Kronik Stres ile ilgili nöronlar ortaya çıkartıldı
İsveç Karolinska Institutet (KI) araştırmacıları, fare beyninde olumsuz duygusal durumlar ve kronik stres yaratmaya da yol açan bir grup nöronun (sinir hücresi ) varlığını belirledi. Gelişmiş tekniklerin bileşimiyle haritalanan nöronlar ayrıca östrojen için reseptörlere sahip. Bu da kadınların neden strese erkeklerden daha duyarlı olduğunu açıklayabilir.
Çalışma, Nature Neuroscience'da "Esr1+ hipotalamik-habenula nöronları caydırıcı durumları şekillendiriyor" başlığıyla yayımlandı.
ALTI NÖRON TANIMLANDI
Araştırmacılar, "Lateral hipotalamik alandan (LHA) lateral habenula'ya (LHb) uyarıcı projeksiyonların, kaçinma ve caydırıcı tepkiler verdiğine" dikkat cekti. Çalışmada, LHA-LHb yolunun yapısal ve işlevsel heterojenliğini tanımlamak için yama dizilimi (Patch-seq) kılavuzlu çok modlu sınıflandırma kullanıldı. Araştırmacılar sınıflandırmanın sonucunda, benzersiz elektrofizyolojik özelliklere, moleküler profillere ve projeksiyon modellerine sahip altı ayrı glutamaterjik nöron tipi tanımladı.
KI araştırmacıları Konstantinos Meletis ve Marie Carlén ve araştırma ekibi, ileri tekniklerin bir kombinasyonunu kullanarak, fare beyninde hipotalamustan nefreti kontrol eden habenulaya giden belirli bir nöronal yolun haritasını da çıkartmayı başardı. Çalışmada, farelerin belirli bir odaya girdiklerinde yolu etkinleştirmek için optogenetiği kullandıkları ve odada hiçbir şey olmamasına rağmen kısa süre içinde odadan kaçmaya başladıkları görüldü.
DEPRESYON TEDAVİSİNİ AYDINLATABİLİR
Karolinska Institutet nörobilim bölümü sistem sinirbilimi profesörü olan Prof. Konstantinos Meletis, "Daha önceki bir çalışmada hipotalamus ve habenula arasındaki bu bağlantıyı keşfettiklerini, ancak yolun ne tür nöronlardan oluştuğunu bilmediklerini" belirtti. Prof. Meletis ayrıca “Yolda ne tür bir nöronun isteksizliği kontrol ettiğini anlamanın inanılmaz derecede heyecan verici” olduğunu belirterek; beyindeki olumsuz sinyallerin nasıl oluştuğu anlanabilinirse, depresyon gibi afektif hastalıkların ardındaki mekanizmaların da bulunabileceğini, bunun da yeni ilaç tedavilerinin önünü açabileceğine dikkat çekti.
NEDEN KADINLAR DAHA ENDİŞELİ
Araştırmada yapılan başka bir bulgu ise, kaçınma ile bağlantılı nöronların östrojen için bir reseptöre sahip olması ve bunları östrojen seviyelerine karşı duyarlı hale getirmesi oldu. Erkek ve dişi fareler, aynı tür öngörülemeyen hafif tiksindirici olaylara maruz bırakıldığında, dişi fare, erkeğe göre çok daha uzun süreli bir stres tepkisi geliştirdi.
Karolinska nörobilim bölümü profesörü ve grup lideri olan Prof. Dr. Marie Carlén, “Anksiyete ve depresyonun kadınlarda erkeklerden daha yaygın olduğu uzun zamandır bilindiğini, ancak bunu açıklayacak herhangi bir biyolojik mekanizmanin olmadığını” kaydetti ve "Artık en azından farelerdeki bu cinsiyet farklılıklarını açıklayabilecek bir mekanizma bulduk" dedi.
Orijinal makale erişim bağlantısı: https://www.nature.com/articles/s41593-023-01367-8