Maratonlarda yüz binler koşuyor

Çin’in başkenti Beijing’de 14 Nisan’da düzenlenen yarı maraton “para ile spor” ilişkisini tekrar gündeme getirdi. Kenyalı koşucular Willy Mnangat ve Robert Keter ile Etiyopyalı Dejene Hailu Bikila'nın He Jie ile bitiş çizgisine yaklaşırken yavaşladığı ve Çinli atletin kendilerini geçtiği görüntüler, tartışmaya yol açmıştı.
Daha sonra yarı maratonun organizatörü Çinli spor şirketi "Xstep", iddialar üzerine başlatılan soruşturmanın ardından yarışı birinci bitiren Çinli atletin yanı sıra yavaşlayarak onun kazanmasını sağladıkları iddia edilen 2'si Kenyalı, 1'i Etiyopyalı 3 atletin madalya ve derecelerinin geri alındığını duyurdu. Görüntülerde, Mnangat'ın eliyle He'ye öne geçmesini işaret ettiğine dair izlenim oluşurken, 3 Afrikalı atlet bitiş çizgisine kadar Çinli koşucunun arkasında kalmıştı. He, bir saniye farkla Afrikalı koşucuların önünde yarışı ilk sırada tamamlamıştı.
Çin'de çok sayıda sosyal medya kullanıcısı, durumu "utanç verici" olarak yorumladı. Afrikalı koşucuların Çinli atlet He'nin birinci olmasını sağladığı, dolayısıyla yarışta hile yapıldığı iddia edilmiş ve olayın soruşturulması talep edilmişti. Organizatör şirket, Afrikalı koşucuların Hi'nin "tavşan atleti" (tempocu atlet) olarak yarışa katıldığını iddia etse de koşucuların üzerinde bunu ifade eden ayırıcı bir işaret olmaması ve yarış kayıtlarında "tempocu" olarak anılmamaları, hile kuşkularını güçlendirmişti.

REKOR KATILIM

Bunun üzerine atletizm etkinliklerinin denetimini sıkılaştırmak ve atletizm yarışmalarında adil oyunu sürdürmek amacıyla Çin Atletizm Birliği (ÇAB), ulusal atletizm etkinliği disiplin yönetimi için yeni düzenlemeler yayınladı.
Yol yarışı katılımcılarının sayısı mart ayından bu yana Çin genelinde yeni rekorlara ulaştı. Sadece 20 Nisan’da 50'den fazla maraton düzenlendi ve bu yarışlara yaklaşık 500 bin koşucu katıldı. Çin basınına göre gelişen koşu akımı nedeniyle daha fazla etkinliğin maraton çılgınlığını körüklemesi bekleniyor. Etkinlik organizatörleri fayda paketleriyle azami katılımı teşvik etmek için yarışırken, güvenli, adil ve düzenli bir rekabet ortamı sağlamak yol yarışlarının canlılığını ve tutkusunu korumanın anahtarı olarak görülüyor.
Çim çapında mevcut yol yarışlarının çok sayıda seçeneği göz önüne alındığında, koşucular karar verirken "tatlı ikilemlerle" karşı karşıya kalıyor. Çin'in doğusundaki Shandong eyaletinde Qingdao Maratonuna yaklaşık 25 bin kişi katılırken, Dünya Atletizm Altın Etiket Yol Yarışlarından biri olan Shanghai Yarı Maratonu 21 Nisan'da 15 bin katılımcıyla gerçekleşti. JiangsueEyaletinde 24 Mart'ta düzenlenen Wuxi Maratonu, 260 binden fazla kişiyle rekor bir kayıt sayısına ulaştı. Bu yarışta He Jie, 2 saat 6 dakika 57 saniyelik derecesiyle erkekler ulusal maraton rekoru kırdı.

SAĞLIK BİLİNCİ VE TURİZM

İster Beijing ve Shanghai gibi büyük şehirlerde, ister Çin'in güneybatısındaki Yunnan eyaletinde bulunan Wuxi ve Pu'er gibi daha küçük şehirlerde olsun, koşu etkinliklerinin bolluğu insanların sürekli artan sağlık farkındalığını yansıttığı konuşuluyor. Maratonlar şehirlerin kültürel ve ekonomik gelişimine katkı sağlamanın yanı sıra sağlık bilincini artırmak için yeni bir katalizör haline geldi.
Güney Çin'in Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi'nde 17 Mart'ta koşulan Guilin Maratonu, 183 milyon yuan (25,3 milyon dolar) doğrudan ekonomik etki yarattı ve aynı zamanda ilgili endüstrileri de canlandırarak, 296 milyon yuan dolaylı ekonomik etki yarattı. Wuxi Maratonu katılımcıları, yemek, konaklama, ulaşım ve turizm dahil olmak üzere ekonomiye toplam 282 milyon yuan katkıda bulundu; bu, geçen yıla göre yüzde 45,5 artış gösterdi. Yine Jiangsu eyaletindeki 2024 Pukou Maratonu sırasında tüm bölge 489 bin ziyaretçiye ev sahipliği yaptı ve turizmle ilgili 360 milyon yuan tüketime ulaştı.
Birçok şehir, maraton etkinliklerinden yararlanarak, yerel kültür ve turizm çekiciliklerini titizlikle planlanmış yarış rotalarıyla harmanlayarak, şehirlerinin cazibesini sergilemek için yeni bir cadde yaratıyor. Bu, maratonları sürükleyici yolculuklara dönüştürerek katılımcılara şehrin manzarasını derinlemesine keşfetme olanağı sunuyor.
ÇAB tarafından 22 Mart'ta yayınlanan 2023 Çin Yol Koşusu Etkinlikleri Mavi Kitabı'na göre, o yıl ülke çapında 6 milyondan fazla katılımcıyla toplam 699 yol koşusu etkinliği düzenlendi. ÇAB'a göre, 2025 yılına kadar yurt içi yol koşusu ve ilgili spor etkinliklerinin sayısının 2 bin 500’ çıkacağı ve maraton katılımcılarının toplam sayısının 10 milyona ulaşacağı tahmin ediliyor.