‘Kahire’ye büyükelçi’ çözümü kolaylaştıracak
Libya’da gündem hızlandı. Türkiye ve Rusya’nın inisiyatifiyle ortaya konulan ateşkes planın Mısır tarafından desteklenmesi, Ankara-Kahire arasında “ilişkiler ısınıyor mu” sorusunu gündeme getirdi.
Moskova’nın arabuluculuğuyla Kahire ve Ankara’nın bir araya gelme ihtimali olduğunu defalarca yazdık. Son günlerde dikkat çekici gelişme ise Mısır’la özellikle enerji alanında kapsamlı iş birliği yapan Almanya’nın sürece dahil olması oldu.
Libya’daki son gelişmeleri, yeni aktörleri ve Ankara-Kahire arasındaki ilişkilerle ilgili görüştüğüm Mısır’lı muhataplarımın cevaplarından yola çıkarak, önümüzdeki günlerde Doğu Akdeniz’de kıyıdaş ülkeler arasında olumlu gelişmeler yaşanabileceğini söyleyebilirim.
Mısır Dışişleri eski Bakan Yardımcısı Rakha Ahmed Hasan, Mısır’ın Libya’daki ateşkes sürecine destek vermesini şu ifadelerle değerlendirdi; “Mısır, Libya’daki ateşkes ve barış görüşmelerini, terör gruplarının görüşmelerin dışında bırakılması şartıyla destekliyor. Kahire, Libya’da dış müdahaleye karşı ve ülkenin birlik bütünlüğünden yana bir siyaset izliyor.”
Ahmed Hasan, Berlin’de düzenlenmesi planlanan uluslararası konferansı, “Libya’da çözüm için önemli bir fırsat” olarak değerlendirirken “barış sürecinin derinleşmesine yardımcı” olacağını belirtti.
Libya’daki savaşın taraflarının Moskova’da görüşmesini önemli bulduğunu ifade eden Ahmed Hasan, “Moskova görüşmeleri, ateşkes ve Berlin’deki konferansa zemin oluşturacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
Görüştüğüm diğer kaynaklar ise hassas bir sürecin içinden geçildiğini belirtirken, Almanya ve Rusya’nın aktif tavrının Kahire’de ses getirdiği değerlendirmesinde bulundular.
Görüşmeler sürerken Ankara’ya yönelik kesin bir mesaj vermekten kaçınan kaynaklar, Moskova’da Türk ve Mısırlı yetkililerin bir araya gelmesi ihtimaliyle ilgili sorumu ise cevapsız bıraktılar.
Yeni bir sürecin başlangıcında olduğumuz Libya’da, kısaca üç temel noktanın altını çizmekte yarar var;
1. Ankara ve Moskova, Libya’da sorunun taraflarından olan Avrupa Birliği’ni dışlayarak kesin bir çözüm bulunamayacağının farkında. Aynı şekilde AB de, Ankara ve Moskova’yı yok sayarak ilerleme kaydedilemeyeceğini anlamış olacak ki, İtalya üzerinden sürece dahil olma yolunu seçtiler.
2. ABD sürecin dışında kalıyor. Serrac ve Hafter taraflarıyla yaptıkları görüşmelerde, çözümün Ankara-Moskova hattında değil Washington’da olduğuna dair mesajlar paylaştılar. Diğer yandan AB ülkelerinin, Libya’da Ankara-Moskova’yla ortak çözüm aramasından rahatsızlar. Önümüzdeki günlerde ABD’nin Libya’da ateşkesi baltalamaya yönelik kışkırtmalara girişmesi olası.
3. Israrla yazdık, yine yazalım; Kahire, Ankara’nın diyalog kanallarını kapatmasından muzdarip. Kahire’deki muhataplarımız sadece ticari kanallar üzerinden sürdürülen ilişkilerin, siyasi sorunları çözmekte yetersiz kaldığını ifade ediyorlar. Kahire’ye Büyükelçi gönderilmesi, Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin milli menfaatlerinin korunmasına yönelik büyük bir adım olacaktır.