) durumunda ki firmalar için bağımsız denetim şartları her geçen gün kapsamı genişletecek şekilde yapılmaktadır.

Bir diğer konu KAYİK (Kamu Yararını İlgilendiren Kurumlar)’ lerin denetiminin bu milli denetim şirketi aracılığı ile denetlenebilmesi için devlet desteğinin ve yasal düzenlemelerin sağlanması zorunluluğudur.

5.Meslek Mensuplarının Karbon Vergisi ve Sürdürülebilirlik Raporlarında Rolü

Sürdürülebilirlik raporları ve karbon emisyonu vergisi konusu gündemdir. 01.01.2025 ve 01.01.2026 tarihlerinde bu konular yürürlüğe girecektir. Düzenleme raporlama için uzmanlık gerektiren bu konuda milli bağımsız denetim şirketlerine bir görev alanı daha açmaktadır.

6.BRICS Ülkelerinde Denetim ve Dünyada Denetim Savaşları

Çağımız çok kutuplu dünyaya dönüşürken ekonomide de dengelerin değiştiği, ekonominin Asya’ ya doğru kayması gerçeği ile bizim gibi ülkeler açısından yeni imkanların oluşacağı görülmektedir. Değişimin getirdiği çıkar çatışmaları denetim sektöründe de kendisini göstermektedir.

Türkiye’ ye düşen bağımsız denetim ayağında da varlığını göstermek olacaktır.

7.Piyasaya ve Taraflara Güven Verilmesi Gereklidir. Bu Güven Milli Bağımsız Denetim Şirketi Aracılığı İle Verilebilir

Yatırımcı, girişimci, işveren, işçi, devlet, meslek mensubu ve diğer tarafların güven duyabilecekleri ekosistem oluşturulmalıdır. Milli bağımsız denetim şirketi projesi tüm tarafların ortak çalışması ile bu başarıya ulaşabilir.

Sonuç olarak; Tam zamanı olduğunu değerlendirdiğimiz Milli Bağımsız Denetim Şirketi her yönü ile hem fırsat, hem de gerekliliktir. Böylece uluslararası Türk yatırımlarının desteklenmesinde milli bağımsız denetim şirketi önemli bir rol üstlenebilir.

Makalenin tam metni için:

https://dayanismadergisi.com/index.php/dayanisma/article/view/2547