Kripto varlıklar stratejik rezerv olma yolunda
ABD Başkanı Donald Trump’ın seçilmeden önce yaptığı en önemli vaatlerden birisi Bitcoin’in stratejik rezervlere eklenmesiydi. Donald Trump'ın seçim zaferi, kripto para piyasalarında yeni bir dönemin başlangıcına işaret ediyor.
Trump'ın "Kripto ile harika bir şey yapacağız." sözleri, sadece Çin'e karşı değil, küresel ölçekte bir dijital varlık stratejisinin hazırlandığını ortaya koyuyor. Başkan seçilen Trump'ın kripto stratejisi, World Liberty Financial projesinin tanıtımıyla somut adımlara dönüşmeye başladı. Bürokraside atamalar yaptı; atanan kişiler kripto varlıklar ve altın yanlısı açıklamalar yaptı.
Bu gelişmeler, Bitcoin fiyatının rekor seviyelere ulaşmasını sağladı. Trump'ın açıklamaları, ABD'nin kripto para sektöründeki liderlik etme hedefini net bir şekilde ortaya koydu. Özellikle Çin'in ve BRICS’in artan etkisine karşı stratejik bir hamle olarak görülen bu plan, küresel kripto varlıklar rekabetinde yeni bir sayfa açıyor.
KURUMSAL YATIRIMCILAR YATIRIM YAPMAYA BAŞLADI
Geçen yıl JP Morgan, Wells Fargo gibi dev bankaların, Blackrock, Bridgewater gibi büyük fonların Bitcoin başta olmak üzere kripto varlıklara yatırım yapmaları bu varlıklarda yeni bir dönemin başlayacağının işaretini vermişti.
Geçen hafta içinde milyarder yatırımcı Ray Dalio, küresel finans dünyasında yaklaşan borç krizi konusunda uyardı, yatırımcıları Bitcoin ve altın gibi varlıklara yönelmeye çağırdı. Geçen salı günü Abu Dhabi Finance Week'te konuşan dünyanın en büyük serbest fonlardan birisi olan Bridgewater Associates'in kurucusu Dalio, büyük ekonomilerde artan borç seviyeleri konusunda endişelerini dile getirdi ve borca dayalı yatırım ürünlerinden kaçınılmasını önerdi.
Sadece yatırım bankaları değil Micro Strategy (31.6 milyar dolar), Marathon Digital (2.5 milyar dolar), Riot Platforms (957 milyon dolar) ve Tesla (929 milyon dolar) gibi büyük şirketler de Bitcoin gibi dijital varlıklara yatırım yapmaya başladı. Yani artık sadece bireysel yatırımcıların değil kurumsal yatırımcıların da kripto varlıklar piyasasında ağırlığı artmaya başladı.
DİJİTAL VARLIKLAR BEŞ ÜLKEDE BULUNUYOR
Bugün beş ülke kripto varlıkları rezervinde tutuyor. Bu ülkeler içinde El Salvador rezervine eklemek amacıyla Bitcoin satın alımı yapan tek ülke olarak öne çıkıyor. Portföyünde kripto varlık bulunduran ülkeler içinde ABD yaklaşık 23 milyar dolar değerinde olan 213 bin 927 adet BTC (Bitcoin) ile başı çekiyor.
ABD hükümetinin Bitcoin varlıklarının çoğu ceza davalarında ele geçirildi; Çin de benzer yollarla elde edilen 20 milyar dolar değerinde 190 bin adet BTC'ye sahip. İngiltere 6,5 milyar dolar değerinde 61 bin adet BTC, El Salvador 615 milyon dolarlık 5 bin 800 adet BTC’ye sahip. Ukrayna sağlanan bağışlarla yaklaşık 20 milyon dolar değerinde 186 adet BTC’yi rezervlerinde bulunduruyor.
Almanya bir korsan film yayını yapan internet sitesine yaptığı operasyonu sonucu ele geçirdiği 49,585 adet BTC’yi bu yıl içinde satmıştı.
BTC’Yİ REZERV YAPAN İLK ÜLKE EL SALVADOR
El Salvador Bitcoin’i doğrudan rezervlerine ekleyen istisna olarak öne çıkıyor. Başkan Nayib Bukele'nin hükümeti 2021 yılından itibaren rezervlerine BTC eklemeye başladı ve toplamda 5 bin 900 adet BTC’ye ulaştı.
5 Aralık'ta Bukele, El Salvador'un Bitcoin varlıklarının ekran görüntüsünü X'te (eski adıyla Twitter) paylaştı. Ekran görüntüsü, El Salvador'un Bitcoin rezervlerinin tweet attığı anda 603,34 milyon dolar değerinde olduğunu ve bu değerin yılbaşından bu yana yüzde 117,74'lük bir artışı yansıttığını ortaya koydu.
El Salvador'un Bitcoin yolculuğu, 2021'de Bitcoin'i yasal ödeme aracı olarak benimseyen ilk ülke olmasıyla başladı. Bu hamle, yatırım çekmeyi ve finansal katılımı teşvik etmeyi amaçlıyordu ancak IMF (Uluslararası Para Fonu) gibi uluslararası kuruluşlardan eleştiri aldı.
IMF, finansal istikrara yönelik riskler konusunda uyardı ve hükümeti zorunlu Bitcoin kabul politikasını sonlandırmaya çağırdı. Financial Times, 9 Aralık'ta El Salvador'un şu anda IMF ile 1,3 milyar dolarlık bir kredi paketi üzerinde pazarlık yaptığını bildirdi. Anlaşmanın bir parçası olarak, Bukele hükümeti Bitcoin'i işletmeler için zorunlu yerine gönüllü hale getirecek.
UZUN VADEDE MERKEZ BANKASI REZERVLERİNDE YER ALABİLİR
Bitcoin’in ve diğer dijital varlıkların finansal sistemde yayılması merkez bankacılığını nasıl etkiler? Merkez bankalarının çalışma ilkeleri ile kripto varlıklar uyuşur mu? Merkez bankası rezervlerinin işlevi nedir?
Merkez bankası rezervleri, bir ülkenin finansal istikrarını ve ekonomik güvenliğini korumak için kritik öneme sahiptir. Merkez bankası rezervleri temel olarak rezervleri temel olarak para politikasını yönlendirmek için kullanır.
Ayrıca rezervler, döviz kurlarını dengelemek ve faiz oranlarını kontrol etmek için bir araçtır. Rezervler, döviz kuru dalgalanmalarına karşı bir tampon görevi görür. Dış borç ödemeleri ve ithalat finansmanı gibi ödemeler dengesi işlemlerini destekler. Yeterli rezervlere sahip olmak, uluslararası piyasalarda güven sağlar ve ülkenin kredibilitesini artırır.
Yatırımcılar, sağlam rezervlere sahip bir ülkeye daha fazla güven duyar. Ekonomik krizler sırasında merkez bankası rezervleri, finansal piyasalarda likidite sağlamak ve bankacılık sistemini desteklemek için kullanılabilir. Rezervler, iç ve dış ticaretin finansmanı için bir kaynak sağlar.
Dijital varlıklar kullanımı yeni olduğu için yukarıda sayılan işlevlerin çoğunu yerine getirmekten uzaktır. Ancak dijital paraların ve varlıkların, dijital para transfer sistemlerinin, ödeme sistemlerinin yaygınlaşması ile birlikte dijital varlıkların merkez bankalarının bazı işlevlerini yerine getirmesi mümkün olabilir.
BITCOIN STRATEJİK REZERV MİDİR?
ABD Başkanı Donald Trump’ın bahsettiği stratejik rezerv nedir? Stratejik rezerv, tedarikteki ciddi kesintileri yönetmek için kullanılabilen, ekonomik olarak önemli bir girdinin stokudur. En bilinen örnek olarak SPR (stratejik petrol rezervi), 1973-74 petrol ambargosuna yanıt olarak ve uluslararası enerji programının rezerv yükümlülüklerini karşılamak için oluşturulmuştur.
ABD 1970'lerden bu yana SPR’yi, doğal afetlerden sonra kritik petrol tedarikini sağlamaktan, en son Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra enerji fiyatlarındaki enflasyonist baskıları azaltmaya kadar çeşitli nedenlerle yirmi dörtten fazla kez kullandı.
Stratejik bir Bitcoin rezervi hangi amaca hizmet eder? Bu fikri savunanlar, Bitcoin'i petrol veya altın gibi ulusal ve ekonomik bir güvenlik varlığı olarak düşünüyor. Ancak, ekonomik güvenlik açısından, Bitcoin'in bir ülke ekonomisinde petrolle aynı işlevi görmediği açıktır. Petrol, ekonominin temel girdilerinden biridir. Aynı veri kripto varlıklar için geçerli değildir. Bir Bitcoin ekonomide önemli bir emtia veya girdi değildir.
KURUMSAL YATIRIMCILAR OYUNU DEĞİŞTİRİYOR
Bitcoin ve diğer kripto varlıkların fiyatları diğer finansal ürünlere kıyasla oldukça dalgalı bir seyir izliyor. Dolayısıyla yüksek riskli varlık sınıfında değerlendiriliyor. Ancak kurumsal yatırımların artması ve çok sayıda ülkenin alım yapıp rezervlerine eklemeye başlaması ile birlikte kripto varlık piyasaları derinlik kazanabilir ve volatilite azalabilir. Böylece altın ve diğer alternatif yatırım ürünleri ile birlikte rezervlerde yer alması ihtimali artar.
Burada kripto varlıkların diğer finansal ürünler gibi somut bir dayanak varlığının olmaması gerçeği ikinci plana düşmüş olur. Sadece değer artışı olarak öne çıkan (bazı kripto varlıklar projelerle destekleniyor, dayanak varlık olarak değerlendirilebilir) kripto varlıklar ne kadar çok talep görürse o kadar yükselecektir.
Böylesine büyük bir talep görmesi kripto varlıkların kaderini hiç kuşkusuz değiştirecektir. Yani devletlerin El Salvador gibi alım yapması arzı sınırlı olan kripto varlık fiyatlarının rekor üstüne rekor kırması ve bu dalgaya katılan herkesi memnun eder. Aksi senaryo ise tam bir felaketle sonuçlanır.
Soru işaretleri hala mevcut olmakla birlikte Trump’ın başlatacağı alım dalgası büyük bir yükselişi tetikler. Bunun nereye kadar süreceği talebin ne kadar devam edeceğine bağlı olur. Kripto varlıkların önünün önümüzdeki yıllarda açılacağı aşikârdır. Ancak süreçle ilgili hala çok sayıda soru işareti var. Bu soru işaretleri zaman içinde yanıtlanacaktır.
KRİPTO VARLIKLAR ABD’Yİ KURTARAMAYACAK
Sonuç olarak, Trump ve yönetiminin agresif adımlarla Bitcoin’i rezervlerine eklemesi tesadüf değildir. Trump bir yandan BRICS öncülüğünde yaşanan dolardan kaçışı engellememeye çalışıyor.
Diğer yandan doların değer kaybına karşılık yeni bir ‘ürüne’ sarılıyor, bunu kontrol ederek finansal piyasaları yeniden domine etmek istiyor. Yeni kurulan dijital varlıklar piyasası da buna dâhildir. Trump’ın bu hamlesi elbette çok sayıda ülkenin rezervlerine dijital varlıkları eklemesiyle sonuçlanır.
Mesele şu; ABD dolarının çöküşü duracak mı? Trump’ın ve ABD merkez bankası FED’in manipülasyon yeteneği çok yüksek. Dolar ve diğer para birimlerinde yapılan operasyonları kripto varlıklara yapma olasılığı çok yüksektir. Dolayısıyla kripto varlıklarda kurumsallaşma ve derinlik artarken devletlerin daha müdahil olduğu bir sürece giriyoruz.
Ancak şu bir gerçektir; ABD dolarının sonu gelmiştir. Neoliberallerin ballandıra ballandıra anlattıkları sözde ‘güven ve kredibilite’ ABD doları için sona ermiştir. Denize düşen ABD’nin hiçbir ekonomik tabanı olmayan kripto paralara sarılması bunun en somut kanıtıdır.